Capital - Τετάρτη, 20 Ιανουαρίου 2021 - 12:03 πμ Μπορεί ένα DNA τεστ να αλλάξει την καταναλωτική συμπεριφορά στο λιανεμπόριο;
Του Αχιλλέα Μπούκη Η εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει σημαντική επίδραση σε όλες τις εκφάνσεις της καταναλωτικής μας συμπεριφοράς. Από τις online αναζητήσεις, τα apps που προσομοιάζουν ρούχα στο σώμα μας και τις παρακολουθήσεις αγώνων μέσω virtual reality, ο τρόπος που οι καταναλωτές επιλέγουν προϊόντα και βιώνουν διάφορες εμπειρίες αλλάζει συνεχώς. Μία τέτοια ενδιαφέρουσα εξέλιξη αποτελεί και η διάθεση DNA τεστ από διάφορα σουπερμάρκετ (π.χ. John Lewis, Waitrose) σε προσιτή τιμή στους καταναλωτές ώστε να γνωρίζουν ποια συστατικά και τροφές ταιριάζουν καλύτερα στον καθένα, βάσει του προσωπικού γενετικού τους προφίλ. Μόλις λοιπόν ο καταναλωτής λάβει τα αποτελέσματα του τεστ, χρησιμοποιώντας είτε ένα app είτε ένα βραχιόλι χειρός, μπορεί να σκανάρει πάνω από 500.000 barcodes προϊόντων όπως αναψυκτικά, χυμούς, σοκολάτες και να μαθαίνει το κατά πόσο το προϊόν αυτό ταιριάζει στο γενετικό του προφίλ ή όχι. Το βραχιόλι χειρός, για παράδειγμα, γίνεται κόκκινο αν ένα προϊόν πρέπει να αποφεύγεται βάσει του DNA κάποιου και πράσινο αν επιτρέπεται, ενώ το app προβάλλει αυτόματα και εναλλακτικά προϊόντα διαθέσιμα στο κατάστημα εκείνη τη στιγμή τα οποία αποτελούν πιο υγιείς επιλογές για τον καταναλωτή, βάσει του ατομικού του γενετικού προφίλ. Η ιδέα πίσω από αυτό όπως υποστηρίζει η Dna Nudge (μια νεοφυής επιχείρηση με έδρα το Λονδίνο που έχει αναπτύξει το τεστ αυτό) δεν είναι να κατευθύνει τους καταναλωτές στο τι να φάνε αλλά στο να διαλέξουν τον πιο κατάλληλο και υγιεινό τύπο προϊόντος για αυτούς σε κάθε κατηγορία προϊόντων, βάσει του DNA και της γενετικής τους προδιάθεσης (Reuters, 2019). Ποιες λοιπόν ενδέχεται να είναι οι συνέπειες της ευρείας χρήσης αυτού του τεστ από τους καταναλωτές; Μια πρώτη αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών ενδέχεται να είναι η τάση προς την επιλογή προϊόντων που το app αυτό υποδεικνύει σε μια σειρά προϊοντικών κατηγοριών όπως ποτά, αναψυκτικά, συσκευασμένα τρόφιμα, σοκολάτες, γαλακτοκομικά, έτοιμα γεύματα, κτλ. Η επίδρασή του θα είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μάρκες που οι καταναλωτές δεν είναι ιδιαίτερα πιστοί ή σε περιπτώσεις που δεν έχουν ξεκάθαρη προτίμηση ως προς το ποια μάρκα θα επιλέξουν. Ενδεχομένως αρκετοί από αυτούς να αρχίσουν να ξοδεύουν ακόμη περισσότερο χρόνο ώστε να βρουν ποια από τις διαθέσιμες μάρκες στο ράφι είναι πιο υγιεινές για αυτούς. Όπως και να έχει, η υιοθέτηση μιας τέτοιας συνήθειας θα τους οδηγήσει σε μεγαλύτερη εξάρτηση από το κινητό σε ό,τι αφορά θέματα διατροφής. Από την άλλη, για κάποιες κατηγορίες καταναλωτών που θέλουν (π.χ. άτομα με έμφαση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής) ή που πρέπει να προσέχουν την καθημερινή διατροφή τους (π.χ. άτομα με υποκείμενα νοσήματα) θα είναι αρκετά πιο χρήσιμο. Μια δεύτερη συνέπεια του app αυτού θα είναι οι ψυχολογικές μεταπτώσεις που ο καταναλωτής θα βιώνει κάθε φορά που σκανάρει ένα προϊόν. Για παράδειγμα, θα αγοράζατε την αγαπημένη σας σοκολάτα αν το app έδειχνε πως δεν είναι κατάλληλη για τον μεταβολισμό σας, και αν ναι στην ίδια συχνότητα; Σε τέτοιες περιπτώσεις, ακόμη και απλές παρορμητικές αγοραστικές αποφάσεις ίσως γίνουν πιο περίπλοκες και οι καταναλωτές θα βιώνουν πιο συχνά ενοχές για πολλά από τα προϊόντα που καταναλώνουν και τα οποία δεν είναι κατάλληλα για αυτούς, σύμφωνα πάντα με τη γενετική προδιάθεσή τους. Παράλληλα, η τακτική χρήση του DNA τεστ θα φέρνει τους καταναλωτές πιο συχνά σε καταστάσεις γνωστικής ασυμφωνίας, από τη μία κάνοντας τους να βιώνουν αρνητικά συναισθήματα ενώ από την άλλη να βιώνουν έναν περιορισμό της ελεύθερης επιλογής τους, με γνώμονα πάντα την υγεία τους. Πόση από την ελευθερία επιλογής που έχετε στις αγορές σας θα "θυσιάζατε" μπροστά σε μια πιο υγιεινή επιλογή προϊόντων, βάσει του γενετικού σας προφίλ; Μια επίσης σημαντική συνέπεια του DNA τεστ αυτού θα δοκιμάσει και τη χρησιμότητα των στρατηγικών μάρκετινγκ που χρησιμοποιούνται στην επικοινωνία και τοποθέτηση των προϊόντων. Παραδοσιακά, τα χαρακτηριστικά της συσκευασίας, η θέση στο ράφι και η εταιρική εικόνα καθόριζαν σε σημαντικό βαθμό τις προτιμήσεις των καταναλωτών. Πόσο σημαντική λοιπόν θα είναι ποια η εικόνα μιας μάρκας ή η διαφήμιση των θρεπτικών συστατικών ενός υπάρχοντος προϊόντος αν οι καταναλωτές αρχίσουν σταδιακά να επιλέγουν προϊόντα βάσει του τεστ αυτού; Παράλληλα, εάν η τάση αυτή γιγαντωθεί στο μέλλον, οι εταιρείες τροφίμων ίσως προσπαθήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεδομένα αυτά ώστε να προσαρμόσουν τη σύσταση των προϊόντων τους, ανάλογα με τη γενετική προδιάθεση του κοινού στόχου που έχουν, αποκτώντας παράλληλα πρόσβαση στον γενετικό κώδικα εκατομμυρίων καταναλωτών. Εσείς θα χρησιμοποιούσατε αυτό το app; * Ο κ. Αχιλλέας Μπούκης, PhD είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Sussex, Ηνωμένο Βασίλειο https://www.capital.gr/story/3519713 Κωστής ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ενώ Για να κατεβάσετε τον σχετικό κατάλογο επισκεφθείτε το http://www.hostvis.net/audiobooks/katalogos.zip ____________
