Meander 495 * Dichters in de Prinsentuin

[meander]

Title: Dichters in de Prinsentuin

Wordt deze mail niet goed weergegeven? Klik dan hier! Abonneren, opzeggen, wijzigen, schrijven, meewerken, reageren, vragen, steunen of adverteren? Zie colofon. Aflevering 495 * 12 juli 2015 http://meandermagazine.net * http://ezine.meandermagazine.net Het volgende nummer van Meandermagazine verschijnt op 30 augustus.   Dichters in de Prinsentuin      Recensies      Agenda      Colofon       Op vrijdag 17, zaterdag 18 en zondag 19 juli vindt in Groningen weer het jaarlijkse festival Dichters in de Prinsentuin plaats. Zoals de naam al zegt in de Prinsentuin, maar voor een deel ook in de Puddingfabriek. Poëzie hoort immers overal thuis. Uit de tientallen dichters die op zullen treden kozen de samenstellers acht kleurrijke personen die in Meander worden uitgelicht. Zie verder natuurlijk www.dichtersindeprinsentuin.nl. Ghayath Almadhoun (1979) Uit Syrië afkomstig kan deze dichter niet anders dan geëngageerd te zijn. Maar wat voor een dichter is het. In zijn rauwe en trefzekere gedichten overstelpt hij ons met het ene na het andere prachtige beeld waarin hij klassieke Arabische poëzie koppelt aan een sterke moderne stem. Daarnaast heeft deze man een geweldige ontroerende manier van voordragen, die je met een brok in je keel achterlaat. Hoe ik een dichter werd Haar verdriet viel van het balkon en brak. Ze kreeg behoefte aan een nieuw verdriet. Toen ik met haar naar de markt ging, bleken de prijzen van verdriet onwaarschijnlijk hoog, dus adviseerde ik haar een tweedehands verdriet te kopen. We vonden een verdriet dat in goede staat verkeerde, het was alleen een beetje groot. Het had aan een jonge dichter toebehoord, die die zomer zelfmoord had gepleegd, vertelde de handelaar ons. Het verdriet beviel haar wel en we besloten het te nemen. Maar we waren het niet eens met de prijs, dus zei de handelaar dat hij er, als we het verdriet zouden kopen, gratis een pakketje leed uit de jaren zestig bij zou geven. We stemden in met zijn voorstel en ik was blij met het extra leed, waarop we niet hadden gerekend. Toen ze merkte hoe gelukkig ik er mee was, zei ze: ‘Je mag het hebben.’ Ik deed het leed in mijn tas en we gingen op weg. Die avond schoot het me weer te binnen. Ik haalde het uit mijn tas en bekeek het van alle kanten. Het was van hoge kwaliteit en verkeerde in goede staat, hoewel het al een halve eeuw was gebruikt. Kennelijk had de handelaar geen idee van de waarde gehad, anders had hij het ons vast niet gegeven in ruil voor de aanschaf van het onbeduidende verdriet van een jonge dichter. Wat me vooral tevreden stemde, was dat het existentieel leed was, dat bovendien uiterst professioneel in elkaar was gezet, met prachtige, bijzonder verfijnde details. Het had vast toebehoord aan een geleerde of een ex-gevangene. Ik begon het te gebruiken en zo werd de slapeloosheid mijn dagelijkse metgezel en werd ik een voorstander van de vredesbesprekingen. Ik ging niet meer op bezoek bij mijn naasten, het aantal memoires in mijn boekenkast groeide en ik uitte nog maar zelden mijn mening. Mensen werden me dierbaarder dan het vaderland en ik begon me te vervelen. Maar wat ik vooral opmerkelijk vond, is dat ik een dichter werd. Uit Weg van Damascus, Uitgeverij Jurgen Maas, 2014 Vertaling: Djûke Poppinga Jan Bos (1937) Jan Bos, een Groninger op leeftijd die nu eens niet alleen maar schrijft over weilanden, hooivorken en slootjes. Bos kijkt in zijn poëzie verder dan de provinciegrenzen: Griekse mythen, wijdse uitzichten en andere sprongen in tijd en ruimte keren regelmatig in zijn werk terug. Een gedicht van hem herken je meteen en daarom voegen we hem voor de tweede keer graag toe aan onze line-up. (ien Hogelaandster toal) Holten gedicht Mien hazzens draaien woest ans n roazende cirkelzoag, dij jakkert deur stoenze stammen van tegendroads austig aikenholt. Mien hakblok bonkt dof onner elke klap van mien kleuvbiel. Eerste maggelblokken worren spöldt ien hapkloare brokken. Schaarpe heksebiel ligt kloar bie aanbegun van aale nije kronkels. t Is t beuken en t kleuven ien verbeeldens van regelstukken. k Perbaaier woorden oet te hakken, mor t blieven toektakkege misbaksels, tegendroadse dwaarsbongels, braandholt aan distiedtou, fik ter ien! Stoenze = stugge * austig = weerbarstig * kleuvbiel = bijl om mee te klieven * maggelblokken maggeln = slecht schrijven * toektakkege = naar alle kanten uitgroeiende takken, grillige * dwaarsbongels = dwarsdrijvers * distiedtou = tot aan deze tijd, tot dit moment * spoldt = gespleten * perbaaier = probeer Frank Keizer (1987) Frank Keizer is geen onbekende voor ons. Hij trad al eens bij ons op rond de tijd dat zijn chapbook Dear world, fuck off, ik ga golfen verscheen. En natuurlijk kennen we het magazine Samplekanon dat hij samen met Maarten van der Graaff bijhoudt. In januari zal zijn nieuwe bundel Onder normale omstandigheden verschijnen. Wij kunnen niet wachten en daarom staat hij wederom op het programma. Klaarheid over mijn bestaan in de lange nacht, die niets overbrugt. Bang dat ik de wereld die ik zoek zelf verduisterd heb, nooit iets leerde van mijn ervaringen in Nederland, omdat zij mij, man uit de middenklasse, altijd heeft geaccepteerd. En ik accepteerde haar. Met mijn legitieme woede, mijn onhandigheid en mijn jonge lichaam met organen. Die ik roofde uit de lichamen van mijn ouders en hun ouders voor hen. Ze zijn overbodig geworden en ik ben verward, zonder organisatie. Elmar Kuiper (1969) Een grote Fries is een grote Nederlandse dichter geworden. Zijn nog te verschijnen bundel Ruimtedier wordt een wondertol en met zijn vrije manier van associëren en soms dwarse manier van beeld aan beeld rijgen is het een losgezongen, vrije stem die wij maar wat graag verwelkomen. ooit schiet het op Spijtig! De autocue van Johannes de Doper loopt vast. Achter de rug van de verslaggever woedt de Peloponnesische oorlog. Onder de parasol van de pijnboom rekt de herder zich uit na een verkwikkend dutje. Bedeesd schat hij de afstand in tussen het afgedwaalde schaap en de ravijn. Het gezicht is bepoederd. De scheiding moet rechts van het midden. Er groeit geen gras op de voedingsbodem. Iemand weet natuurlijk iets. Geen nood. De editor snijdt nooit in het ruwe materiaal. Johannes de Doper haalt spoedig de feiten in. Ooit schiet het op. Luister! De slagpin slaat al tegen het slaghoedje aan. De dood is een blote poedel, totdat de Eindtijd aanbreekt. Uit: Ruimtedier, Atlas Contact Richard Nobbe (1993) De voorman van de nieuwe beweging van jonge Winschoter dichters. In zijn kielzog een hele ploeg jonge dichteressen. Aangezien we deze beweging een warm hart toedragen is het niet meer dan terecht dat Richard Nobbe op Dichters in de Prinsentuin optreedt. In zijn poëzie probeert hij nog alle hoge en lage noten te bereiken, maar Nobbe wil urgent en oprecht doordringen tot de hoofden van de lezers. Vroeger Vroeger was alles beter, ik kan het weten, want ik heb - in de jaren negentig – mijn luiers volgekakt. Vroeger was het zo mooi want ja vroeger was alles nog in sepia vroeger was alles nog vroeger ging je naar binnen als het licht aanging, nu is dat vroeger op die iPads, vroeger bouwden we hutten van stront met stukjes en omgevouwen bordkarton vroeger praatten we nog met elkaar want ja, nu is niet vroeger en nu is alles monddood omdat ik in de trein niet mijn bek opentrek omdat mijn bek meurt als een blik met Trabantuitlaatgas je reinste Ostalgie en de muziek werd gemaakt op echte gitaren van sloophout, afkomstig van slavenhandel en snaren van versgesponnen schapendarmen, maar ja, dat was vroeger. Ja, vroeger vroeger vroeger vroeger vroeger was. ALLES mooier. En ik kan het weten, want ik ben geen twintig meer, en heb de wereld meegemaakt. Johan Roos (1973) P.F. Thomése en Mirjam van Hengel hadden in 2013 al goed in de smiezen dat Johan Roos talent heeft: volgens hen was hij één van de meest veelbelovende dichttalenten van dat jaar. Wintertuin was het ermee eens en voegde hem toe aan hun agentschap.  Dat leidde tot de uitgave van het korte, sobere en anekdotische Hond Leeuw Zee waarin zware thema's aan de orde komen. Immers: "Hoe zwaarder het thema, hoe lichter de vorm moet zijn." Lichamen De man met de vilten hoed beweert dat hij Godsbewijzen verzamelt. Ik zeg dat ik dat best wil geloven.   Hij heeft ze gewikkeld in theedoeken, diept ze op uit een linnen tas, vouwt de eerste doek voorzichtig open. Er ligt een vogel in. Doffe ogen. Stijve pootjes. Bruine vleugels. De man neemt zijn hoed af. Hij zegt: ‘Vanochtend ging zijn lied nog dwars door mijn borstbeen.’ en ‘Alles in mij resoneerde.’ Ik denk dat ik dat best wil geloven. Uit de tweede doek komt een kleine staartklok. De wijzers staan stil, vlak voor het uur. De man zet zijn hoed op, prutst aan het raderwerk, verhangt de gewichten en zegt: ‘Kijk, elk gevolg heeft een oorzaak.’ Ik zeg: ‘Elk?’ Hij zegt: ‘Elk.’ ‘Altijd?’ ‘Altijd.’ ‘Niet vaak of soms?’ Hij zegt: ‘“Nee, altijd.”’ Ik zeg dat dat er bij mij niet in wil. Ik zeg: ‘Ik heb twee keer een dierbare geboren zien worden en één keer een dierbare zien sterven. Ik heb welkom geheten en afscheid genomen.’ ‘Drie keer heb ik aan een bed gezeten dat het dwars door mijn borstbeen ging en nu weet ik alles over soms en niets meer over altijd.’ Ik leg mijn handen op de vogel. De staartklok slaat. Ik til mijn handen weer op. De vogel vliegt weg. De man neemt zijn hoed af. Ik huiver, trek mijn capuchon over mijn hoofd en loop de vogel achterna. Uit chapbook Hond Leeuw Zee Vrouwkje Tuinman (1974) Met de bundel Sanatorium levert Tuinman een huzarenstukje af in de Nederlandse bom. Wat een geweldige bikkelharde, maar met chirurgische precisie opgeschreven gedichten worden er in deze bundel in stelling gebracht. Gedichten die voelen als wodka: zelf ijskoud, maar vanbinnen zetten ze je in lichterlaaie. Ik zou er voor tekenen In één keer neervallen terwijl je een vuilniszak verwisselt en je vrouw zegt: Kees, wat doe je nu weer. Maar je doet niks meer. Precies zo blijven, op deze leeftijd, of misschien vijf jaar jonger. Met deze mensen, precies hier. Heeft iemand een pen? Op de optimale dag. Met een schok. Wie ervan hoort (in het journaal?) weet nog jaren later waar hij was en wat hij deed. Langzaamaan vergeten wie je ook alweer was, en gaandeweg in slaap geraken. Andersom van hoe het ooit begon. Verbleken. Uit Sanatorium, Uitgeverij Cossee 2014 Jante Wortel (1996) Jante Wortel was één van de vele dichters die werk naar ons stuurde. Wat gelijk opviel was het constante hoge niveau. Geen uitschieter naar boven of naar beneden, maar drie hele goede gedichten waarin de hoofdpersonen over bushokjes dromen, snappen wat je met 'dit' bedoelt en rondjes lopen door de keuken. Gedichten die je nog een tweede keer wilt lezen en die nieuwsgierig maken naar de voordracht ervan. Sinds onze uitnodiging won deze studente aan de opleiding Creative Writing aan ArtEZ ook nog eens de Kunstbende van Drenthe. Dat zal ongetwijfeld niet de laatste prijs zijn. met het oog op morgen ik heb me voorgenomen na tien uur ’s avonds geen filmpjes meer te kijken waarin mensen hun oor verliezen de laatste keer dat ik me daar niet aan hield droomde ik over bushokjes mannen met honden en een onbedwingbare drang om kopstoten te geven soms loop ik als ik ’s nachts wakker word naar de kraan om mijn handen te wassen dan trek ik mijn pyjamabroek tot over mijn navel en keer mijn kussen om met mijn handen op mijn buik stel ik me voor dat ik zwanger ben de rest van de nacht droom ik over verjaardagen   Dichters in de Prinsentuin      Recensies      Agenda      Colofon       Klassiekers In juni verscheen aflevering 193 van de Klassiekers. Inge Boulonois besprak daarin ‘Misverstand 3’ van Charles Ducal uit de bundel Het huwelijk(1987): Misverstand 3 Mijn vrouw is getrouwd met een dichter, al had zij de zaak heel anders gepland. Zij dacht aan een vader, een minnaar, een man. Hij schrijft. Verder zijn er geen plichten. […] Komende week verschijnt aflevering 194, waarin Martin Carette een gedicht van Guido Gezelle bespreekt. Gezelle schreef het in 1859, maar het werd pas gepubliceerd in de Laatste verzen van 1901, een bundel met gedichten uit de nalatenschap: t Er viel ‘ne keer ‘t Er viel ‘ne keer een bladtjen op het water ‘t Er lag ‘ne keer een bladtjen op het water En vloeien op het bladtje dei dat water En vloeien dei het bladtjen op het water [...] Alle afleveringen zijn te lezen op de site van de Klassiekers. Verzekerd zijn van maandelijkse toezending? Ga naar abonneren. Ook een bijdrage leveren aan de Klassiekers? Neem contact op (de letters X uit het adres verwijderen).     Dichters in de Prinsentuin      Recensies      Agenda      Colofon       Recensies Bodemdrang - Laura van der Haar De diepte van het oppervlak Ik heb een dichter weleens horen beweren dat een gedicht in het beste geval een eenheid is van onverenigbare contrasten. Ik moest daaraan denken toen ik de fascinerende poëzie van Laura van der Haar las in Bodemdrang. Ballade van de aardse Jood - Hans Keilson Troebel schrijven over modder Hans Keilson (1909-2011) was een Duits-Joodse psychiater en schrijver. In zijn nalatenschap werden gedichten gevonden, waarvan er vijftien zijn gebundeld in Ballade van de aardse Jood: een tweetalige uitgave waaruit maar weer eens blijkt hoe moeilijk het vak van vertaler is. Wollt ihr die totale Poesie? Korte en zeer korte gedichten - Hans Sleutelaar Fragmenten uit het leven Hoe kan een verzamelbundel van Sleutelaar anders heten dan Wollt ihr die totale Poesie? Het eenregelige gedicht stamt uit 1965 en werd in 1987 ten gehore gebracht op de Dokumenta 8 in Kassel: het schalde door de luidsprekers. Het verwijst natuurlijk naar de retorische vraag in Goebbels’ beruchte, maar qua vorm excellente rede na de val van Stalingrad: ‘Wollt ihr den totalen Krieg?’ Een aantal mensen zal die verwijzing schokkend hebben gevonden, maar als je de aandacht op je poëzie wilt vestigen, dan moet je het zo doen. Kalfsvlies - Marieke Rijneveld Snakken naar rustpunten Marieke Rijnevelds debuut Kalfsvlies laat een acrobatische geest zien, een die op het slappe koord kan jongleren met meer dan één metafoor tegelijk. Zij verwoordt drankzucht en andere gekte op komische en tegelijk schrijnende manieren. Het debuut schreeuwt om meer, maar daarbij verlang ik als lezer wel naar meer rustpunten, opdat de beelden nog beter tot hun recht komen.     De handen van de tijd - Herbert Mouwen Vader hield de deur voor eeuwig open Oud- Meandermedewerker Herbert Mouwen (Breda, 1952) publiceerde in 1991 de bundel De zon is kapot, en bracht daarna alleen een tweetal verhalenbundels uit. Met De handen van de tijd - een forse bundel: 61 gedichten, verdeeld over acht titelloze afdelingen - profileert hij zich nu weer als dichter. Schaduwpeloton - Het Utrechts Dichtersgilde Er is altijd een andere route Vanwege de start in Utrecht is er dit jaar geen ontsnappen aan het begin van de Tour de France. Het Utrechts Dichtersgilde reed en schreef onder aanvoering van Ingmar Heytze zijn eigen proloog met Schaduwpeloton, een 'Tour d'Utrecht' in dertien gedichten. Dit is geen theater meer - Annemarie Estor De zuivere honger om het vuil De dichtbundel Dit is geen theater meer van Annemarie Estor heb ik ademloos uitgelezen. En direct nog een keer. Ik heb vrij veel surrealistische poëëzie gelezen, ook Nederlandstalige, maar zelden was ik daarvan zo onder de indruk als van het werk van Estor. Niet in de laatste plaats, omdat haar poëzie zo goed geschreven is. Ze houdt ons koel, beheerst in haar nachtmerries vast, alsof we er aan gewend zijn, alsof zij ons een wereld voorhoudt waarmee wij, net als zij, in het reine moeten zien te komen: Dood werk - Maarten van der Graaff Van irritatie naar waardering Maarten van der Graaff is een erudiet heer. Of een amusante lefgozer. Of beide. In Dood werkfungeert een lange reeks schrijvers, dichters, filmmakers en filosofen. Zij hebben invloed op zijn werk, hebben dat gehad, dienen als plaatsbepaling van zijn dichterschap, wekken zijn verzet op of zijn bentgenoten. Het vreemde is, dat al die verwijzingen me aanvankelijk irriteerden, maar bij herlezing steeds minder en op het laatst helemaal niet meer. Dat komt doordat Van der Graaff een onmiskenbare eigen toon blijft houden. Rood en wit met blauw - Barney Agerbeek De wereld voor een vaderlandsloze Rood en wit met blauw van Barney Agerbeek is een prachtig uitgegeven bundel, subliem vormgegeven door Gracia Khouw en rijk geïllustreerd met werk van een groot aantal kunstenaars, en niet de kleinste. samen apart - Sven Staelens Een eigen stem Sven Staelens (samen apart) omschrijft zijn werk zelf als gesamplede poëzie. Hij gaat aan de slag met bestaande gedichten en schept opnieuw poëzie. Goedkope gimmick of doordachte taalcreatie? Staelens tovert prachtige zinnen uit zijn pen, maar soms gaan de woorden met hem aan de haal. Ligt het aan de samplemethode waardoor hij zichzelf in een keurslijf moet wringen, of wil hij nog teveel zeggen in te weinig woorden? Momenteel krijgt deze debutant het voordeel van de twijfel, maar hij moet snel zijn eigen stem vinden. Strohalmen voor de lezer - Joseph Brodsky Op zekere leeftijd valt het jaargetijde samen met het lot De Russisch-Joodse dichter Joseph Brodsky (1940-1996) werd geboren in Sint-Petersburg, toen nog Leningrad. In 1964 werd hij, tijdens het eerste openbare proces tegen een schrijver in de Sovjet-Unie, veroordeeld tot vijf jaar dwangarbeid. Zijn strafperiode duurde uiteindelijk anderhalf jaar. In 1972 emigreerde hij naar Amerika en in 1987 ontving hij de Nobelprijs voor de Literatuur. Brodsky keerde niet meer terug naar Rusland, stierf in 1996 in New York aan een hartinfarct en werd begraven in Venetië. De unieke positie in de wereldliteratuur die hij bij zijn overlijden innam, is in de afgelopen bijna twintig jaar alleen maar versterkt. Kees Verheul stelde met Strohalmen voor de lezer een uitgebreide bloemlezing samen.   (advertentie)     Dichters in de Prinsentuin      Recensies      Agenda      Colofon       Agenda 35e editie Kunstenfestival Watou Watou * 4 juli t/m 30 augustus Er zitten terug Dichters in 't raam tijdens de Gentse feesten. Gent * 19, 20 en 21 juli Literair festival Het Verhaal, over poëzie en meanderen Op en langs de Aa * 29 en 30 augustus PEN Vlaanderen start crowdfunding op Gedichten waarin één woord ontbreekt Op school * 7 september tot 16 november 2015   Dichters in de Prinsentuin      Recensies      Agenda      Colofon       Colofon meandermagazine.net * ezine.meandermagazine.net Abonneren, opzeggen of e-mailadres wijzigen? Dat gaat het eenvoudigste op meandermagazine.net/service. Schrijf je zelf gedichten en wil je een keer in Meander staan?  Bied ons dan je werk aan via het formulier op contact.meandermagazine.net/kopij.php. Dan bekijkt de redactie of we je werk interessant genoeg vinden voor publicatie in Meander. Ken je iemand anders die wel eens in Meander zou mogen staan? Een dichter die echt de moeite waard is en die we bij Meander tot nu toe over het hoofd hebben gezien? Vertel het ons op contact.meandermagazine.net/tip.php. In het colofon op de site staat, wie er meewerken aan Meander. Wil je ook meewerken aan Meander? Bijvoorbeeld als schrijver van recensies, als interviewer of als ontdekker van nieuwe talenten? Laat het ons weten via contact.meandermagazine.net/meewerken.php Een vraag of opmerking over Meander? Gebruik het formulier op contact.meandermagazine.net. Meander wordt uitgegeven door en financieel mogelijk gemaakt door de Stichting Literatuursite Meander. Wil je Meander financieel steunen? Dat kunnen we goed gebruiken! Maak een gift over of word voor twaalf euro per jaar Vriend van Meander. steun.meanderstichting.info. Adverteren in Meander? Niet duur en je bereikt aardig wat mensen die in poëzie geïnteresseerd zijn. Vraag informatie via contact.meandermagazine.net. ISSN 1871-1820 * Verdere verspreiding van de in deze uitgave opgenomen teksten is alleen toegestaan met voorafgaande en uitdrukkelijke toestemming van de auteur(s) of rechthebbenden.