ΗΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - Τετάρτη, 7 Μαρτίου 2018 - 21:09 Ο Στάλιν είχε χιούμορ
Στο βιβλίο της «Οι σύμβουλοι του Στάλιν», που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο (μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής), η Αυστραλή ιστορικός Σίλα Φιτζπάτρικ (γεν. το 1940), με ειδίκευση στην ιστορία της Σοβιετικής Ενωσης, παραθέτει ένα νόστιμο επεισόδιο που έρχεται από τη Γεωργία, πατρίδα του Στάλιν: μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο «Πατερούλης» συναντιέται με παλιούς Γεωργιανούς φίλους. Πάνω στη χαλαρή κουβέντα, ο Στάλιν δεν διστάζει να μνημονεύσει κοινούς γνωστούς τους οι οποίοι όμως τυγχάνει να είναι όλοι θύματα των Μεγάλων Εκκαθαρίσεων που ο ίδιος είχε εξαπολύσει τη δεκαετία του ’30. Η μαρτυρία, μας λέει η Φιτζπάτρικ, θέλει τον Στάλιν να μιλάει για τα (δικά του) θύματα «με την ήρεμη αποστασιοποίηση του ιστορικού, χωρίς να δείχνει ούτε θλίψη ούτε οργή, αλλά μιλώντας χωρίς μνησικακία, μόνο με μια πινελιά ανάλαφρου χιούμορ». Η Αυστραλή ιστορικός σχολιάζει ότι αυτό το στοιχείο της αποστασιοποίησης, «αν πραγματικά υπήρχε», ήταν συστατικό της προσωπικότητάς του στο οποίο δεν μπορούσε να τον μιμηθεί κανένα από τα μέλη της στενής ομάδας των συνεργατών του στην ΝΚVD. «Από τη δική τους οπτική», γράφει η Φιτζπάτρικ, «μπορεί οι Μεγάλες Εκκαθαρίσεις να ήταν εν μέρει ένα ηρωικό κατόρθωμα, ένα τεράστιο ρίσκο που λίγο πολύ είχε αποδώσει, ήταν όμως ταυτόχρονα μια πολύ οδυνηρή ανάμνηση. Σε αντίθεση με τον εμφύλιο πόλεμο ή ακόμα και την κολεκτιβοποίηση, δεν άντεχαν να κάθονται ύστερα από χρόνια και να ανταλλάσσουν αναμνήσεις για το πόσο είχαν κινδυνέψει. Ομως όντως είχαν κινδυνέψει. Μια τέτοια διαδικασία χιονοστιβάδας θα μπορούσε πολύ εύκολα να εκτροχιαστεί και να καταστρέψει αυτούς που την έθεσαν σε κίνηση». Επ’ αυτού, η Φιτζπάτρικ αναφέρει το παράδειγμα των Ιακωβίνων που έστελναν κόσμο στη λαιμητόμο το 1793-94 για να καταλήξουν σε αυτή οι ίδιοι, λήγοντας έτσι την τρομακτική περίοδο της Μεγάλης Τρομοκρατίας της Γαλλικής Επανάστασης. Εάν όντως οι σύμβουλοι και οι συνεργάτες του Στάλιν είχαν κατά νου τη μοίρα του Ροβεσπιέρου, του Σεν Ζιστ και των υπολοίπων, θα πρέπει να πήραν μεγάλη ανάσα που επέζησαν των Εκκαθαρίσεων αλλά και που ο ίδιος ο Στάλιν αποφάσισε κάποτε να βάλει φρένο στο «ανεξέλεγκτο τρένο», όπως τις χαρακτηρίζει η Φιτζπάτρικ. Το βιβλίο της Αυστραλής ιστορικού είναι αποκαλυπτικό για τη σχέση φόβου και θαυμασμού που είχαν οι συνεργάτες με το τρομερό, απόλυτο αφεντικό της Σοβιετικής Ενωσης έως το 1953. Ο φόβος τους είχε βέβαια να κάνει με το ότι αρκετοί στενοί του συνεργάτες και σύμβουλοι κατέληξαν, με υπόδειξη του Στάλιν, με μια σφαίρα στον αυχένα. Τα τελευταία χρόνια, και στη χώρα μας, έχουν αρχίσει να εκδίδονται ιστορικές μελέτες πάνω στον Στάλιν και την εποχή του. Από αυτές μαθαίνουμε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι ο Στάλιν είχε χιούμορ (κάτι που σε καμία περίπτωση δεν είχε ο Χίτλερ), το οποίο είχε φυσικά ένα έντονα κυνικό χαρακτηριστικό: ανήμερα την αποφυλάκιση ενός πρώην κατάδικου, έφαγε μαζί του και γελώντας του είπε: «Και να σκεφτεί κανείς ότι ήθελες να με σκοτώσεις». http://www.kathimerini.gr/952466/opinion/epikairothta/politikh/o-stalin-eixe-xioymor Σωκράτης ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
