Capital - Σάββατο, 13 Μαρτίου 2021 - 8:36 πμ "Ο Εμφύλιος τελείωσε το 1949. Εδώ 2021"
Του Νίκου Κασκαβέλη Οι έριδες και οι διχασμοί, δεν έλειψαν σε αυτόν τον τόπο. Επετειακό έτος που είναι, έτος αναστοχασμού, δεν βλάπτει να το παραδεχθούμε. Να δούμε την Ιστορία μας και να ψηλαφήσουμε τις ουκ ολίγες περιόδους που ο λαός μας υπήρξε διαιρεμένος. Σκοτεινές περίοδοι με μελανό αποτύπωμα. Περίοδοι που συχνά απωθούμε στις περιοχές της λήθης, αντί να τις μελετήσουμε. Χαρακτηριστική περίοδος αυτή του Εθνικού Διχασμού που καθόρισε τις εξελίξεις για αρκετές δεκαετίες στη χώρα μας και πολλοί ισχυρίζονται πως σε αυτήν βασίστηκε και ο τραυματικός Εμφύλιος, με τους χιλιάδες νεκρούς και το μεγάλο πόνο. Πάνω στα πραγματικά γεγονότα, αλλά, ίσως κυριως, στη μυθολογία του Εμφυλίου, χτίστηκε σε μεγάλο βαθμό το κεντρικό πολιτικό αφήγημα του τόπου. Τα στρατόπεδα χωρίστηκαν έκτοτε και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αναπαράγοντας την ίδια εκείνη ρητορική ο καθένας, εναλλάσσονται στην εξουσία. Για όλα αυτά έχει μιλήσει και μιλά ακόμα η Ιστορία. Και η συλλογική μνήμη. Τι κέρδισε η Πατρίδα και ο λαός από τις αντιπαραθέσεις και τις διεκδικήσεις. Δεν θα κάνουμε εδώ ταμείο. Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι πως όλα αυτά βρίσκονται στο μακρινό παρελθόν. Οι γενιές που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα έχουν παρέλθει και στη θέση τους έχουν έρθει άλλες που μόνο τις αφηγήσεις, τους "θρύλους" και το φαντασιακό τους φορτίο έχουν στις αποσκευές τους. Λείπει το βίωμα, η εμπειρία. Όση δύναμη και αν είχαν, λόγω φορτίου, οραμάτων που πραγματοποιήθηκαν ή ακόμα περισσότερο, ματαιώθηκαν, δεν είναι δυνατόν αυτά τα αφηγήματα να θρέφουν ακόμα το πολιτικό "παράδειγμα" της εποχής. Έδωσαν ώθηση, φουσκωσαν τα πανιά, πολιτικών και κινημάτων για πολύ καιρό, ιδίως σε εποχές φτωχές ιδεολογικά, αλλά πλέον ξεθύμανε η ορμή. Όσο και αν κάποιοι επιδιώκουν να ανάψουν και πάλι τη φωτιά, με τα ίδια συνθήματα, τα χιλιοπαιγμένα και όσο και να βλέπουμε σπίθες, η φωτιά δεν ανάβει. Tα ξύλα βράχηκαν και όποιος και αν επενδύει σε αυτά, θα βρεθεί χρεοκοπημένος. Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Μα, γιατί για άλλη μια φορά, σε μια νέα περίοδο με εντελώς νέα χαρακτηριστικά, βλέπουμε και πάλι το ίδιο έργο. Που κάποιοι προσπαθούν να ανεβάσουν, ανεπιτυχώς, όπως θα φανεί. Όχι γιατί δεν υπάρχουν αιτήματα σήμερα, το αντίθετο, απλώς έχουν αλλάξει, βρίσκονται αλλού. Δηλαδή; Τελειώσαμε με τη Δημοκρατία; Με τα δικαιώματα; Να θεωρήσουμε πως είναι ληγμένη υπόθεση; Φυσικά και όχι, πάντα θα το λέμε. Η Δημοκρατία είναι ένα δυναμικό Πολίτευμα. Ίσως μάλιστα το πλέον απαιτητικό. Γιατί απαιτεί διαρκή εγρήγορση από τους πολίτες του. Τους ενήμερους και διακδικητικούς πολίτες του. Όμως είναι και ένα Πολίτευμα που εξελίσσεται, όπως η Ιστορία. Άλλα τα θεμελιώδη αιτήματα, όταν η Δημοκρατία ήταν εντελώς απούσα, όταν διεκδικήσιμα ήταν τα βασικά πολιτικά δικαιώματα και άλλο η πιο "εξελιγμένη", η σύγχρονη εκδοχή τους. Άλλο να ζητάς την ίδρυση μη υπαρκτών θεσμών και άλλο να ζητάς τη βελτίωση ήδη υπαρχόντων και επί δεκαετίες λειτουργούντων. Άλλο να ζητάς την κατάργηση του πιστοποιητικού φρονημάτων, τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης, την κατάργηση της εξορίας και των βασανισμών και άλλο την αποτελεσματικότερη προάσπιση των προσωπικών δεδομένων, την ίση μεταχείριση στους χώρους εργασίας, την επιστολική ψήφο κλπ Τα δημοκρατικά κεκτημένα ίσως ποτέ δεν είναι τελείως τέτοια, οι θεσμοί όμως δεν μπορούν να παραγνωρίζονται. Στη σύγχρονη Ελλάδα διαθέτουμε πλούσιο θεσμικό οπλοστάσιο, νομική παράδοση δεκαετιών στην προάσπιση δικαιωμάτων, ανήκοντες ανάμεσα σε άλλα στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στην παράδοση της ΕΣΔΑ, αλλά και γενικότερα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού και κάποια στιγμή, μια ελάχιστη εμπιστοσύνη στη θεσμική αυτή λειτουργία αλλά και μνήμη, την οφείλουμε. Τα βασικά, αυτά που αλλού ακόμα διεκδικούνται, τα έχουμε πετύχει, μετά από αγώνες δεκαετιών. Η λήξη του Εμφυλίου, η πτώση της Χούντας και η έλευση της Μεταπολίτευσης με τις σημαντικές της μεταρρυθμίσεις, στις οποίες συνέβαλαν, άλλος λιγότερο άλλος περισσότερο, όλες οι Παρατάξεις, έχουν φτιάξει μια άλλη Ελλάδα. Με προβλήματα φυσικά και μάλιστα μεγάλα, αλλά όχι τα ίδια με τις εποχές του Διχασμού, τις εποχές της ανυπαρξίας κράτους δικαίου, τις εποχές της θεσμικής υπανάπτυξης. Γι’ αυτό και δεν γίνεται, κάθε φορά που κάποιος στριμώχνεται πολιτικά, να καταφεύγει στο ίδιο, χιλιοπαιγμένο έργο. Της "αστυνομοκρατίας, της ανυπαρξίας δικαιοσύνης, του ανάλγητου κράτους κλπ". Μα έως χθες εκείνος ήταν από αυτή τη μεριά, εκείνος διαφέντευε την Αστυνομία και κάποια στιγμή θα το κάνει και πάλι. Με ποια αξιοπιστία φωνάζει; Ειπώθηκαν τόσες φορές, κερδήθηκαν τόσες εκλογές βασισμένες σε αυτά, πλέον είναι απονευρωμένα πολιτικά. Τα περί "Χούντας" ή "Άουσβιτς", εντελώς ατεκμηρίωτα ιστορικά, θα ακούγονταν έως αστεία σε έναν κάτοικο όντως ανελεύθερων καθεστώτων. Η χώρα και η ανθρωπότητα βιώνουν ακόμη μία μεγάλη κρίση. Πρωτοφανή κρίση με επιπτώσεις σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Για την αντιμετώπισή της παρατηρούνται ακόμα και δόσεις αυτοσχεδιασμού. Και δυστυχώς, για την επιβολή μιας ελάχιστης πειθαρχίας, που είναι αναγκαία, υπάρχει και μια δόση εξαναγκασμού. Όπως κάθε κανόνας δικαίου. Μακάρι, να βρισκόμασταν πολιτισμικά στο επίπεδο εκείνο που η ύπαρξη αστυνομίας δεν θα ήταν αναγκαία. Που ο κάθε λαός θα αυτοπειθαρχούσε αυτόματα σε κάθε αναγκαιότητα και θα επερχόταν αυτορρύθμιση. Ίσως έρθει η εποχή που θα είναι νοητή η κοινωνική συμβίωση δίχως ανάγκη αστυνόμευσης. Δίχως ανάγκη Στρατού. Πιστεύει κάποιος πως είμαστε εκεί; Αυθαιρεσίες λοιπόν, όπου υπάρχει επιβολή, θα παρατηρούνται. Παντού στον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει πως θα γυρίσουμε στα συνθήματα του ’40 ή του ’50. Σημαίνει πως θα απαιτήσουμε από τους θεσμούς μας να λειτουργήσουν. Όπως και έκαναν εν μέρει, θέτοντας τον αστυνομικό σε διαθεσιμότητα προχθές. Η εποχή, λόγω της κρίσης αλλά και ευρύτερα, έχει τα δικά της ζητήματα. Η εύκολη καταφυγή στο συναίσθημα, που αρκούσε άλλοτε για να κερδίσει μάχες, δεν αρκεί πια. Μπορεί να συνεγείρει οπαδούς, δεν κερδίζει όμως την κρίσιμη εκείνη μάζα που κρίνει αναμετρήσεις. Δεν κερδίζει πολίτες. Η σημερινή μάχη, αλλού θα κριθεί. Αυτός που θα απαντήσει στις σύγχρονες αγωνίες, θα μακροημερεύσει. Ποιος θα μας πει για περισσότερες και καλύτερες δουλειές; Ποιος θα φέρει τα νέα και δυνατά μας μυαλά πίσω στην πατρίδα; Ποιος θα αντιστρέψει την υπογεννητικότητα; Ποιος θα πείσει πως μπορεί να αλλάξει το παραγωγικό μας μοντέλο, κοινώς να κάνει τη χώρα πιο παραγωγική, πιο τολμηρή, πιο αισιόδοξη στη νέα εποχή; Παντού διεθνώς, όπου έχουν επαφή με την πραγματικότητα, μιλούν για αυτά. Η Κίνα με τη Ρωσία φτιάχνουν κοινή βάση στη Σελήνη, ιδιωτικές εταιρείες σχεδιάζουν διαστημικά ταξίδια και η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ήδη εδώ. Έλεος κάπου, ο Εμφύλιος, η Χούντα, μας σημάδεψαν μεν, αλλά τελείωσαν. Καιρό τώρα. Θα κοιτάξουμε επιτέλους προς τα "άστρα" ή θα παραμείνουμε οι γραφικοί του χωριού; * Ο κ. Νίκος Κασκαβέλης είναι δικηγόρος (ΜΔΕ, MSc). https://www.capital.gr/story/3531886 Κωστής ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ενώ Για να κατεβάσετε τον σχετικό κατάλογο επισκεφθείτε το http://www.hostvis.net/audiobooks/katalogos.zip ____________
