Het Parool, Het Laatste Woord, pagina 26-27,  25 juni 2013

http://reinder.rustema.nl/gepubliceerd/hetparool25jun13.png


De politieke partijen zijn nu druk bezig kandidaat-raadsleden te selecteren 
voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar. Een kandidatencommissie 
vroeg mij in dat kader of ik bestuurder of volksvertegenwoordiger wilde worden. 
Het antwoord op die vraag zou mijn plek op de lijst bepalen.


De grote partijen die dankzij een coalitie wethouders denken te mogen leveren, 
zetten de kandidaat-wethouders bovenaan als belofte aan de kiezer. Maar geef je 
ze je stem, dan verdwijnen ze als volksvertegenwoordiger om te gaan besturen. 
Wie uiteindelijk bestuurder wordt, is het resultaat van een onderhandeling 
achter gesloten deuren. 

Het is tijd om te breken met deze praktijk. Geen kandidaat zou besturen als 
ambitie moeten hebben. Als je de raad in gaat, moet je volksvertegenwoordiger 
willen en kunnen zijn. 

Besturen is een vak apart, waarvoor je bij voorkeur ook specialistische kennis 
hebt en andere vaardigheden. Op basis daarvan moet de bestuurder uitgekozen 
worden door de hele gemeenteraad, liefst met een gewone sollicitatieprocedure 
en een vacature. Een vacature waarin vanzelfsprekend geen partij genoemd wordt. 

Juist in Amsterdam, de stad met opmerkelijke coalities, kan hier goed een 
poging met zo'n innovatie worden gedaan. Als VVD en D66 hier bijvoorbeeld voor 
kiezen, zou dat betekenen dat er voor het eerst sinds mensenheugenis geen 
PvdA-wethouders besturen. Met als kleine prijs dat er ook geen leden van andere 
partijen komen, maar de beste kandidaten die bij de vacature passen. 

Helaas willen (te) veel volksvertegenwoordigers graag besturen in plaats van 
het bestuur controleren. Controleren gaat dan voornamelijk op details omdat de 
bestuurder van de eigen partij of coalitie is. 

Een volksvertegenwoordiger moet juist stem geven aan de burgers, niet aan 
partijstrategen of beleidsambtenaren. Dat wordt dan een verhaal op basis van 
algemene principes, een ideologie, een wereldbeeld, in de taal van het 
electoraat. Als burger weet je je dan vertegenwoordigd en wordt je gehoord. De 
bestuurder kan dan de andere kant van het verhaal vertellen: waarom het lastig 
en complex is. De burger vraagt daarnaar via zijn of haar 
volksvertegenwoordiger. 

Een goede, luisterende volksvertegenwoordiging is cruciaal voor een goed 
functionerende democratie. Heb je dat niet, dan riskeer je dat bestuur en 
volksvertegenwoordiging door veel burgers op één hoop gegooid worden. Geef ze 
eens ongelijk. Het is ook vaak een onontwarbare parade van gezichten waarbij de 
twee soorten zich met taal en voorkomen nauwelijks van elkaar onderscheiden 
voor een buitenstaander. 

Alleen extreme partijen kunnen zich goed profileren als volksvertegenwoordiger. 
Die groeien dan ook overal in populariteit en maken het besturen met klassieke 
coalities weer moeilijker door de scherpe tegenstellingen. Die spanning moet je 
juist bewaren tussen volksvertegenwoordiging en bestuur. Daar is het goed omdat 
het duidelijk maakt welke keuzes er zijn gemaakt en moeten worden gemaakt. Dat 
kan iedereen erbij betrekken, je hebt wat te kiezen. Maar ontstaat die spanning 
vooral tussen het politieke centrum en de extremen dan gaat het geheel kapot.

Reinder Rustema, docent nieuwe media, Universiteit van Amsterdam

"Achter gesloten deuren wordt bepaald wie er in het college komen"



_______________________________________________
Gepubliceerd mailing list
Gepubliceerd@lists.rustema.nl
http://lists.rustema.nl/mailman/listinfo/gepubliceerd

Antwoord per e-mail aan