tpug Tue Jan 10 23:53:57 2006 UTC
Modified files:
/phpdoc/en/chapters intro.xml tutorial.xml
Log:
Updated intro and translated part of tutorial
http://cvs.php.net/viewcvs.cgi/phpdoc/en/chapters/intro.xml?r1=1.39&r2=1.40&diff_format=u
Index: phpdoc/en/chapters/intro.xml
diff -u phpdoc/en/chapters/intro.xml:1.39 phpdoc/en/chapters/intro.xml:1.40
--- phpdoc/en/chapters/intro.xml:1.39 Fri Aug 13 18:17:40 2004
+++ phpdoc/en/chapters/intro.xml Tue Jan 10 23:53:57 2006
@@ -1,32 +1,32 @@
-<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-1"?>
-<!-- $Revision: 1.39 $ -->
+<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-9"?>
+<!-- $Revision: 1.40 $ -->
<chapter id="introduction">
- <title>Introduction</title>
+ <title>Giriþ</title>
<sect1 id="intro-whatis">
- <title>What is PHP?</title>
+ <title>PHP nedir?</title>
<para>
- <acronym>PHP</acronym> (recursive acronym for "PHP: Hypertext
- Preprocessor") is a widely-used Open Source general-purpose
- scripting language that is especially suited for Web
- development and can be embedded into HTML.
+ <acronym>PHP</acronym> (açýlýmý "PHP: Hypertext
+ Preprocessor") geniþ bir kitle tarafýndan kullanýlan,
+ özellikle web üzerinde geliþtirme için tasarlanmýþ bir betik dilidir.
+ PHP kodu HTML içine gömülebilir biçimde tasarlanmýþtýr.
</para>
<para>
- Simple answer, but what does that mean? An example:
+ Cevap basit gözükebilir, ama tam olarak ne anlama gelmektedir? Bir örnek:
</para>
<para>
<example>
- <title>An introductory example</title>
+ <title>Giriþ örneði</title>
<programlisting role="php">
<![CDATA[
<html>
<head>
- <title>Example</title>
+ <title>Örnek</title>
</head>
<body>
<?php
- echo "Hi, I'm a PHP script!";
+ echo "Merhaba, ben bir PHP betiðiyim!";
?>
</body>
@@ -36,138 +36,112 @@
</example>
</para>
<para>
- Notice how this is different from a script written in other
- languages like Perl or C -- instead of writing a program with lots
- of commands to output HTML, you write an HTML script with some
- embedded code to do something (in this case, output some
- text). The PHP code is enclosed in special <link
- linkend="language.basic-syntax.phpmode">start and end tags</link>
- that allow you to jump into and out of "PHP mode".
- </para>
- <para>
- What distinguishes PHP from something like client-side JavaScript
- is that the code is executed on the server. If you were to have a
- script similar to the above on your server, the client would receive
- the results of running that script, with no way of determining what
- the underlying code may be. You can even configure your web server
- to process all your HTML files with PHP, and then there's really no
- way that users can tell what you have up your sleeve.
- </para>
- <para>
- The best things in using PHP are that it is extremely simple
- for a newcomer, but offers many advanced features for
- a professional programmer. Don't be afraid reading the long
- list of PHP's features. You can jump in, in a short time, and
- start writing simple scripts in a few hours.
- </para>
- <para>
- Although PHP's development is focused on server-side scripting,
- you can do much more with it. Read on, and see more in the
- <link linkend="intro-whatcando">What can PHP do?</link> section,
- or go right to the <link linkend="tutorial">introductory
- tutorial</link> if you are only interested in web programming.
+
+ Bir PHP betiðinin (scriptinin) Perl ya da C gibi dillerden ne kadar farklý
bir yapýda olduðuna dikkat edin.
+ HTML kodu yaratmak için bir sürü kod yazacaðýnýza, istediðiniz iþi yapan
bir PHP kodu yazýp onu
+ HTML kodunun içine gömüyorsunuz (bu örnekte, yapýlan iþ ekrana yazý
yazmak).
+ PHP kodu <link linkend="language.basic-syntax.phpmode">özel baþlangýç ve
bitiþ etiketleri</link> arasýna yazýlýr.
+ Bu etiketler "PHP kipine" rahatlýkla girip çýkabilmenizi saðlarlar.
+ </para>
+ <para>
+ PHP'yi Javascript gibi kullanýcý tarafýnda çalýþan dillerden ayýran,
+ sunucu tarafýnda çalýþtýrýlýyor olmasýdýr. Yukardaki örnekteki kodu
+ kendi sunucunuzda çalýþtýrýrsanýz, sitenize baðlanan kullanýcýlar kodu
+ göremeyecekler ve müdahale edemeyecekler, yalnýzca sonucu görebileceklerdir.
+ Dilerseniz web sunucunuzu bütün HTML dosyalarýnýzý PHP dosyasý olarak görüp
+ iþleyecek hale bile getirebilirsiniz. Buna raðmen kullanýcýlar sizin
gerçekte
+ sunucu taraflý bir uygulama kullandýðýnýzý fark edemeyebilirler.
+ </para>
+ <para>
+ PHP kullanmanýn en güzel yanlarýndan biri, yeni kullanýcýlar için
öðreniminin oldukça
+ kolay olmasý ve ayný zamanda profesyonel kullanýcýlar için ileri seviyede
+ özellikler içermesidir. PHP'nin uzun özellikler listesini okumaktan
korkmayýn.
+ Kýsa sürede PHP ile programlamaya baþlayabilir ve birkaç saat içersinde
+ basit programlar yazmaya baþlayabilirsiniz.
+ </para>
+ <para>
+ PHP'nin geliþimi sunucu-taraflý programlamaya odaklanmýþsa da, çok
daha fazlasýný
+ yapmanýza olanak tanýyan araçlara da sahiptir.
+ <link linkend="intro-whatcando">PHP neler yapabilir?</link> bölümünden
+ bu araçlar hakkýnda daha fazla bilgiye ulaþabilirsiniz. Eðer yalnýzca web
programlama
+ ile ilgileniyorsanýz, <link linkend="tutorial">baþlangýç eðitmeni</link>
bölümünden
+ devam edebilirsiniz.
</para>
</sect1>
<sect1 id="intro-whatcando">
- <title>What can PHP do?</title>
- <para>
- Anything. PHP is mainly focused on server-side scripting,
- so you can do anything any other CGI program can do, such
- as collect form data, generate dynamic page content, or
- send and receive cookies. But PHP can do much more.
+ <title>PHP neler yapabilir?</title>
+ <para>Her þeyi. PHP temel olarak sunucu-taraflý programlamaya odaklanmýþtýr,
+ bu nedenle CGI uygulamalarýnýn yaptýðý her þeyi, örneðin formdan veri
toplama,
+ dinamik sayfa içeriði yaratma, ya da çerez alýp gönderme gibi iþlemleri
yapabilirsiniz.
+ Ancak PHP bunlardan çok daha fazlasýný yapabilecek kapasitededir.
</para>
<para>
- There are three main areas where PHP scripts are used.
+ PHP betiklerinin kullanýldýðý üç temel alan vardýr.
<itemizedlist>
<listitem>
<simpara>
- Server-side scripting. This is the most traditional
- and main target field for PHP. You need three things
- to make this work. The PHP parser (CGI or server
- module), a webserver and a web browser. You need to
- run the webserver, with a connected PHP installation.
- You can access the PHP program output with a web browser,
- viewing the PHP page through the server. All these can
- run on your home machine if you are just experimenting
- with PHP programming. See the
- <link linkend="install">installation instructions</link>
- section for more information.
+ Sunucu-taraflý programlama. Bu PHP için en geleneksel ve en temel olan
alandýr.
+ Sunucu-taraflý programlama için üç þeye sahip olmanýz gerekir. PHP
motoru (CGÝ ya da sunucu modülü),
+ bir web sunucu ve bir web tarayýcýsý. Web sunucusunu PHP'den anlar
þekilde kurmanýz
+ ve çalýþtýrmanýz gerekir. PHP uygulamasýnýn çýktýsýna web tarayýcýsý
üzerinden eriþebilirsiniz.
+ <link linkend="install">Kurulum bilgileri</link> bölümünden bununla
ilgili daha fazla bilgiye ulaþabilirsiniz.
</simpara>
</listitem>
<listitem>
<simpara>
- Command line scripting. You can make a PHP script
- to run it without any server or browser.
- You only need the PHP parser to use it this way.
- This type of usage is ideal for scripts regularly
- executed using cron (on *nix or Linux) or Task Scheduler (on
- Windows). These scripts can also be used for simple text
- processing tasks. See the section about
- <link linkend="features.commandline">Command line usage of PHP</link>
- for more information.
+ Komut satýrý uygulamalarý. Bir PHP uygulamasýný komut satýrýndan hiçbir
sunucu ya da tarayýcý uygulama
+ kullanmadan çalýþtýrabilirsiniz. Burada tek ihtiyacýnýz olan PHP
motorudur. Bu tip kullaným cron
+ üzerinden (Windows eþdeðeri görev yöneticisi) düzenli çalýþtýrýlan
iþlemler ya da basit metin-iþlem
+ görevleri için idealdir. <link
linkend="features.commandline">PHP'nin komut satýrýnda kullanýmý</link>
+ bölümünden daha detaylý bilgiye ulaþmanýz mümkün.
</simpara>
</listitem>
<listitem>
<simpara>
- Writing desktop applications. PHP is probably
- not the very best language to create a desktop
- application with a graphical user interface, but if
- you know PHP very well, and would like to use some
- advanced PHP features in your client-side applications
- you can also use PHP-GTK to write such programs. You also
- have the ability to write cross-platform applications this
- way. PHP-GTK is an extension to PHP, not available in
- the main distribution. If you are interested
- in PHP-GTK, visit <ulink url="&url.php.gtk;">its
- own website</ulink>.
+ Ýstemci tarafýnda çalýþan grafik arayüze sahip uygulamalar.
+ PHP için görsel uygulamalarýn yazýlabileceði en iyi dil diyemeyiz, ancak
PHP'yi iyi biliyorsanýz
+ ve PHP'nin birtakým ileri seviye özelliklerini kendi istemci
taraflý uygulamalarýnýzda
+ kullanmak istiyorsanýz, PHP-GTK eklentisini bu tip programlar yazmak
için kullanabilirsiniz.
+ Bu þekilde platformdan baðýmsýz uygulamalar yazma þansýna da sahip olmuþ
olacaksýnýz.
+ PHP-GTK, PHP için bir eklentidir ve ana daðýtýmda yer almýyor.
+ PHP-GTK ilginizi çektiyse, <ulink url="&url.php.gtk;">kendi web
sitesini</ulink> ziyaret edebilirsiniz.
</simpara>
</listitem>
</itemizedlist>
</para>
<para>
- PHP can be used on all major operating systems, including
- Linux, many Unix variants (including HP-UX, Solaris and OpenBSD),
- Microsoft Windows, Mac OS X, RISC OS, and probably others.
- PHP has also support for most of the web servers today. This
- includes Apache, Microsoft Internet Information Server,
- Personal Web Server, Netscape and iPlanet servers, Oreilly
- Website Pro server, Caudium, Xitami, OmniHTTPd, and many
- others. For the majority of the servers PHP has a module,
- for the others supporting the CGI standard, PHP can work
- as a CGI processor.
- </para>
- <para>
- So with PHP, you have the freedom of choosing an operating
- system and a web server. Furthermore, you also have the choice
- of using procedural programming or object oriented
- programming, or a mixture of them. Although not every
- standard OOP feature is implemented in PHP 4,
- many code libraries and large applications (including
- the PEAR library) are written only using OOP code. PHP 5 fixes the
- OOP related weaknesses of PHP 4, and introduces a complete object
- model.
- </para>
- <para>
- With PHP you are not limited to output HTML. PHP's abilities
- includes outputting images, PDF files and even Flash movies
- (using libswf and Ming) generated on the fly. You can also
- output easily any text, such as XHTML and any other XML file.
- PHP can autogenerate these files, and save them in the file
- system, instead of printing it out, forming a server-side
- cache for your dynamic content.
- </para>
- <para>
- One of the strongest and most significant features in PHP is its
- support for a wide range of databases. Writing a database-enabled
- web page is incredibly simple. The following databases are currently
- supported:
+ PHP bütün büyük iþletim sistemlerinde, Linux, birçok Unix türevi (HP-UX,
Solaris, OpenBSD vb.),
+ Microsoft Windows, Mac OS X, RÝSC OS dahil olmak üzere çeþitli
platformlarda çalýþabilir.
+ PHP benzer biçimde bugün yaygýn biçimde kullanýlan web sunucularýnýn büyük
kýsmýný destekler.
+ Bunlara Apache, Microsoft IIS, Microsoft PWS, Netscape ve iPlanet
Sunucularý,
+ Oreilly Website Pro, Caudium, Xitami, OmniHTTPD ve daha birçok sunucuyu
örnek gösterebiliriz.
+ Bu sunucularýn çoðunluðunda PHP modül olarak kullanýlabilir,
+ geri kalanlarýnda da CGI standardý kullanýlarak PHP bir CGI iþleyici olarak
çalýþtýrýlabilir.
+ </para>
+ <para>
+ Sonuç olarak, PHP ile iþletim sistemi ve web sunucusu seçme özgürlüðüne
sahipsiniz.
+ Dahasý, hangi programlama yöntemini kullanacaðýnýza, fonksiyonel yaklaþýmý
mý
+ yoksa nesne yönelimli yaklaþýmý mý yoksa her ikisini birden mi
kullanacaðýnýza kendiniz karar verebilirsiniz.
+ Bütün OOP (nesne yönelimli programlama) özellikleri PHP'nin þu andaki
sürümünde
+ varolmasa da, birçok kod kütüphanesi ve büyük uygulama (PEAR kütüphanesi
dahil) OOP kullanýlarak yazýlmýþtýr.
+ </para>
+ <para>
+ PHP yalnýzca HTML çýktý üretmekle sýnýrlý deðildir. PHP'nin
yetenekleri arasýnda resim çýktýsý üretebilme,
+ PDF oluþturabilme ve hatta Flash filmleri yaratabilme (libswf ve Ming
kullanarak) bulunmaktadýr.
+ Ayný þekilde XHTML ya da XML gibi her tür metin tabanlý dosyayý
yaratabilmeniz mümkündür.
+ PHP bu dosyalarý otomatik olarak yaratabilir ve ekrana yazdýrmak haricinde
sizin için
+ dosya sisteminde saklayabilir, böylece dinamik içeriðiniz için
sunucu-taraflý bir depo sistemini kullanýmýnýza sunabilir.
+ </para>
+ <para>
+ PHP'nin en güçlü ve en çok üstünde durulan özelliklerinden biri, sahip
olduðu geniþ ve geliþmiþ veritabaný desteðidir.
+ PHP ile veritabaný baðlantýlý web sayfalarý yaratmak son derece basittir.
Aþaðýda desteklenen veritabanlarýnýn listesi bulunmaktadýr:
<blockquote>
<simplelist columns="3">
<member>Adabas D</member>
<member>dBase</member>
<member>Empress</member>
- <member>FilePro (read-only)</member>
+ <member>FilePro (salt-okunur)</member>
<member>Hyperwave</member>
<member>IBM DB2</member>
<member>Informix</member>
@@ -178,7 +152,7 @@
<member>Direct MS-SQL</member>
<member>MySQL</member>
<member>ODBC</member>
- <member>Oracle (OCI7 and OCI8)</member>
+ <member>Oracle (OCI7 ve OCI8)</member>
<member>Ovrimos</member>
<member>PostgreSQL</member>
<member>SQLite</member>
@@ -188,51 +162,39 @@
<member>Unix dbm</member>
</simplelist>
</blockquote>
- We also have a DBX database abstraction extension allowing you
- to transparently use any database supported by that extension.
- Additionally PHP supports ODBC, the Open Database Connection
- standard, so you can connect to any other database supporting
- this world standard.
- </para>
- <para>
- PHP also has support for talking to other services using protocols
- such as LDAP, IMAP, SNMP, NNTP, POP3, HTTP, COM (on Windows) and
- countless others. You can also open raw network sockets and
- interact using any other protocol. PHP has support for the WDDX
- complex data exchange between virtually all Web programming
- languages. Talking about interconnection, PHP has support for
- instantiation of Java objects and using them transparently
- as PHP objects. You can also use our CORBA extension to
- access remote objects.
- </para>
- <para>
- PHP has extremely useful text processing features, from the
- POSIX Extended or Perl regular expressions to parsing XML
- documents. For parsing and accessing XML documents, PHP 4
- supports the SAX and DOM standards, and you can also use the
- XSLT extension to transform XML documents. PHP 5 standardizes
- all the XML extensions on the solid base of libxml2 and extends
- the feature set adding SimpleXML and XMLReader support.
- </para>
- <para>
- While using PHP in the e-commerce field, you'll find
- the Cybercash payment, CyberMUT, VeriSign Payflow
- Pro and MCVE functions useful for your online payment
- programs.
- </para>
- <para>
- At last but not least, we have many other interesting
- extensions, the mnoGoSearch search engine functions,
- the IRC Gateway functions, many compression utilities
- (gzip, bz2), calendar conversion, translation...
- </para>
- <para>
- As you can see this page is not enough to list all
- the features and benefits PHP can offer. Read on in
- the sections about <link linkend="install">installing
- PHP</link>, and see the <link linkend="funcref">function
- reference</link> part for explanation of the extensions
- mentioned here.
+ Bunlarýn haricinde DBX adý verilen uzantý ile farklý veritabanlarý için
ayný kodu
+ kullanarak kodlama yapabilirsiniz. PHP, ek olarak ODBC'yi, yani Açýk
Veritabaný Baðlantý standardýný
+ destekler, bu þekilde ODBC'yi destekleyen tüm veritabanlarý ile
iletiþim kurabilirsiniz.
+ </para>
+ <para>
+ PHP, farklý hizmetlerle LDAP, IMAP, SNMP, NNTP, POP3, HTTP, COM
+ (Windows için) ve daha sayýsýz protokol aracýlýðýyla konuþabilecek bir
altyapýya da sahiptir.
+ Hazýr modüllerin haricinde ham að soketleri açýp bu soketler üzerinden
istediðiniz bütün
+ protokollerle çalýþabilirsiniz. PHP, WDDX üzerinden sanal olarak web
üzerinde hangi dilde
+ yazýlmýþ olursa olsun tüm uygulamalarla haberleþebilir. Ayrýca Java
nesnelerinin yaratýlabilmesi
+ ve saydam (transparent) biçimde PHP nesneleri olarak kullanýlabilmeleri
önemli bir diðer özelliktir.
+ Uzaktaki nesnelere eriþim için CORBA uzantýsý, yine PHP'nin sahip
olduðu özellikler arasýndadýr.
+ </para>
+ <para>
+ PHP oldukça faydalý doküman iþleme özelliklerine sahiptir. Bu yelpaze
Geniþletilmiþ POSÝX ya da
+ Perl düzenli ifade (regular expressions) komutlarýndan XML dosyalarýný
okumaya kadar uzanýr.
+ XML dosyalarýnýn okunmasý ve eriþimi için SAX ve DOM standartlarýný
destekler.
+ XSLT uzantýsý ile XML dokümanlarýnýn biçimlendirilmesi yapýlabilir. PHP 5
tüm XML uzantýlarýný
+ libxml2 tabanýnda tek bir standartta toplamýþ ve SimpleXML ile XMLReader
desteðini bünyesine
+ katarak sunduðu imkan yelpazesini geniþletmiþtir.
+ </para>
+ <para>
+ PHP'yi e-ticaret alanýnda kullanýrken, Cybercash ödeme sistemi,
CyberMUT, VeriSign Payflow
+ Pro ve MCVE fonksiyonlarýný kullanabilir ve çevrimiçi ödeme
uygulamalarýnýzý gerçekleþtirebilirsiniz.
+ </para>
+ <para>
+ Bunlarýn dýþýnda, mnoGoSearch arama motoru, IRC að geçidi uzantýlarý,
birçok sýkýþtýrma aracý (gzip, bz2) için yardýmcý araçlar,
+ takvim araçlarý, dil çeviri fonksiyonlarý yine PHP'nin sunmakta olduðu
ilginç uzantýlardan bazýlarýdýr.
+ </para>
+ <para>
+ Sizin de görebildiðiniz gibi bu sayfa PHP'nin sunabileceði bütün
özellikleri ve faydalarý anlatabilmek
+ için yeterli deðil. <link linkend="install">PHP kurulumu</link> bölümünde
ve <link linkend="funcref">fonksiyon baþvuru kaynaðý</link>nda
+ listelenen uzantýlarýn baþlangýç bölümlerindeki açýklamalardan her bir
uzantý için daha fazla bilgiye ulaþabilirsiniz.
</para>
</sect1>
http://cvs.php.net/viewcvs.cgi/phpdoc/en/chapters/tutorial.xml?r1=1.37&r2=1.38&diff_format=u
Index: phpdoc/en/chapters/tutorial.xml
diff -u phpdoc/en/chapters/tutorial.xml:1.37
phpdoc/en/chapters/tutorial.xml:1.38
--- phpdoc/en/chapters/tutorial.xml:1.37 Tue Aug 10 13:01:07 2004
+++ phpdoc/en/chapters/tutorial.xml Tue Jan 10 23:53:57 2006
@@ -1,75 +1,76 @@
-<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-1"?>
-<!-- $Revision: 1.37 $ -->
+<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-9"?>
+<!-- $Revision: 1.38 $ -->
<chapter id="tutorial">
- <title>A simple tutorial</title>
+ <title>Basit bir eðitmen</title>
<para>
- Here we would like to show the very basics of PHP in a short, simple
- tutorial. This text only deals with dynamic webpage creation with
- PHP, though PHP is not only capable of creating webpages. See
- the section titled <link linkend="intro-whatcando">What can PHP
- do</link> for more information.
+ Bu bölümde PHP ile ilgili en temel bilgileri kýsa ve basit bir eðitmen
+ üzerinde anlatmak istiyoruz. Bu metin yalnýzca PHP ile dinamik web sayfasý
+ geliþtirmeyi ele alýr, ancak PHP yalnýzca web sayfasý yaratmakla
+ sýnýrlý deðildir. Daha fazla bilgi için <link linkend="intro-whatcando">PHP
+ neler yapabilir</link> bölümünü inceleyebilirsiniz.
</para>
<para>
- PHP-enabled web pages are treated just like regular HTML pages and
- you can create and edit them the same way you normally create
- regular HTML pages.
+ PHP-etkin web sayfalarý normal HTML sayfalarý gibidir ve bu sayfalarý
+ normal HTML sayfalarý için kullandýðýnýz yöntemlerle yaratabilir ve
+ düzenleyebilirsiniz.
</para>
<sect1 id="tutorial.requirements">
- <title>What do I need?</title>
+ <title>Neye ihtiyacým var?</title>
<para>
- In this tutorial we assume that your server has activated support
- for PHP and that all files ending in <filename>.php</filename>
- are handled by PHP. On most servers, this is the default extension
- for PHP files, but ask your server administrator to be sure. If
- your server supports PHP, then you do not need to do anything. Just
- create your <filename>.php</filename> files, put them in your
- web directory and the server will automatically parse them for you.
- There is no need to compile anything nor do you need to install
- any extra tools. Think of these PHP-enabled files as simple HTML
- files with a whole new family of magical tags that let you do all
- sorts of things. Most web hosts offer PHP support, but if your
- host does not, consider reading the <ulink url="&url.php.links;">
- PHP Links</ulink> section for resources on finding PHP enabled
- web hosts.
- </para>
- <para>
- Let us say you want to save precious bandwidth and develop locally.
- In this case, you will want to install a web server, such as
- <ulink url="&url.apache;">Apache</ulink>, and of course
- <ulink url="&url.php.downloads;">PHP</ulink>. You will most likely
- want to install a database as well, such as
- <ulink url="&url.mysql.docs;">MySQL</ulink>.
- </para>
- <para>
- You can either install these individually or choose a simpler way. Our
- manual has <link linkend="install">installation instructions for
- PHP</link> (assuming you already have some webserver set up). In case
- you have problems with installing PHP yourself, we would suggest you ask
- your questions on our <ulink url="&url.php.mailing-lists;">installation
- mailing list</ulink>. If you choose to go on the simpler route, then
- <ulink url="&url.installkits;">locate a pre-configured package</ulink>
- for your operating system, which automatically installs all of these
- with just a few mouse clicks. It is easy to setup a web server with PHP
- support on any operating system, including MacOSX, Linux and Windows.
- On Linux, you may find <ulink url="&url.rpmfind;">rpmfind</ulink> and
- <ulink url="&url.rpmfind.pbone;">PBone</ulink> helpful for
- locating RPMs. You may also want to visit <ulink
- url="&url.apt-get;">apt-get</ulink> to find packages for Debian.
- </para>
+ Bu eðitmen süresince web sunucunuzun PHP desteðinin etkinleþtirilmiþ
+ olduðunu ve tüm <filename>.php</filename> uzantýlý dosyalarýn
+ PHP tarafýndan kontrol ediliyor olduðunu öngöreceðiz. Birçok sunucuda,
+ bu uzantý PHP dosyalarý için öntanýmlý dosya uzantýsýdýr, ancak emin
+ olmak için sunucunuzun yöneticisinden doðru bilgiyi edinebilirsiniz.
+ Sunucunuz PHP'yi destekliyorsa, hiçbir þey yapmanýza gerek
+ yoktur. Yalnýzca <filename>.php</filename> uzantýlý dosyalarýnýzý
+ yaratmanýz ve web klasörünüze koymanýz, sunucunuzun bu dosyayý
+ sizin için otomatik olarak iþleme koymasý için yeterli olacaktýr.
+ Herhangi bir þeyi derlemeniz ya da ekstra bir araç kurulumu yapmanýz
+ gerekmemektedir. PHP-etkin dosyalarý yeni bir tür HTML dosyasý olarak
+ kafanýzda canlandýrabilirsiniz. Düþünün ki, artýk HTML dosyasýnýn içine
+ sihirli birtakým etiketler koyabiliyor ve bu etiketler sayesinde istediðiniz
+ her tür iþlemi gerçekleþtirebiliyorsunuz. Birçok web barýndýrma sitesi
+ PHP desteði sunmaktadýr, ancak sizinki sunmuyorsa, <ulink
url="&url.php.links;">
+ PHP Baðlantýlarý</link> bölümünden PHP hizmeti sunan web barýndýrma
+ sitelerinin adreslerine ulaþabilirsiniz.
+ </para>
+ <para>
+ Diyelim ki çok deðerli olan band geniþliðinizi boþa harcamamak ve kendi
+ sisteminizde yerel olarak geliþtirme yapmak istiyorsunuz. Bu durumda,
+ <ulink url="&url.apache;">Apache</ulink> gibi bir web sunucusunu ve elbette
+ <ulink url="&url.php.downloads;">PHP</ulink>'yi
+ indirmeniz ve kurmanýz gerekmektedir. Bu ikilinin yanýnda, <ulink
url="&url.mysql.docs;">MySQL</ulink>
+ gibi bir veritabanýný da indirip kurmanýz iyi olacaktýr.
+ </para>
+ <para>
+ Bu üçlüyü kendi baþýnýza kurabilir ya da daha basit bir yol
izleyebilirsiniz. Kýlavuzumuz
+ <link linkend="install">PHP için kurulum bilgileri</link> (web sunucunuzun
+ halihazýrda kurulu olduðunu öngörür) bölümüne sahiptir. PHP'yi kendiniz
+ kurmakta sorun yaþýyorsanýz, sorularýnýzýn çözümü için <ulink
url="&url.php.mailing-lists;">kurulum
+ posta listesi</ulink>'ne baþvurabilirsiniz. Daha basit bir yoldan
gitmek istiyorsanýz,
+ iþletim sisteminize uygun olan <ulink url="&url.installkits;">ön
yapýlandýrýlmýþ paket</ulink>i
+ seçebilir ve tüm bu araçlarý birkaç fare týklamasýyla otomatik olarak
yükleyebilirsiniz.
+ MacOSX, Linux ve Windows dahil olmak üzere birçok iþletim sistemine PHP
destekli bir web
+ sunucusu kurmak oldukça kolaydýr. Linux üzerinde, <ulink
url="&url.rpmfind;">rpmfind</ulink>
+ ve <ulink url="&url.rpmfind.pbone;">PBone</ulink> araçlarý RPM dosyalarýný
bulmanýzda
+ size yardýmcý olacaklardýr. Debian için ise <ulink
url="&url.apt-get;">apt-get</ulink>
+ bölümünü ziyaret edebilirsiniz.
+ </para>
</sect1>
<sect1 id="tutorial.firstpage">
- <title>Your first PHP-enabled page</title>
+ <title>Ýlk PHP-etkin sayfanýz</title>
<para>
- Create a file named <filename>hello.php</filename> and put it
- in your web server's root directory (<varname>DOCUMENT_ROOT</varname>)
- with the following content:
+ <filename>hello.php</filename> isimli bir dosya yaratýn ve web sunucunuzun
+ kök klasörüne (<varname>DOCUMENT_ROOT</varname>) aþaðýdaki içerikle
+ beraber kaydedin:
</para>
<para>
<example>
- <title>Our first PHP script: <filename>hello.php</filename></title>
+ <title>Ýlk PHP betiðimiz: <filename>hello.php</filename></title>
<programlisting role="php">
<![CDATA[
<html>
@@ -77,19 +78,19 @@
<title>PHP Test</title>
</head>
<body>
- <?php echo '<p>Hello World</p>'; ?>
+ <?php echo '<p>Merhaba Dünya</p>'; ?>
</body>
</html>
]]>
</programlisting>
<simpara>
- Use your browser to access the file with your web server's URL, ending
- with the "/hello.php" file reference. When developing locally this
- URL will be something like <literal>http://localhost/hello.php</literal>
- or <literal>http://127.0.0.1/hello.php</literal> but this depends on the
- web server's configuration. If everything is configured correctly, this
- file will be parsed by PHP and the following output will be sent to
- your browser:
+ Tarayýcýnýzý kullanarak web sunucunuzun URL adresine eriþebilirsiniz,
adres
+ bölümünün sonuna "/hello.php" eklemeniz yeterli olacaktýr. Yerel olarak
geliþtirme
+ yaparken bu URL <literal>http://localhost/hello.php</literal> ya da
+ <literal>http://127.0.0.1/hello.php</literal> gibi bir þey olacaktýr,
ancak
+ bu web sunucusunun yapýlandýrma ayarlarýna baðlýdýr. Eðer her þey düzgün
+ yapýlandýrýlmýþsa, bu dosya PHP tarafýndan iþlenecek ve aþaðýdaki çýktý
+ tarayýcýnýza gönderilecektir:
</simpara>
<screen role="html">
<![CDATA[
@@ -98,7 +99,7 @@
<title>PHP Test</title>
</head>
<body>
- <p>Hello World</p>
+ <p>Merhaba Dünya</p>
</body>
</html>
]]>
@@ -106,72 +107,71 @@
</example>
</para>
<para>
- This program is extremely simple and you really did not need to use
- PHP to create a page like this. All it does is display:
- <literal>Hello World</literal> using the PHP <function>echo</function>
- statement. Note that the file <emphasis>does not need to be
executable</emphasis>
- or special in any way. The server finds out that this file needs to be
interpreted
- by PHP because you used the ".php" extension, which the server is
configured
- to pass on to PHP. Think of this as a normal HTML file which happens to
have
- a set of special tags available to you that do a lot of interesting things.
- </para>
- <para>
- If you tried this example and it did not output anything, it prompted
- for download, or you see the whole file as text, chances are that the
- server you are on does not have PHP enabled, or is not configured properly.
- Ask your administrator to enable it for you using the
- <link linkend="install">Installation</link> chapter
- of the manual. If you are developing locally, also read the
- installation chapter to make sure everything is configured
- properly. Make sure that you access the file via http with the server
- providing you the output. If you just call up the file from your file
- system, then it will not be parsed by PHP. If the problems persist anyway,
- do not hesitate to use one of the many
- <ulink url="&url.php.support;">PHP support</ulink> options.
- </para>
- <para>
- The point of the example is to show the special PHP tag format.
- In this example we used <literal><?php</literal> to indicate the
- start of a PHP tag. Then we put the PHP statement and left PHP mode by
- adding the closing tag, <literal>?></literal>. You may jump in
- and out of PHP mode in an HTML file like this anywhere you want. For more
- details, read the manual section on the <link
linkend="language.basic-syntax">
- basic PHP syntax</link>.
+ Bu program gördüðünüz gibi son derece basit ve esasýnda böyle bir sayfa
yaratmanýz için
+ PHP'ye gereksiniminiz yoktur. Görüntülenen: PHP'nin
+ <function>echo</function> komutu kullanýlarak elde edilen <literal>Merhaba
Dünya</literal>
+ cümlesidir. Bu dosyanýn hiçbir þekilde <emphasis>çalýþtýrýlabilir ya da
özel türde olmasýna ihtiyaç duyulmadýðýna</emphasis>
+ dikkat edin. Sunucu dosyanýn PHP tarafýndan iþlenmesi gerektiðini bilir
çünkü dosyaya ".php" uzantýsýný
+ tanýmladýnýz. Sunucu bu uzantýya sahip dosyalarý PHP üzerinden geçirecek
biçimde yapýlandýrýlmýþtýr.
+ Bunu size birtakým özel etiketlerle birçok ilginç iþlem yapabilmenizi
saðlayan bir tür HTML dosyasý
+ olarak düþünebilirsiniz.
+ </para>
+ <para>
+ Bu örneði denediyseniz ve hiçbir çýktý alamadýysanýz, sizden dosyayý
indirmenizi
+ istediyse ya da dosyanýn tüm içeriðini metin olarak ekranda gördüyseniz,
büyük ihtimalle
+ sunucunuzun PHP desteði etkinleþtirilmemiþtir ya da sunucunuz doðru
yapýlandýrýlmamýþtýr.
+ Yönetinizden kýlavuzdaki <link linkend="install">Kurulum</link> bölümünü
+ kullanarak PHP'yi etkinleþtirmesini rica edebilirsiniz. Yerel olarak
geliþtirme yapýyorsanýz,
+ kurulum bölümünü okuyarak herþeyin doðru yapýlandýrýldýðýndan emin olun.
Size çýktýyý
+ saðlayan sunucudaki dosyaya http üzerinden eriþmeye çalýþýp çalýþmadýðýnýzý
kontrol edin.
+ Dosyayý direk olarak kendi dosya sisteminizden çaðýrýyorsanýz, PHP
tarafýndan iþlenmeyecektir.
+ Sorun her þeye raðmen devam ediyorsa, <ulink url="&url.php.support;">PHP
desteði alma</ulink>
+ yöntemlerini kullanmakta tereddüt etmeyin.
+ </para>
+ <para>
+ Bu örneðin amacý özel PHP etiketi formatýný göstermektir. Örnekte
+ <literal><?php</literal> ile PHP etiketinin baþlangýcýný belirledik.
+ Sonra PHP komutunu yazdýk ve kapanýþ etiketi <literal>?></literal>
+ kullanarak PHP kipinden çýktýk. Bir HTML dosyasýnda bu yöntemi kullanarak
+ istediðiniz yerde PHP kipine girip çýkabilirsiniz. Daha fazla bilgi için,
kýlavuzun
+ <link linkend="language.basic-syntax">temel PHP sözdimi</link> bölümünü
+ okuyabilirsiniz.
</para>
<note>
- <title>A Note on Text Editors</title>
+ <title>Metin Düzenleyiciler Hakkýnda</title>
<para>
- There are many text editors and Integrated Development Environments (IDEs)
- that you can use to create, edit and manage PHP files. A partial list of
- these tools is maintained at <ulink url="&url.phpeditorlist;">PHP Editors
- List</ulink>. If you wish to recommend an editor, please visit the above
- page and ask the page maintainer to add the editor to the list. Having
- an editor with syntax highlighting can be helpful.
+ PHP dosyalarýný yaratabileceðiniz, düzenleyebileceðiniz ve
yönetebileceðiniz
+ birçok metin düzenleyici ve Bütünleþik Geliþtirme Ortamý (IDE)
bulunmaktadýr.
+ Bu araçlarýn bir kýsmý <ulink url="&url.phpeditorlist;">PHP Düzenleyicileri
+ Listesi</ulink> bölümünde listelenmiþtir. Sizin önermek istediðiniz bir
düzenleyici
+ varsa, lütfen yukardaki sayfayý ziyaret edin ve sayfa idarecisinden
önermek istediðiniz
+ düzenleyiciyi bu listeye eklemesini rica edin. Söz dizimi aydýnlatmasý
olan bir düzenleyici
+ size yardýmcý olabilir.
</para>
</note>
<note>
- <title>A Note on Word Processors</title>
+ <title>Kelime Ýþlemciler Hakkýnda</title>
<para>
- Word processors such as StarOffice Writer, Microsoft Word and Abiword are
- not optimal for editing PHP files. If you wish to use one for this
- test script, you must ensure that you save the file as <emphasis>plain
- text</emphasis> or PHP will not be able to read and execute the script.
+ StarOffice Writer, Microsoft Word ve Abiword gibi kelime iþlemciler PHP
dosyalarýný
+ düzenlemek için uygun deðillerdir. Eðer bu test betiði için bunlardan
birini kullanmak
+ istiyorsanýz, dosyanýn <emphasis>salt metin</emphasis> olarak
kaydedildiðinden
+ emin olun, aksi takdirde PHP'nin betiði okumasý ve çalýþtýrmasý
mümkün olmayacaktýr.
</para>
</note>
<note>
- <title>A Note on Windows Notepad</title>
+ <title>Windows Not Defteri Hakkýnda</title>
<para>
- If you are writing your PHP scripts using Windows Notepad, you will need
- to ensure that your files are saved with the .php extension. (Notepad adds
- a .txt extension to files automatically unless you take one of the
- following steps to prevent it.) When you save the file and are prompted
- to provide a name for the file, place the filename in quotes
- (i.e. "<filename>hello.php</filename>"). Alternatively, you can click on
the
- 'Text Documents' drop-down menu in the 'Save' dialog box and change the
setting
- to "All Files". You can then enter your filename without quotes.
+ PHP betiklerinizi Windows Not Defteri ile yazýyorsanýz, dosyalarýnýzýn
.php uzantýsý
+ ile kaydedildiðinden emin olmalýsýnýz (Notepad birazdan bahsedeceðimiz
önlemleri
+ almadýðýnýz takdirde dosyalarýn sonuna otomatik olarak .txt uzantýsý
ekler).
+ Dosyayý kaydetmek istediðinizde, sizden dosyanýz için bir isim belirtmeniz
istenecektir.
+ Dosya ismi olarak týrnak içinde (örn. "<filename>hello.php</filename>")
yazýn.
+ Alternatif olarak, 'Kaydet' iletiþim kutusunun içindeki 'Metin
Belgeleri' açýlýr menüsüne
+ týkladýktan sonra buradaki deðeri "Tüm Dosyalar" olarak deðiþtirin. Artýk
dosya isminizi
+ týrnak iþareti kullanmadan yazabilirsiniz.
</para>
</note>
