https://www.liberal.gr/
75 χρόνια από το «μοίρασμα» του κόσμου στη Γιάλτα Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2020, 00:02 Του Γιάννη Μαντζίκου Η διάσκεψη που διεξήχθη μεταξύ 4 και 11 Φεβρουαρίου 1945 στη Γιάλτα, τυλιγμένη σε ένα πέπλο μυστηρίου, όπως και η χειμερινή ομίχλη που σκέπαζε τότε την παραλιακή πόλη της Κριμαίας, έχει αποτυπωθεί στην παγκόσμια συνείδηση ως η σημαντικότερη αναμέτρηση αντιπάλων στη διεθνή σκακιέρα. Αναμέτρηση που οδήγησε στο «μοίρασμα» του κόσμου. Αυτή η διάσκεψη θεωρείται η σημαντικότερη μεταξύ των τριών που πραγματοποίησαν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι ηγέτες της αντιχιτλερικής συμμαχίας (ΗΠΑ – Μ.Βρετανία – ΕΣΣΔ). Η πρώτη έγινε στην Τεχεράνη (28/11 έως 1/12 1943), η δεύτερη στην Κριμαία (4 έως 11/2 1945) και η τρίτη στο Πότσνταμ (17/7 έως 2/8 1945). Η εντύπωση σχετικά με τη Γιάλτα είναι ότι κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης, οι μεγάλοι μοίρασαν την ευρωπαϊκή ήπειρο σε ζώνες επιρροής. Ουσιαστικά η Διάσκεψη επιβεβαίωσε γεγονότα και αποφάσεις. «Λέγεται» γράφει ο ιστορικός Ρειμόν Καρτιέ «ότι η διάσκεψη εκείνη παρέδωσε στη σοβιετική αυτοκρατορία 100 εκατομμύρια Ευρωπαίων. Αυτό συμβολικά μόνο αληθεύει. Όταν συνήλθε η διάσκεψη η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Γιουγκοσλαβία, η Ουγγαρία, ένα μέρος της Τσεχοσλοβακίας, η Πολωνία, η Πρωσία και η Σιλεσία είχαν καταληφθεί από τους Ρώσους. Η Γιάλτα υπήρξε απλώς τόπος διαπιστώσεως και επικυρώσεως του τετελεσμένου γεγονότος». H διαπραγμάτευση με τον Ιωσήφ Στάλιν, τον Σοβιετικό ηγέτη υπήρξε αντικείμενο εκτενούς αλληλογραφίας ανάμεσα στον Φράκλιν Ρουζβελτ και τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, σύμφωνα με τον ιστορικό Ντέιβιντ Ρέινολντς. Χαρακτηριστικό το γράμμα του Μαρτίου 1942, στο οποίο ο Ρουζβελτ λέει: «Νομίζω ότι μπορώ προσωπικά να χειριστώ τον Στάλιν καλύτερα από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και το Φόρειν Όφις. Νομίζω με συμπαθεί και και ελπίζω ότι θα συνεχίσει να το κάνει.» Τον Ιανουάριο του 1944, ο Τσόρτσιλ είπε σε έναν φίλο του «Αν ο Στάλιν και εγώ μπορούσαμε να συναντηθούμε μία φορά την εβδομάδα, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα». Η Διάσκεψη Η διάσκεψη στη Γιάλτα διήρκεσε από τις 4 ως τις 11 Ιανουαρίου και οι εργασίες τις κατανεμήθηκαν σε επτά γύρους με τα εξής θέματα: - τη μεταπολεμική παγκόσμια οργάνωση, - την ίδρυση μιας ευρωπαϊκής επιτροπής που θα εγγυάτο την ασφάλεια στο μεταξύ διάστημα, - το θέμα εποπτείας της Γερμανίας, - το Πολωνικό, - τη Διασυμμαχική Επιτροπή Ελέγχου σε Ρουμανία, Βουλγαρία και Ουγγαρία, - τις σχέσεις με την Ασία, την Ιαπωνία και την Κίνα. Οι αποφάσεις στις οποίες κατέληξε η Διάσκεψη υπήρξαν από κάθε άποψη σημαντικές. Το πλέον σημαντικό σκέλος της κοινής δήλωσης περιελάμβανε τη χωρίς όρους παράδοση των Γερμανών και την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με στόχο τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης. Σχετικά με το θέμα του ΟΗΕ, έγινε αποδεκτή η φόρμουλα Ρούζβελτ για τις ψηφοφορίες στο Συμβούλιο Ασφαλείας και ορίστηκε η ιδρυτική διάσκεψη του Οργανισμού να γίνει στον Αγιο Φραγκίσκο στις 25/4/1945. Παρότι συζητήθηκε ο διαμελισμός της Γερμανίας σε μικρότερες οντότητες ώστε να μην υπάρξει στο μέλλον κίνδυνος αντεκδίκησης, κάτι τέτοιο δεν αποφασίστηκε εν τέλει παρά την επιμονή του Στάλιν. Στην κατεχόμενη Γερμανία κυριαρχία θα ασκούσαν οι δυνάμεις κατοχής των τριών μεγάλων νικητών με όργανο το Συμβούλιο Ελέγχου. Οι αποφάσεις του συμβουλίου έπρεπε να λειτουργούν με ομοφωνία, διαφορετικά κάθε ζώνη επιρροής θα λειτουργούσε με τις δικές της αποφάσεις. Ο Ρούζβελτ θεώρησε σκόπιμο να ανατεθεί και μια ζώνη επιρροής στους Γάλλους . Όσον αφορά την Ανατολική Ασία, ο Ρούζβελτ απέσπασε από τον Στάλιν τη δέσμευση να μπει η Σοβιετική Ένωση στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας δύο με τρεις μήνες μετά το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη, κάτι που σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Ρέινολντς ήταν και το βασικό του μέλημα. Καθώς οι στρατιωτικοί σύμβουλοι του Ρούζβελτ θεωρούσαν ότι μια εισβολή των μητροπολιτικών νήσων της Ιαπωνίας θα προκαλούσε έως και ένα εκατομμύριο αμερικανικές απώλειες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ήθελε τη σύμπραξη του κόκκινου στρατού, ο οποίος είχε προκαλέσει τα τέσσερα πέμπτα των απωλειών του γερμανικού στρατού. Ως αντάλλαγμα ο Στάλιν απέσπασε παραχωρήσεις σε βάρος της Κίνας, που ο Ρούζβελτ δέχθηκε χωρίς να ρωτήσει την κινεζική ηγεσία, καθώς και βόρεια νησιά της Ιαπωνίας. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να κατηγορήσουν τον Ρουζβελτ ότι υπήρξε υπερβολικά υποχωρητικός απέναντι στις απαιτήσεις του Στάλιν.Ο ίδιος ο Ρούζβελτ, καθώς ετοιμαζόταν να επιστρέψει από τη Γιάλτα στην Αμερική, είπε σε έναν σύμβουλό του, τον Αντόλφ Μπερλ: «Αντόλφ, δεν είπα ότι το αποτέλεσμα ήταν καλό. Είπα ότι ήταν το καλύτερο που μπορούσα να επιτύχω». Για το γιουγκοσλαβικό ζήτημα η Διάσκεψη αποφάσισε τη δημιουργία μιας προσωρινής Βουλής με τη διεύρυνση του Αντιφασιστικού Συμβουλίου (βέτσε) Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο από αντιφασίστες της τελευταίας προπολεμικής γιουγκοσλαβικής Βουλής. Το ιστορικό "χαρτάκι" με την μοιρασιά O Τσορτσιλ στα απομνημονεύματά του που συνέγραψε 12 χρόνια μετά τα γεγονότα, επιβεβαίωσε ότι στις 9 Οκτωβρίου 1944 συνάντησε τον Στάλιν στο Κρεμλίνο και έγραψε ιδιοχείρως το πρόχειρο σημείωμα που το ονόμασε «naughty document», στο οποίο μοιράζονταν τα Βαλκάνια σε σφαίρες επιρροής. Στο περιθώριο μάλιστα των εργασιών της Διάσκεψης της Γιάλτας έγιναν κάποιες αναφορές στο ελληνικό ζήτημα, κυρίως από την πλευρά των Σοβιετικών, εν τούτοις οι ιστορικοί παραμένουν διχασμένοι κυρίως για την σημασία του που είχε το περίφημο χαρτάκι. Η αφήγηση του Τσόρτσιλ παραμένει η μοναδική αφού ούτε η μετέπειτα Ρωσία, ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναφερθεί σε αυτήν. Κώστας στάλθηκε από το iPhone μου ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ενώ Για να κατεβάσετε τον σχετικό κατάλογο επισκεφθείτε το http://www.hostvis.net/audiobooks/katalogos.zip ____________
