Pritichya vachpyamno,
Ho mozho lekh tumche mukhar haddtam. To tumkam faydyacho zayt. Dev borem korum!
Fr.Ivo

"Padri Pulitikent Kityak Poddtat?"

*Ivo da Conceição Souza

Azkal Goyeam ani akhea Bharatant rajki fuddaryanchim nanvam lokachea tonddar khelltat. Khoynchya pokxak zoyt melltelem, tem ami uloyt astat, uprant pokx nivddun yeta, dusro pokx ken’na yetolo, osli ast ballgit ravtat. Rajki serkos ken’na suru zayt, hem ami nokllot. Amchem jivit rajkornnent vinnlolem asa. Arthik ani somajik mollanr rajkornnecho porinnam' asa. Tornnya-dhakttyancho, nennttya-zanntyancho, dadlya-bailancho husko toch. Xallamni lhan bhurgyancho poryant kityak nhoy? Tor oslea adhunik kallar ho vichar amchya kananr sadta: "Padri pulitikent kityak poddtat? Tancho vaur otmik, tankam osleo ratti lagonant..." Osle nare aikunk yetat.

Hea vicharak zobab diunche khatir amchem mon uzvaddaunk zay. To don panvddeamni amchyamni dium yeta:

i)Rajkaronn (politics) mhonnche kitem? Azkal rajki fuddari soglea mollanr misoll zatat. Lokoy tanche koddle zobab soglea prosnnank magtat. Rajkaronn mhollyar xhar-proza (city-state [Gresia desantli POLIS]) cholovpachi vidhya ani kola. Doreka mon'xan mon'xallayen-bhavponnan vinnlolem bhiradd bandunk vaurunk zai. Doreka Kristi mon'xan hea jogant Devachem Raj sthapunk proyotn korunk zay. Ponn rajkoronn mhellem zayt veta. Vikas vaddche boldek broxttachar-burxeponn ani apsvarth amchea desant ghans ghetat. Rajki fuddaryamni des zannvayen cholounk zay, somajik-arthik-sonvskruthik ani rajki mollanr udorgot haddunk zai, projecho samball-seva korunk vavrunk zay. Oslya vavrant borya sobhavachim mon'xam gorjechim.

Ponn amche modim vegllench ghoddta: okxikxit, lapitt, chor, mortikar, broxttachari, fotting amkam melltat. Gunddagiri-dadagiri choloytole monis rajkarnnant ghustat. Hat-maram' bhitor soron aplim bolsam bhortat, durboll asle te grest zatat, nagoun-chorun, broxttachar korun...

Dekhun bhurgyanchea monant ho vichar yeta: "Khoinche nokrent mhaka odik poyxe melltele?" Tanchea monant ekoch zobab mhollear ho: "Rajkarnnant bhitor soron mhojean sottasott duddu ('fast buck') komaum yeta". Xikpachi poryant goroz na. Hotelamni ani xallamni "waiter" vo "peon" koso nokri mellounk SSC-cho dorzo zay, ponn rajki am’dar koxe nivddun yeunk xikpachi ani xikxonnechi goroz na. Itlench nhoy: Soglech Mukhel Montri zaunk sodhtat, aplya faydeak zhogddon amchi seva kortat mhonn fottoytat… Oslya mon'xanchea hatamni amim amcho ani Goyencho fuddar ghatla...

Sobhav naslole monis amkam rajkarnnant melltat, hantunt konnoch dubhav dhorpasarko na. Khoynchoy pokx aplea totvamni ani mulyamni cholona, ponn poixyancher cholta...koxem tem tech zannant. Ek pokx soddun dusrea pokxant bhitor soron, am’dar aplo jiv samballtat, ponn Goyenkarank lojek ghaltat...

Broxttachar khup chol’la mhonn sogottoch zannot. Ponn amcho lokoy oslea rajkarnnaranchya ghansak sampoddta. Ken’na-ken’nai lok vikharya karkhannyancher virud’dh aplo tallo ubartat, ponn rajkarnnar apnnak zay tem korun lokak pilltat. Soglya nagrikank mon'xall-somajik hok'k asat, khoyncheay dhormache te zaum, khoynchoy tancho vavr zaum... Mhonntoch Katolk yadnikank loka vangdda broxttacharacher add zhuzunk kaydo ani zobabdari asat. Te hinsa proghottinant, ponn mog, nit, promannikponn xikoytat!

ii)Katolk Yadnikancho Vavr kitem? Yadnikancho vavr mhollyar Devachem Utor ani Mog projek vanttunk ani he vorvim lokak mon'xallayen ani povitrtayen jiyeunk adar diunk. Tancho vavr "pujaryancho", mon­dirachea char vonntim modim sompta, toslo nhoy, ponn sobhemazar Devachea Utrachea uzvaddan ani Sonvskaranchea bollan mogache ani nitiche govay koxe jiyeunk. Devachi puja korunk mhollyar mon'xanchem vorteponn rakhunk ani tanche mon'xall hok'k samballunk. Ho tancho 'otmik', dhormsevent rig ghetolo vaur. "Devacho onod mhollear jivo monis" (Gloria Dei homo vivens), oxem Lyons-cho Bhag.Irinev amkam sangta. Durbollam khatir vavrun, tankam to jivitacho voylo panvddo dakhoyta. Dekhun xalla, hospital, gorjevontank ghoram bandun, to somestank adar dita. Te pokxi rajkarnnant (partisan politics) bhitor soronant, kityak sogleank, futt ghalinastona, ektthaym dhorunk sodhtat, ponn amkam goroz toslo sorkar diunk te provochonant margdorxonn ditat. Hantunt kaynch vaytt na. Jen’na ek pokx Devacher vo Povitr-sobhecher ugteponnim add zhuzta, ten’na tankam xittkavnni diunk kaydo asa: Povitr-sobhechea vangddyamni oslea pokxank aplim motam diunchim nhoy.

Aychea kallar, jen'na itli maramari vosta, yadnikamni xanticho rosto dakhouncho. Toch rosto Jezun dhorlolo. Jezu kran­tikar (revolutionary), hoy, ponn kosli kranti tannem suru kelya zayt? Mogachi kranti (revolution of love)! Mahatma Gand­hin, Jezuchim Bhagyam ani Bhagvad-gita vachun, toch sovostkayecho rosto dhorlo: ahim’sa ani satyagraha. Ponn xanticho rosto mhonnche Sorkar onit korta ti vengoun nhoy, ponn ticher khorayen aplo nixedh marun... Hem xant’tayen korunk zay, nhoy “goondagiri” korun, ponn “Gandhi-giri” jiyevn…

Jezu nenntuvayen bhorlolo, ponn onyay asli thoynsor to ko­dinch ugi ravunk na. Tannem projek uskaunk na, vaitt upay xikounk na, ponn kalliz-mon bodlunk ulo kelo. Aplo vavr konn to proghot­tailo (cf.Lk 4:16-21)--Jezu durbollank "bori khobor" (Xubhvorto­man) kollit korunk ayla: Devachem Raj jogant sthapunk, bogsonnem diunk, krupechem vors proghottunk, novsornnecho novo kall suru korunk, novi somajik manddavoll-bandavoll rochunk, ho tacho hetu, tacho vavr. Durbollank jivit diunk, tankam hya jivitacho suvad mellunk suyog diunk.

Jezun onitichi ttika kelea: goribank pilltolya grestank ani rajkarnnarank tannem xittkayleat (polle Lk 6:24-26). Ponn pelyacher hinsa tannem addvarlea (Mk 13:13). Toriastona, rajki fuddaryamni tacher arop-garannem ghatlem: to "lokak aple xikovnnen uskayta ani uchambollayta" (Lk 23:5). Urfattench, rajkornnar zobordosten aplem raj choloytale, tem Jezuk sid'dh aslem (cf.Lk 13:1). Tacho eklo xis, Simanv, Zelot zomyantlo aslo (Zelot Romi podvi-rajvott bondukamni ani torsadimni kaddun uddounk sodhtalet, hem Jezu bhes-borem zanno aslo. Polle Mt 10:4). Tancho eklo (polle Ju 18:10: Simanv Pedru) apli torsad gheun porom'-yadnikachea chakracho, Malkusacho uzvo kan katorta. Ponn Jezu ahim'sa xikoita (Ju 18:10-11; Lk 22:49-51). To amkam vatt dakhoita ("Tuka eka polyar marit, zalyar dusroi polo taka dakhoy"--Lk 6:29a), dusmanancho poryant mog korunk to adnya dita (cf.v.27). Bogsonnyachim mon'xam zaunk to apoyta. Ponn jen'na Jezu Annas dhorm-yadnikak aple xikovnne vexim zobab ditalo, ten'na eka soynikan tacher thapott marlem, hea vellar Jezun taka dusro polo diunk na, ponn kalljidarponnan nitichya monan taka protipall kelo: "Hanvem vaitt uloylam, zalear chukicho puravo di; ponn hanvem sot uloylam, zalyar kiteak mhonn tum maka martay?" (Ju 18:19-23). Nitichim mon'xam koxim jiyeunk to amkam avhan dita. Ponn khursachea polongar to kallzant thaun aplea dusmanank bogxita: "Bapa, tankam bogos, kityak te kitem kortat tem nokllot" (Lk 23:34).

Jezu somajik-rajki-dharmik odhikaryank respet-man dita. Ponn podvecho goyr-vapor kortolyancho to ttika korta. Pokxi mon (partisan politics) to poisayta. Igorje-kaydya pormonnem, iadnikamni Bispache porvan’ge-roja xivay pokxamni vantto gheunk favona (Kolm 287/2). Ponn rajki babtint tannem bhavarthachi xikovn diunk zai (Vatikani Vixvsobha, GS 76: “It is only right, however, that at all times and in all places, the Church should have true freedom to preach the faith, to teach her social doctrine, to exercise her role freely among men, and also to pass moral judgment in those matters which regard public order when the fundamental rights of a person or the salvation of souls require it. In this, she should make use of all the means--but only those--which accord with the Gospel and which correspond to the general good according to the diversity of times and circumstances). Tachem misanv mhollyar onitichi somajik-rajki bandavoll moddunk ani mon'xak patka-vayttantli-gulam’ponnantli suttka diunk. Onitik ani pillnnukek sampoddlolyank suttka-sot'tea haddunk to asa. Tannem ekchar samballunk zai, dekhun pokxi rajkornnent vantto gheunk favona. Hech bhitorle-kallzantle pekovnnen tachean gulam’ponn, broxttachar ani naykinniponn kosllun uddoum yetalem. Tannem aplea xisank xikoylam: "Sezarachem tem Sezarak diat, Devagelem tem Devak diat" (Lk 20:25), mhonnche soglem Devagelem yeta, dekhun Sezar aplea mollar Devache yevzonne pormon­nem cholunk zay. Sorkara sovem amche nem'-kaide pallunk zay, ponn tech borobor onit ani fottingponn asot, zalyar osli poristhiti nittayer ghalchi!

Rajki mon'xank nivddun kaddtastona chotray dhorunk zai, nazalyar osle osokt montri amkam favtat! Amkam kosli loz! Iadnik durbollam khatir vaurun tankam voyr-voyr kaddunk vavurtolo, je upay taka melltat, te to vaportolo. To aplem jivit adhunik sonskrutayent jiyetolo. Jezu az jiyelolo, zalear amchya kallak lagu zata, te bhaxen jiyetolo aslo. Bharatant-Goyeam sonskrutay asa, te bhaxen to jiyetolo aslo. Nhoy aponn poylea xenkddyant Judev koso jiyela, he bhaxen to amkam korunk apoyna… Jen’na soglyancho dorzo ukhlunk to vavorta, ten’na yadnikank soglyo adhunik sovloti asunk favo.

Raj­karnnarancho konnoy yadnik ixtt, zalyar poryant tannem kalljidar­ponnan spoxtt aplya montrya-ixttak sangunk zai: "Ixtta, tum kortay tem sarkem na...tum projecho faydo ghetay...kruttamni poyso komaytay...lokak vaytt kortay... Borem kor, ami tuka amcho sohokar ditat". Yadnikan bhavarthyank margdorxonn diunk zay, ponn bhavarthache nanvim hya vo tya pokxak mot diunchem, hem provochonant poysavnchem (tachem khasgi mon gozalint sangum yeta). Jezuchi xikovnn monant dhorun, soglea mollanr (arthik, somajik, rajki) taka govayki dium-ya ani somest ami, yadnik, madri ani griosti lok, "pulitik­ent" (hi ‘pulitik” khorench xantichem rajkaronn zaunk zay) bore bhaxen vantto gheun, amchea desa ani ganva khatir vaurum-ya...



Reply via email to