--- On Thu, 12/24/09, Russ Williams wrote: > Mi havas impreson ke "negro" estis uzata en pli frua periodo de > Esperanto kiam, samtempe, estis pli da rasismo kaj sinteno kontraux > nigruloj specife.
Ĉi tio dependas je la lando. Ekz-e estis nenia motivo por malamo kontraŭ negroj en Rusio, kie negroj estis ne malpli ekzotaj ol marsanoj, kaj oni konis ilin nur tra la "Uncle Tom's Cabin". (Anstataŭe, ekzistis -- precipe en Pollando kaj Ukrajnio -- malamo kontraŭ la judoj. Mi memoras la humuran demandon de juda ĵurnalisto: "Mi komprenas, ke vi malamas la judojn. Sed kial vi tiom simpatias al la negroj?") > Ankaux estis sxercoj, kiuj sxajnas iom ofendaj al multaj homoj > hodiaux, aux almenaux iom sensciaj kaj stultaj, traktantaj nigrulojn > kiel ekzotan strangan sovagxan ne tre evoluintan rason. Tre ofte la ŝerco estus tute akceptebla se temus pri ekstera trajto de alirasa persono. Ekz-e la nunaj ŝercoj pri la _blondulinoj_, aŭ la ŝercoj pri la rufuloj, aŭ pri la longaj nazoj de iuj etnanoj ktp. > Do parte tiel eble iuj havas impreson ke "negro" estas rasisma, pro > tiu ligo al pli rasisma tempo. Tiel eksterdube estis en Usono. Tiel certe ne estas en Rusio. Sed simetrie, la vorto "judo" estis tabuo por Z -- ĉar tia iĝis ĝia respondaĵo en la rusa lingvo. Tamen Esperanto ne transprenis ĉi tiun tabuon. > Ekzemple en malnova lernolibro pri Esperanto > http://en.lernu.net/lernado/gramatiko/seppik/lec03.php > (citajxo sekvas) > * Ĉu la negroj havas nigraj larmoj? * [...] Mi ne trovas rasismon en ĉi tiu rakonto. Ĝi estas ordinara ŝerco, kiu neniel celas prezenti negrojn kiel iel malsuperaj. Jes, ĝi prezentas ilin kiel ekzotajn kaj nekonatajn estaĵojn -- kaj eble tio ofendas; sed tio evidente estis ekzota en la epoko kaj loko kie Seppik verkis sian lernolibron. Mi tamen konsentas, ke tio estas mallerta kiam oni celas publikon internacian. Nu, mi scias ke kiam oni havas minuskomplekson oni opinias moka ĉian ŝercon iel ajn aludantan onian trajton personan. Fakte, ne nepre temas pri ŝerco: ekz-e iam en Sovetio oni gastigis en junpionira tendaro (simila al skolta tendaro) grupon da franciaj infanoj (idojn de la francaj komunistoj). Do, la rusaj infanoj speciale kaptis por ili iom da ranoj (evidente, la plej banalajn, kiajn oni trovas ĉe la maro). Tio povus aspekti insulta; sed evidente la intenco de tiu mallertaĵo ne estis tia. Tutsimple la francoj estis same ekzotaj kiel la negroj. -- Sergio
