Η κορυφαία διοργάνωση μπάσκετ σε επίπεδο συλλόγων στην Ευρώπη και η δεύτερη παγκοσμίως σε ποιότητα και εμπορικότητα μετά το ΝΒΑ. Είναι η μόνη αθλητική διοργάνωση, που η Ελλάδα έχει έντονη παρουσία και μεγάλες διακρίσεις.
Η Ευρωλίγκα ξεκίνησε ως Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης το 1958 από μία ιδέα των δημοσιογράφων της γαλλικής αθλητικής εφημερίδας «L’ Equipe» («Η Ομάδα»), όπως και στο ποδόσφαιρο. Την ιδέα τους ενστερνίσθηκε η FIBA και το πρώτο τζάμπολ της νέας διοργάνωσης έγινε στις 22 Φεβρουαρίου μεταξύ των ομάδων Ρουαγιάλ Βρυξελλών και Ετζέλα Λουξεμβούργου, που έληξε με άνετη νίκη των Βέλγων 82-43. Η Ελλάδα έδωσε από την πρώτη διοργάνωση το «παρών» με την ομάδα του Πανελληνίου, η οποία αποκλείσθηκε με δύο ήττες από τη Στεάουα Βουκουρεστίου. Την κούπα σήκωσε τελικά η σοβιετική (σήμερα λετονική) ΑΣΚ Ρίγα, που επικράτησε σε διπλό τελικό της βουλγαρικής Ακαντέμικ. Καθοριστικό ρόλο στην επικράτηση και την κυριαρχία της τα επόμενα χρόνια έπαιξε ο ύψους 2,18 μ. σέντερ Γιάνις Κρούμινς, που δεν είχε αντίπαλο στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι ομάδες από τη Σοβιετική Ένωση κυριάρχησαν έως το 1963, αλλά από την επόμενη χρονιά άρχισε η κυριαρχία της Ρεάλ Μαδρίτης, με παίκτες, όπως ο Κλίφορντ Λιουκ, ο Γουέιν Μπράμπεντερ και ο Εμιλιάνο Ροντρίγκεθ. Η δεκαετία του ‘70 ανήκε στην Ιταλική Βαρέζε των Ντίνο Μενεγκίν, Μπομπ Μορς και Μανουέλ Ράγκα, που κατέκτησε πέντε τίτλους. Ήταν η εποχή που οι ομάδες από τη Δυτική Ευρώπη έφερναν σωρηδόν παίκτες από την Αμερική, καταφέρνοντας να σπάσουν την αρχική κυριαρχία των Ανατολικών. Το 1966, η ΑΕΚ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα, που έφθασε μέχρι τα ημιτελικά της διοργάνωσης. Η Ρεάλ εξακολούθησε να βρίσκεται στο προσκήνιο, ενώ την παρουσία της σε υψηλό επίπεδο έκανε αισθητή η ισραηλινή Μακάμπι του Τελ Αβίβ. Το 1972 ο Παναθηναϊκός των Κολοκυθά, Κόντου και Κορωναίου, αλλά και με τη συμμετοχή του Γουίλι Κέρκλαντ (του πρώτου αμερικανού που αγωνίσθηκε σε ελληνικό σύλλογο), έφθασε μέχρι τα ημιτελικά της διοργάνωσης, όπου αποκλείσθηκε από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Βαρέζε. Η δεκαετία του ‘80 ανήκε σε Ιταλούς και Γιουγκοσλάβους. Ιδιαίτερα θαυμάστηκε η ομάδα του Σπλιτ, που εμφανίστηκε με τα ονόματα Γιουγκοπλάστικα και Ποπ 84 και παίκτες, όπως οι Ντράζεν Πέτροβιτς, Ντίνο Ράτζα, Τόνι Κούκοτς, Ζόραν Σάβιτς, Βέλιμιρ Περάσοβιτς, Ντούσκο Ιβάνοβιτς και Λούκα Παβίσεβιτς. Την εποχή εκείνη το ελληνικό μπάσκετ εκπροσωπήθηκε επάξια από τον Άρη του Νίκου Γκάλη, που έφθασε τρεις φορές σε φάιναλ φορ, αλλά δεν κατόρθωσε να φέρει την πολυπόθητη κούπα στη Θεσσαλονίκη. Είχε αρχίσει, εν τω μεταξύ, η μετεωρική άνοδος του ελληνικού μπάσκετ, με αφετηρία την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ του 1987. Το 1994 ο Ολυμπιακός έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που έφθασε στον τελικό της Ευρωπαϊκής Λίγκας, όπως είχε μετονομασθεί η διοργάνωση από το 1991, αλλά δεν ευτύχησε να το σηκώσει, χάνοντας στις λεπτομέρειες από την καταλανική Ζοβεντούθ ντε Μπαδαλόνα ή Γιουβεντούτ Μπανταλόνα, όπως τη γνωρίζουμε στην Ελλάδα. Στην ίδια διοργάνωση, ο Παναθηναϊκός ήταν τρίτος. Οι ερυθρόλευκοι έφθασαν και την επόμενη χρονιά στον τελικό, αλλά τον ξανάχασαν άνετα αυτή τη φορά από τη Ρεάλ Μαδρίτης. Στον Παναθηναϊκό έλαχε η μοίρα να σηκώσει το πρώτο ευρωπαϊκό το 1996, σηματοδοτώντας την εποχή Ομπράντοβιτς στους «πρασίνους». Τον ακολούθησε ο ο Ολυμπιακός την επόμενη χρονιά, που κατέκτησε την πρώτη Ευρωλίγκα, όπως μετονόμασε εκ νέου το πάλαι ποτέ Κύπελλο Πρωταθλητριών η FIBA. O Παναθηναϊκός επανέλαβε το κατόρθωμά του την αυγή της νέας χιλιετίας. Την ίδια χρονιά, ο κόσμος του μπάσκετ διχάστηκε μεταξύ της FIBA και της ULEB, της ένωσης μερικών από τις μεγάλες ομάδες της Ευρώπης. Ο λόγος, το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στη διοργάνωση, καθώς όλοι έβλεπαν την εκρηκτική άνοδο των οικονομικών του Τσάμπιονς Λιγκ, της αντίστοιχης διοργάνωσης του ποδοσφαίρου και ευελπιστούσαν ότι κάτι παρόμοιο θα συνέβαινε και στο μπάσκετ. Διοργανώθηκαν δύο πρωταθλήματα, η Σουπρολίγκα της FIBA, που κέρδισε η Μακάμπι και η Ευρωλίγκα της ULEB, την οποία κέρδισε η Κίντερ Μπολώνια. Από τον επόμενο χρόνο, οι δύο πλευρές τα βρήκαν και μέχρι της μέρες μας την Ευρωλίγκα διοργανώνει η ULEB υπό την αιγίδα της FIBA. Από το 2002 ο Παναθηναϊκός με 4 κατακτήσεις και ο Ολυμπιακός με 2, επιβεβαιώνουν την κυριαρχία του ελληνικού μπάσκετ σε συλλογικό επίπεδο στην Ευρώπη. Η Μπαρτσελόνα αποτίναξε τη ρετσινιά του «αποτυχημένου», η ΤΣΣΚΑ επανεμφανίσθηκε δυναμικά στο προσκήνιο με πακτωλό χρημάτων και η Μακάμπι διατηρήθηκε στις κορυφαίες θέσεις του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Η κόντρα FIBA – ULEB του 2000 αναβίωσε πρόσφατα, με τη FIBA να είναι αποφασισμένη αυτή τη φορά να αναλάβει η ίδια τη διοργάνωση. Από θέση ισχύος απειλεί μέχρι και τον αποκλεισμό από τις μεγάλες διοργανώσεις ( Παγκόσμια Πρωταθλήματα, Ολυμπιακούς Αγώνες κ.ά.) των χωρών εκείνων, που οι ομάδες τους θα πάρουν μέρος στις διοργανώσεις της ULEB. Οι Τελικοί της διοργάνωσης table with 6 columns and 61 rows A/Α Έτος Πόλη Αντίπαλοι Σκορ Πρωταθλητής 01 1958 Ρίγα, Σόφια ΑΣΚ Ρίγα – Ακαντέμικ Σόφιας 86-81, 84-71 flags/USSR ΑΣΚ Ρίγα 02 1959 Ρίγα, Σόφια ΑΣΚ Ρίγα – Ακαντέμικ Σόφιας 79-58, 69-67 flags/USSR ΑΣΚ Ρίγα 03 1960 Ρίγα, Τυφλίδα ΑΣΚ Ρίγα – Δυναμό Τυφλίδας 61-51, 69-62 flags/USSR ΑΣΚ Ρίγα 04 1961 Μόσχα, Ρίγα ΤΣΣΚΑ Μόσχας – ΑΣΚ Ρίγα 87-62, 66-61 flags/USSR ΤΣΣΚΑ Μόσχας 05 1962 Γενεύη Δυναμό Τυφλίδας – Ρεάλ Μαδρίτης 90-83 flags/USSR Δυναμό Τυφλίδας 06 1963 Μαδρίτη, Μόσχα ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Ρεάλ Μαδρίτης 2-1 νίκες (69-86, 91-74, 99-80) flags/USSR ΤΣΣΚΑ Μόσχας 07 1964 Μπρνο, Μαδρίτη Ρεάλ Μαδρίτης – Σπάρτακ Μπρνο 99-110, 84-64 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 08 1965 Μαδρίτη, Μόσχα Ρεάλ Μαδρίτης – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 81-88, 76-62 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 09 1966 Μπολώνια Ολύμπια Μιλάνου – Σλάβια Πράγας 77-72 flags/Italy Ολύμπια (Σίμενταλ) Μιλάνου 10 1967 Μαδρίτη Ρεάλ Μαδρίτης – Ολύμπια Μιλάνου 91-83 flags/Italy Ολύμπια (Σίμενταλ) Μιλάνου 11 1968 Λυών Ρεάλ Μαδρίτης – Σπάρτακ Μπρνο 98-95 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 12 1969 Βαρκελώνη ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Ρεάλ Μαδρίτης 103-99 (2 παρ.) flags/USSR ΤΣΚΚΑ Μόσχας 13 1970 Σαράγεβο Βαρέζε – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 79-74 flags/Italy Βαρέζε (Ίνις) 14 1971 Αμβέρσα ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Βαρέζε 67-53 flags/USSR ΤΣΣΚΑ Μόσχας 15 1972 Τελ Αβίβ Βαρέζε – Σπλιτ 70-69 flags/Italy Βαρέζε (Ίνις) 16 1973 Λιέγη Βαρέζε – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 71-66 flags/Italy Βαρέζε (Ίνις) 17 1974 Νάντη Ρεάλ Μαδρίτης – Βαρέζε 84-82 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 18 1975 Αμβέρσα Βαρέζε – Ρεάλ Μαδρίτης 79-66 flags/Italy Βαρέζε (Ίνις) 19 1976 Γενεύη Βαρέζε – Ρεάλ Μαδρίτης 81-74 flags/Italy Βαρέζε (Μομπιλτζίρτζι) 20 1977 Βελιγράδι Μακάμπι Τελ Αβίβ – Βαρέζε 78-77 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 21 1978 Μόναχο Ρεάλ Μαδρίτης – Βαρέζε 75-67 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 22 1979 Γκρενόμπλ Μπόσνα Σαράγεβο – Βαρέζε 75-67 flags/Yugoslavia Μπόσνα Σαράγεβο 23 1980 Δυτικό Βερολίνο Ρεάλ Μαδρίτης – Μακάμπι Τελ Αβίβ 89-85 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 24 1981 Στρασβούργο Μακάμπι Τελ Αβίβ – Βίρτους Μπολώνια 80-79 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 25 1982 Κολωνία Καντού – Μακάμπι Τελ Αβίβ 86-80 flags/Italy Καντού (Σκουίμπ) 26 1983 Γκρενόμπλ Καντού – Ολύμπια Μιλάνου 69-68 flags/Italy Καντού (Φορντ) 27 1984 Γενεύη Βίρτους Ρόμα – Μπαρτσελόνα 79-73 flags/Italy Βίρτους Ρόμα (Μπάνκο Ντι Ρόμα) 28 1985 Πειραιάς Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ – Ρεάλ Μαδρίτης 87-78 flags/Yugoslavia Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ 29 1986 Βουδαπέστη Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ – Ζαλγκίρις Κάουνας 94-82 flags/Yugoslavia Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ 30 1987 Λωζάνη Ολύμπια Μιλάνου – Μακάμπι Τελ Αβίβ 71-69 flags/Italy Ολύμπια Μιλάνου (Τρέισερ) 31 1988 Γάνδη Ολύμπια Μιλάνου – Μακάμπι Τελ Αβίβ 90-84 flags/Italy Ολύμπια Μιλάνου (Τρέισερ) 32 1989 Μόναχο Σπλιτ – Μακάμπι Τελ Αβίβ 75-69 flags/Yugoslavia Σπλιτ (Γιουγκοπλάστικα) 33 1990 Σαραγόσα Σπλιτ – Μπαρτσελόνα 72-67 flags/Yugoslavia Σπλιτ (Γιουγκοπλάστικα) 34 1991 Παρίσι Σπλιτ – Μπαρτσελόνα 70-65 flags/Yugoslavia Σπλιτ (Ποπ 84) 35 1992 Κωνσταντινούπολη Παρτιζάν Βελιγραδίου – Γιουβεντούτ Μπανταλόνα 71-70 flags/Yugoslavia Παρτιζάν Βελιγραδίου 36 1993 Πειραιάς Λιμόζ – Τρεβίζο 59-55 flags/France Λιμόζ 37 1994 Τελ Αβίβ Γιουβεντούτ Μπανταλόνα – Ολυμπιακός 59-57 flags/Spain Χοβεντούτ Μπανταλόνα 38 1995 Σαραγόσα Ρεάλ Μαδρίτης – Ολυμπιακός 73-61 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 39 1996 Παρίσι Παναθηναϊκός – Μπαρτσελόνα 67-66 flags/Greece Παναθηναϊκός 40 1997 Ρώμη Ολυμπιακός – Μπαρτσελόνα 73-58 flags/Greece Ολυμπιακός 41 1998 Βαρκελώνη Βίρτους Μπολώνια – ΑΕΚ 58-44 flags/Italy Βίρτους Μπολόνια (Κίντερ) 42 1999 Μόναχο Ζαλγκίρις Κάουνας – Βίρτους Μπολώνια 82-74 flags/Lithuania Ζαλγκίρις Κάουνας 43 2000 Θεσσαλονίκη Παναθηναϊκός – Μακάμπι Τελ Αβίβ 73-67 flags/Greece Παναθηναϊκός 44 2001 Παρίσι Μακάμπι Τελ Αβίβ – Παναθηναϊκός 81-67 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 44 2001 Μπολώνια, Βιτόρια Βίρτους Μπολώνια – Μπασκόνια 3-2 νίκες (65-78, 94-73, 60-80, 96-79, 82-74) flags/Italy Βίρτους Μπολόνια (Κίντερ) 45 2002 Μπολώνια Παναθηναϊκός – Βίρτους Μπολώνια 89-83 flags/Greece Παναθηναϊκός 46 2003 Μπαρτσελόνα Μπαρτσελόνα – Τρεβίζο 76-65 flags/Spain Μπαρτσελόνα 47 2004 Τελ Αβίβ Μακάμπι Τελ Αβίβ – Φορτιτούντο Μπολώνια 118-74 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 48 2005 Μόσχα Μακάμπι Τελ Αβίβ – Μπασκόνια 90-78 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 49 2006 Πράγα ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Μακάμπι Τελ Αβίβ 73-69 flags/Russia ΤΣΣΚΑ Μόσχας 50 2007 Αθήνα Παναθηναϊκός – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 93-91 flags/Greece Παναθηναϊκός 51 2008 Μαδρίτη ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Μακάμπι Τελ Αβίβ 91-77 flags/Russia ΤΣΣΚΑ Μόσχας 52 2009 Βερολίνο Παναθηναϊκός – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 73-71 flags/Greece Παναθηναϊκός 53 2010 Παρίσι Μπαρτσελόνα – Ολυμπιακός 86-68 flags/Spain Μπαρτσελόνα 54 2011 Βαρκελώνη Παναθηναϊκός – Μακάμπι Τελ Αβίβ 78-70 flags/Greece Παναθηναϊκός 55 2012 Κωνσταντινούπολη Ολυμπιακός – ΤΣΣΚΑ Μόσχας 62-61 flags/Greece Ολυμπιακός 56 2013 Λονδίνο Ολυμπιακός – Ρεάλ Μαδρίτης 100-88 flags/Greece Ολυμπιακός 57 2014 Μιλάνο Μακάμπι Τελ Αβίβ – Ρεάλ Μαδρίτης 98-86 (παρ.) flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 58 2015 Μαδρίτη Ρεάλ Μαδρίτης – Ολυμπιακός 78-59 flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 59 2016 Βερολίνο ΤΣΣΚΑ Μόσχας – Φενερμπαχτσέ 101-96 flags/Russia ΤΣΣΚΑ Μόσχας table end Κατακτήσεις table with 4 columns and 21 rows Ομάδα Τίτλοι Φιναλίστ Έτος flags/Spain Ρεάλ Μαδρίτης 9 8 1964,1965,1967,1968,1974,1978, 1980, 1995, 2015 flags/Russia ΤΣΣΚΑ Μόσχας 7 6 1961, 1963, 1969, 1971, 2006, 2008, 2016 flags/Israel Μακάμπι Τελ Αβίβ 6 9 1977, 1981, 2001, 2004, 2005, 2014 flags/Greece Παναθηναϊκός 6 1 1996, 2000, 2002, 2007, 2009, 2011 flags/Italy Βαρέζε 5 5 1970, 1972, 1973, 1975, 1976 flags/Greece Ολυμπιακός 3 4 1997, 2012, 2013 flags/Italy Ολύμπια Μιλάνου 3 2 1966, 1987, 1988 flags/Latvia ΑΣΚ Ρίγα 3 1 1958, 1959, 1960 flags/Croatia Σπλιτ 3 1 1989, 1990, 1991 flags/Spain Μπαρτσελόνα 2 5 2003, 2010 flags/Italy Βίρτους Μπολόνια 2 3 1998, 2001 flags/Italy Καντού 2 – 1982, 1983 flags/Croatia Τσιμπόνα 2 – 1985, 1986 flags/Georgia Δυναμό Τυφλίδας 1 1 1962 flags/Spain Γιουβεντούτ Μπανταλόνα 1 1 1994 flags/Lithuania Ζαλγκίρις Κάουνας 1 1 1999 flags/Bosnia Μπόσνα Σαράγεβο 1 – 1979 flags/Italy Βίρτους Ρόμα 1 – 1984 flags/Serbia Παρτιζάν Βελιγραδίου 1 – 1992 flags/France Λιμόζ 1 – 1993 table end http://www.sansimera.gr ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
