Κυκλοφορεί: «Παγκόσμια τάξη», Χένρι Κίσιντζερ Λιβάνη
Το βιβλίο με τίτλο Παγκόσμια Τάξη αποτελεί το απόσταγμα των σκέψεων του Κίσιντζερ γύρω από την ιστορία, τη στρατηγική και την πολιτική διαχείριση των κρατών. Είναι σαν ο συγγραφέας να παρατηρεί τον πλανήτη μας από κάπου ψηλά, καταγράφοντας τις τιτάνιες μετακινήσεις των τεκτονικών πλακών της ιστορίας και τα κίνητρα των εθνών, ερμηνεύοντας τη στάση που τήρησαν κράτη και αυτοκρατορίες απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο από τη διαμόρφωση της Ευρώπης μέχρι την εποχή μας. Ο Κίσιντζερ εντοπίζει τέσσερις βασικές εκδοχές της «παγκόσμιας τάξης» στην ιστορία: την ευρωπαϊκή, την ισλαμική, την κινεζική και την αμερικανική. Από το τέλος της αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου, και ιδίως μετά την Ειρήνη της Βεστφαλίας το 1648, οι Ευρωπαίοι επιδίωξαν με κάθε τρόπο την επίτευξη μιας ισορροπίας στις διεθνείς σχέσεις, αρχικά εντός των ορίων της δικής τους ηπείρου και αργότερα σε παγκόσμια κλίμακα. Τα ισλαμικά κράτη εστίασαν την προσοχή τους στην επέκτασή τους σε περιοχές κατοικούμενες από απίστους, μια στάση την οποία εκφράζει χαρακτηριστικά στην εποχή μας το Ιράν υπό την ηγεσία των αγιατολάδων. Για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια οι Κινέζοι θεωρούσαν πως «τα πάντα υπό τον Ουρανό» οφείλουν να αποτίουν φόρο τιμής στον Κινέζο αυτοκράτορα. Η δε Αμερική βλέπει τον εαυτό της ως μια «πόλη πάνω στο λόφο», ένα φάρο για τον υπόλοιπο πλανήτη, με τις αξίες της να έχουν πανανθρώπινη εφαρμογή. Πώς έχουν εξελιχτεί αυτές οι τάσεις και με ποιον τρόπο έχουν διαμορφώσει την ιστορία των αντίστοιχων εθνών και περιοχών, αλλά και του υπόλοιπου πλανήτη; Τι συνέβη όταν οι απόψεις αυτές ήρθαν σε επαφή η μια με την άλλη; Πώς έχουν εξασφαλίσει μια ισορροπία μεταξύ νομιμότητας και ισχύος στις διάφορες εποχές; Και τι θέση έχει καθεμία από τις θεωρήσεις αυτές στην εποχή μας; Με ποιον τρόπο διαμορφώνουν τις σχέσεις μεταξύ των κρατών σήμερα; Ο Χένρι Κίσιντζερ αντλεί από την πολύχρονη γνώση που διαθέτει έχοντας περάσει μια ζωή μελετώντας την ιστορία και διαθέτοντας ασύγκριτη εμπειρία ως πολιτικός με σημαντική δράση στη διεθνή σκηνή. Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι πλούσιο σε παρατηρήσεις σχετικά με το πώς συντελείται η ιστορική αλλαγή, πώς κάποιοι ηγέτες διαμορφώνουν την εποχή τους, ενώ άλλοι αποτυγχάνουν να αφήσουν το αποτύπωμά τους, και πώς μερικά κράτη μπορούν να εκτραπούν από τα ιδεώδη και τις αρχές που τα προσδιορίζουν. Το βιβλίο Παγκόσμια Τάξη είναι μια αριστουργηματική αφήγηση, ανάλυση και παρουσίαση των μεγάλων πρωταγωνιστών της ιστορίας, τέτοια που μόνο ο Χένρι Κίσιντζερ θα μπορούσε να συνθέσει. «Πριν από πολλά χρόνια, στα νιάτα μου, ήμουν αρκετά θρασύς ώστε να θεωρήσω τον εαυτό μου ικανό να αποφανθεί ποιο είναι το “νόημα της ιστορίας”. Πλέον γνωρίζω ότι το νόημα της ιστορίας είναι ένα ζήτημα η απάντηση στο οποίο ανακαλύπτεται στην πορεία, δεν καθορίζεται εκ των προτέρων. Είναι ένα ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε, αναγνωρίζοντας ότι το ζήτημα θα παραμείνει ανοιχτό• ότι η κάθε γενιά θα κριθεί από το κατά πόσο έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν τα πιο σημαντικά και καθοριστικά ζητήματα της ανθρώπινης κατάστασης• και ότι οι πολιτικοί ηγέτες καλούνται να πάρουν αποφάσεις και να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις χωρίς να είναι σε θέση να γνωρίζουν ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα». –Από το Συμπέρασμα του βιβλίου Απόσπασμα από το βιβλίο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ευρώπη: Η Πλουραλιστική Διεθνής Τάξη Η Μοναδικότητα της Ευρωπαϊκής Τάξης Η ιστορία των περισσότερων πολιτισμών συνδέεται με την άνοδο και την πτώση αυτοκρατοριών. Η τάξη διαμορφωνόταν από τους εσωτερικούς μηχανισμούς διακυβέρνησης και όχι από κάποια ισορροπία δυνάμεων μεταξύ κρατών: Αποδεικνυόταν ισχυρή όταν η κεντρική εξουσία ήταν κραταιή, πιο χαλαρή όταν οι ηγέτες ήταν ασθενέστεροι. Σε γενικές γραμμές, στα αυτοκρατορικά συστήματα οι πόλεμοι εκδηλώνονταν είτε ως συνοριακοί είτε ως εμφύλιοι πόλεμοι. Η ειρήνη ταυτιζόταν με τα όρια της αυτοκρατορικής εξουσίας. Στην Κίνα και στο Ισλάμ οι πολιτικές διαμάχες που ξεσπούσαν αφορούσαν τον έλεγχο ενός εδραιωμένου πλαισίου τάξης. Οι δυναστείες άλλαζαν, όμως κάθε νέα ηγετική ομάδα φιλοδοξούσε απλώς να αποκαταστήσει το νόμιμο σύστημα που είχε περιέλθει σε παρακμή. Στην Ευρώπη καμία τέτοια εξέλιξη δε σημειώθηκε. Με το τέλος της ρωμαϊκής κυριαρχίας ο πλουραλισμός αναδείχθηκε ως το καθοριστικό χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής τάξης. Η ιδέα της Ευρώπης συνέχισε να υφίσταται ως γεωγραφικός προσδιορισμός, ως έκφραση του πνεύματος του χριστιανισμού ή της αυλικής κοινωνίας, ή ως το λίκνο του διαφωτισμού μιας κοινότητας μορφωμένων και προοδευτικών ατόμων. Κι όμως, παρότι αντιμετωπιζόταν ως ένας ενιαίος πολιτισμός, η Ευρώπη ουδέποτε απέκτησε ενιαία διακυβέρνηση, ούτε μια ενοποιημένη, παγιωμένη ταυτότητα. Σε τακτά διαστήματα οι αρχές στο όνομα των οποίων οι διάφορες επιμέρους οντότητες ασκούσαν την εσωτερική τους διακυβέρνηση μεταβάλλονταν, στο πλαίσιο ενός πειραματισμού με νέες αντιλήψεις περί πολιτικής νομιμότητας ή περί διεθνούς τάξης. Σε άλλες περιοχές του πλανήτη μια περίοδος κατά την οποία εμφανίζονταν περισσότεροι του ενός διεκδικητές της εξουσίας καταγραφόταν από τις μεταγενέστερες γενιές ως «Eποχή των Ταραχών», εμφύλιος πόλεμος ή «Περίοδος των Πολέμαρχων», δηλαδή ως ένα θλιβερό ιντερλούδιο διχόνοιας το οποίο κατάφερνε τελικά να ξεπεραστεί. Η Ευρώπη, αντίθετα, τρεφόταν από τον κατακερματισμό και ασπαζόταν τις διαφορές που προέκυπταν στο εσωτερικό της. Οι διάφορες αντιμαχόμενες δυναστείες και εθνότητες αντιμετωπίζονταν όχι ως μια μορφή «χάους» η οποία έπρεπε να εκλείψει, αλλά, σύμφωνα με την ιδεαλιστική θεώρηση των πολιτικών ηγετών της Ευρώπης –άλλοτε συνειδητά και άλλοτε όχι–, ως ένας πολύπλοκος μηχανισμός που έτεινε προς την επίτευξη μιας ισορροπίας η οποία διασφάλιζε τα συμφέροντα, την ακεραιότητα και την αυτονομία του κάθε λαού. Για περισσότερα από χίλια χρόνια το κυρίαρχο ρεύμα της ευρωπαϊκής πολιτικής αντίληψης ήθελε την τάξη να πηγάζει από την ισορροπία ισχύος, με την ταυτότητα να διασφαλίζεται από την αντίσταση στην καθολική ηγεμονία. Αυτό δε σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι μονάρχες ενδιαφέρονταν λιγότερο για τη δόξα των κατακτήσεων από ό,τι οι ομόλογοί τους σε άλλους πολιτισμούς, ούτε ότι ήταν ταγμένοι σε ένα αφηρημένο ιδεώδες πολυμορφίας. Απλώς δε διέθεταν αρκετή ισχύ ώστε να επιβάλουν αποφασιστικά τη βούλησή τους στους υπόλοιπους. Με την πάροδο των χρόνων ο πλουραλισμός προσέλαβε τα χαρακτηριστικά ενός μοντέλου παγκόσμιας τάξης. Άραγε στις μέρες μας η Ευρώπη έχει ξεπεράσει αυτές τις πλουραλιστικές τάσεις ή μήπως οι εσωτερικοί κλυδωνισμοί που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση απλώς τις επιβεβαιώνουν; Επί πεντακόσια χρόνια η αυτοκρατορική εξουσία της Ρώμης είχε εξασφαλίσει ενιαία νομοθεσία, κοινή άμυνα και ένα εξαιρετικό πολιτιστικό επίπεδο. Με την πτώση της Ρώμης, η οποία συμβατικά τοποθετείται στο 476, η αυτοκρατορία διαλύθηκε. Κατά την περίοδο που οι ιστορικοί ονόμασαν Μεσαίωνα η νοσταλγία για εκείνη τη χαμένη οικουμενικότητα αναδύθηκε έντονη. Το όραμα της αρμονίας και της ενότητας έβρισκε όλο και περισσότερο έκφραση μέσα από την Εκκλησία. Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, η χριστιανοσύνη ήταν μια ενιαία κοινωνία την τύχη της οποίας διαχειρίζονταν δύο Αρχές που δρούσαν συμπληρωματικά: η πολιτική κυβέρνηση, οι «διάδοχοι του Καίσαρα», που διατηρούσαν την τάξη στην κοσμική σφαίρα, και η Εκκλησία, οι «διάδοχοι του Πέτρου», που ασχολούνταν με τις πανανθρώπινες και απόλυτες αρχές της σωτηρίας.Ο Αυγουστίνος, επίσκοπος Ιππώνος, γράφοντας στη Βόρεια Αφρική την εποχή της κατάρρευσης της ρωμαϊκής κυριαρχίας, κατέληξε θεολογικά στο συμπέρασμα ότι η κοσμική πολιτική εξουσία ήταν νόμιμη στο βαθμό που προωθούσε την επιδίωξη μιας θεοσεβούμενης ζωής και, μέσω αυτής, της σωτηρίας του ανθρώπου. «Υπάρχουν δύο συστήματα», έγραψε ο πάπας Γελάσιος ο Αʹ στο Βυζαντινό αυτοκράτορα Αναστάσιο τον Αʹ το 494 μ.Χ., «μέσω των οποίων κυβερνάται αυτός ο κόσμος: η ιερή εξουσία των ιερέων και η βασιλική εξουσία. Το μεγαλύτερο βάρος όμως φέρουν οι ιερείς, υπό την έννοια ότι θα λογοδοτήσουν στον Κύριο ακόμη και για τους βασιλείς κατά τη Δευτέρα Παρουσία». Υπό την έννοια αυτή, η πραγματική παγκόσμια τάξη δεν αναφερόταν στον επίγειο κόσμο. Αυτή η σφαιρική θεώρηση της παγκόσμιας τάξης ήρθε από την πρώτη στιγμή αντιμέτωπη με μια ανωμαλία: Στη μεταρωμαϊ-κή Ευρώπη δεκάδες πολιτικοί ηγέτες ασκούσαν εξουσία, χωρίς να υφίσταται μεταξύ τους καμία σαφής ιεραρχία. Όλοι τους δήλωναν πίστη και αφοσίωση στο Χριστό, όμως η σχέση τους με την Εκκλησία και την εξουσία της ήταν μάλλον ασαφής. Έντονες διαφωνίες συνόδευαν τη συζήτηση σχετικά με τον καθορισμό της εκκλησιαστικής εξουσίας, την ώρα που βασίλεια με ξεχωριστούς στρατούς και ανεξάρτητες πολιτικές διαγκωνίζονταν προκειμένου να εξασφαλίσουν το πλεονέκτημα, με έναν τρόπο που καμία σχέση δεν είχε με την Πολιτεία του Θεού όπως τη συνέλαβε ο Αυγουστίνος. Το αίτημα για ενότητα ικανοποιήθηκε προσωρινά ανήμερα τα Χριστούγεννα του 800 μ.Χ., όταν ο πάπας Λέων ο Γʹ έστεψε τον Καρλομάγνο, το Φράγκο βασιλιά και κατακτητή μεγάλου τμήματος της σημερινής Γαλλίας και της Γερμανίας, Imperator Romanorum (Αυτοκράτορα των Ρωμαίων),παραχωρώντας του έτσι θεωρητική δικαιοδοσία και στο πάλαι ποτέ ανατολικό μισό της παλιάς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το οποίο την εποχή εκείνη αποτελούσε έδαφος του Βυζαντίου. Ο αυτοκράτορας δεσμεύτηκε ενώπιον του πάπα «για την πανταχόθεν υπεράσπιση της Αγίας Εκκλησίας του Χριστού από τις παγανιστικές εισβολές και τις καταστροφές των απίστων, καθώς και για την εντός των συνόρων ενίσχυση της καθολικής πίστης με την αναγνώρισή της από εμάς». http://www.protagon.gr/38193 http://www.protagon.gr/38193 Στάλθηκε από το iPad μου ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθώνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ __________ Για καλή Ελληνική και ξένη μουσική, Θεατρικά έργα από το ελληνικό και παγκόσμιο ρεπερτόριο επισκεφθείτε το http://www.isobitis.com ______________
