ΕΡΑΤΥΡΑ <http://eratyra.gr + ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΦΑΓΗΤΑ <http://eratyra.gr/el/diafora/fagita> + ΕΝΩΣΗ ΕΡΑΤΥΡΑΙΩΝ <http://eratyra.gr/el/diafora/enosi> ΦΑΓΗΤΑ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ Μια προσπάθεια σύντομης καταγραφής κάποιων εδεσμάτων που συνδέονταν άρρηκτα με ορισμένες εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής της πάλαι ποτέ Σέλιτσας. *"**Αρμόζμου"*= ζουμί από λάχανο αρμιά, λάδι και κόκκινο πιπέρι. Συνήθως το έτρωγαν για πρωινό.paspalopita *"Βουτυροπαπάρα"*= Σε τηγάνι έριχναν φρέσκο βούτυρο και κομμάτια ξερό ψωμί και το καβούρδιζαν. Στη συνέχεια πρόσθεταν "μπιανίτσα" (ξυνόγαλα) και ανακάτευαν με τον κλώστη μέχρι να μαλακώσει το ψωμί. Και αυτό ήταν ένα είδος πρωινού. *"Μπουκουβάλα"*= τριμμένο ψωμί με ''ούρδα'' (μυζήθρα), το οποίο έβαζαν σε μαντήλι. Αυτό το χτυπούσαν στο γόνατο ή σε πέτρα και γινόταν πολτός. Ηταν απογευματινό φαγητό για τα παιδιά, που όταν το έτρωγαν τραγουδούσαν: "Μπάλα, μπάλα μπουκουβάλα, τρως τυρί και γάλα". *skordari"Σκορδάρι"*= στουμπισμένο σκόρδο, μαϊντανό, ψωμί και αλάτι το οποίο έβαζαν σε "πιρογλόφιλλο" (φύλο κληματαριάς). Στη συνέχεια το ανακάτευαν με νερό, ξίδι και λάδι. Το έτρωγαν στο θέρο, στο αλώνισμα, στο σκάλισμα του καπνού, γιατί ήταν ιδιαίτερα δροσιστικό. *"Πασπαλόπιττα"*= Πίττα από καλαμποκάλευρο και διάφορα χόρτα (τσουκνίδες, λάπατα, αντρέκλες κτλ.). Σ' ένα ταψί. τοποθετούσαν μια στρώση αλεύρι, μια στρώση χόρτα εναλλάξ, ενω στο τέλος πάνω 'στο αλεύρι "πασπάλιζαν" (ράντιζαν) νερό. Φαγητό ιδιαίτερα δημοφιλές στην κατοχή, διότι δεν απαιτούσε λίπος. *"Τσουμπλέκι"*= Φαγητό με κρέας προβάτου, κρεμμύδι, κόκκινο πιπέρι και δαμάσκηνα. Εξαιτίας της μεγάλης ποσότητας λίπους, μέχρι να το σερβίρουν, το λίπος πάγωνε. Ήταν φαγητό του γάμου. *Νηστίσιμα φαγητά που ξεχάστηκαν* Είναι γνωστή η μεγάλη πίστη και λατρεία που διακατέχει τους Ερατυρείς για τα Θεία. Οι θρησκευτικές παραδόσεις τηρούνταν και τηρούνται ακόμα με θρησκευτική ευλάβεια .Ο σεβασμός στην εκκλησιαστική παράδοση φαίνεται και απο την πιστή τήρηση όλων των νηστειών ,μικρών και μεγάλων. Φαγητά που έτρωγαν στις διάφορες νηστείες ήταν τα εξής: Τη νηστεία των Χριστουγέννων έτρωγαν λαδερά φαγητά που γίνονταν από πράσα, λάχανα, κρεμμύδια και στεγνά καλοκαιρινά λαχανικά (στεγνές μελιτζάνες, ντομάτες , λάπατα, σπανάκια, μπάμιες ). Τα φασόλια τα κρατούσαν για τη νηστεία του Πάσχα, αφού αυτά ήταν περισσότερο ανθεκτικά. Κάθε σπίτι στο υπόγειο φύλαγε για τις νηστείες τις στάμνες με τα ξινά (τουρσί με ξίδι) πιπεριές, μελιτζάνες, αγγουράκια, λάχανο, ντομάτες πράσινες. Στα κιούπια έβαζαν τη σταφυλαρμιά και τη γκιορτσαρμιά. Κάθε σπίτι φύλαγε στο υπόγειο δυο κιούπια με σταφυλαρμιά. Το ένα κιούπι το άνοιγαν στη νηστεία των Χριστουγέννων και το άλλο στη νηστεία του Πάσχα. Η *σταφυλαρμιά* γινόταν με μούστο, στον οποίο έριχναν συνάπι και σταφύλια. Τα σταφύλια διατηρούνταν κρέχτα (δροσερά) και γλυχά. Με τον ίδιο τρόπο γινόταν και η *γκορτσαρμιά*. Αντί για σταφύλια έβαζαν αχλάδια. Με το μούστο τον Οκτώβρη οι νοικοκυρές έκαναν το πετιμέζι, το οποίο έτρωγαν τα παιδιά πάνω στο ψωμί. Με το σερμπέτι έκαναν *σουτζούκια*, *μουστόπιτα* και το έριχναν στο βρασμένο καλαμπόκι και στην *κατσιαμάκα*. bobotaΟλα τα υποπροϊόντα του σταφυλιού ήταν νηστίσιμα. Με το σερμπέτι έκαναν ακόμη και νηστίσιμα φοντάν. Έβαζαν καρύδια και μια κουταλιά μουστόπιτα και την άφηναν να κρυώσει. Το κάθε φοντάν το τύλιγαν στο αλεύρι. Η ζάχαρη ήταν ακριβή και δυσεύρετη. Έτσι και σ' αυτό, όπως και σ' άλλα προϊόντα, προσπαθούσαν να είναι αυτάρκεις με υποκατάστατα που παρήγαγαν οι ίδιοι. Τα σταφύλια τα φύλαγαν κι αυτά για τη νηστεία. Τα κρεμούσαν στο υπόγειο από τις γρεντιές δυο-δυο ή σε κλωνάρια αγκαθιά για να αερίζονται. Τα κορίθια βαστούσαν περισσότερο. Στην περίοδο της νηστείας στη βεγγέρες κερνούσαν γλυκά του κουταλιού (κολοκύθα, πελτέ, ροδάκινο, μελιτζάνα), βρασμένο καλαμπόκι, παπούσκες, μουστόπιτα, βραστά ή ψητά κυδώνια. Το μενού της σαρακοστής και των άλλων νηστειών περιείχε τα εξής: * Φαγητά με πράσο: πρασόρυζο, πράσο φουντωτό με τζέρτζιλα, πράσο ξινό, πρασοκεφτέδες. * Φαγητά με λάχανο: λαχανόρυζο, λάχανο φουντωτό, λάχανο σαρμάδες. * Φαγητά με πατάτες: Πατάτες σούπα, πατάτες αλευρά με καρύδια, πατάτες με κρεμμύδια, πατατοκεφτέδες, πατάτες στο φούρνο. * Νηστίσιμη σούπα με ντοσνίτσια. Τα ντοσνίτσια τα έκαναν οι νοικοκυρές με αλεύρι και νερό. Ανακάτευαν το αλεύρι με το νερό και τη ζύμη την περνούσαν από το κόσκινο. Τα μικρά σβολάκια που έβγαιναν τα στέγνωναν και στις νηστείες έκαναν μ' αυτά σούπα. Θα ήταν παραλειψη αν ξεχνούσαμε την κρασοπαπαπάρα που την τιμούσαν ιδιαιτέρως στις νηστείες, τη λαδοπαπάρα και τον αρμόζουμο με λάδι και κόκκινο πιπέρι. *Λ. Νικολαϊδου* ΕΡΑΤΥΡΑ <http://eratyra.gr "Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ' τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο." ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
