Η πίστη στην ηθική μας υπεροχή είναι η πιο παράλογη μορφή αυτοπεποίθησης
https://www.psychologynow.gr/psychology-in-our-life/personality/4362-i-pisti-stin-ithiki-mas-yperoxi-einai-i-pio-paralogi-morfi-aftopepoithisis.html Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι είμαστε πιο έξυπνοι, εργατικοί και καλύτεροι από τους άλλους ανθρώπους. Γιατί όμως η πεποίθηση «εγώ είμαι καλύτερος από εσένα» φαίνεται να είναι τόσο έντονη σε θέματα ηθικής; Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε πως είμαστε πιο έξυπνοι, πιο εργατικοί και πιο καλοί στην οδήγηση σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους. Όμως, καταλαβαίνουμε πως δεν μπορούμε να είμαστε τέλειοι σε όλα. Όταν πρόκειται να αναφερθούμε σε ηθικά χαρακτηριστικά, όπως η ειλικρίνεια και η αξιοπιστία, η αίσθηση της προσωπικής μας υπεροχής μας εμφανίζεται «παρα-φουσκωμένη». Θα μπορούσαμε να την εξισώσουμε με έναν εγκληματία, ο οποίος πιστεύει πως είναι πιο ηθικός σε σχέση με κάποιο νομοταγή πολίτη. Γιατί όμως το φαινόμενο του «εγώ είμαι καλύτερος από εσένα» φαίνεται να είναι τόσο έντονο σε θέματα ηθικής; Στη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Social Psychology and Personality Science, ερευνητές ψυχολόγοι του Πανεπιστήμιου του Λονδίνου, διαπίστωσαν ότι αυτό το φαινόμενο σχετίζεται με την τάση μας να γινόμαστε παράλογοι όταν πρόκειται να αξιολογήσουμε τα ηθικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Η ηθική υπεροχή, σημειώνουν οι ερευνητές, θα μπορούσε να οριστεί ως μια ισχυρή μορφή θετικής ψευδαίσθησης. Στη διαδικασία της έρευνας, οι ψυχολόγοι παρουσίασαν μια λίστα με 30 ηθικά χαρακτηριστικά σε 270 συμμετέχοντες του πειράματος τους. Δέκα από αυτά σχετίζονταν με τη κοινωνικότητα των συμμετεχόντων (όπως, αν είναι κοινωνικοί, αν συνεργάζονται, αν είναι ευγενικοί ή αγενείς), δέκα για τη δυνατότητα δράσης τους (αν είναι αποφασιστικοί, δημιουργικοί, παράλογοι) και άλλα δέκα σχετιζόμενα με την ηθική των συμμετεχόντων (όπως η δικαιοσύνη, η χειραγώγηση, η παραπλάνηση). Στη συνέχεια οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν ποια από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αντιπροσωπευτικά για αυτούς, ποια είναι αντιπροσωπευτικά για «ένα μέσο άνθρωπο», όπως και να αξιολογήσουν την επιθυμητότητα των χαρακτηριστικών. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι συμμετέχοντες έδωσαν στον εαυτό τους υψηλότερη βαθμολογία για όλα τα επιθυμητά χαρακτηριστικά απ' ό,τι απέδωσαν στο «μέσο άνθρωπο» και με χαμηλότερη βαθμολογία για τα μη επιθυμητά χαρακτηριστικά. Οι ερευνητές, αναμένοντας αυτά τα αποτελέσματα, τους απεκάλεσαν «ενόχους αυτοβελτίωσης». Αν όμως κατέχετε κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά είτε σε υψηλό είτε σε χαμηλό ποσοστό, δεν σημαίνει ότι η αυτο-βελτίωση είναι απαραιτήτως παράλογη. Έχουμε την τάση να μην γνωρίζουμε πώς είναι οι άλλοι άνθρωποι, σε σύγκριση με τον εαυτό μας, το οποίο σημαίνει ότι ορισμένες φορές μας κάνει νόημα να τους κρίνουμε λιγότερο αυστηρά. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές: Οι αντιληπτικές διαφορές μεταξύ του εαυτού μας και των άλλων ανθρώπων μπορεί να φανερώνουν επιφυλακτικές κρίσεις, λόγω της αβεβαιότητας μας προς τους άλλους. Για να διευκρινιστεί σε ποιο βαθμό η αυτοβελτίωση των συμμετεχόντων ήταν λογική ή παράλογη, οι ψυχολόγοι έλαβαν υπόψη τους το πόσο αντικειμενικά ήταν τα αποτελέσματά τους σε σύγκριση με το μέσο όρο. Για παράδειγμα, αν σε όλη τη διάρκεια του πειράματος η προσωπικότητα του συμμετέχοντος ήταν κοντά στο μέσο όρο, το οποίο φαινόταν κατά την αυτοαναφορική καταγραφή, η «αυτοενίσχυση» έδειχνε να είναι παράλογη αν σε ένα επιθυμητό χαρακτηριστικό «φούσκωναν» την αξιολόγηση σε σχέση με τον «μέσο άνθρωπο». Αντιθέτως, για κάποιον του οποίου η προσωπικότητα είναι γενικώς ατυπική, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είναι πιο λογικό να ισχυριστούν ότι είναι πιο πάνω σε ορισμένα χαρακτηριστικά, σε σχέση με το μέσο άνθρωπο. Ακολουθώντας αυτή τη λογική, οι ερευνητές βρήκαν ότι η αυτοενίσχυση που σχετίζεται με την κοινωνικότητα, ήταν αρκετά λογική. Η αυτοενίσχυση που σχετιζόταν με την δυνατότητα δράσης ήταν λιγότερη λογική. Η λιγότερο λογική, έως παράλογη, ήταν η ηθική αυτοενίσχυση. Όπως τονίζουν οι ερευνητές, όλοι οι συμμετέχοντες «φούσκωσαν» τα ηθικά τους χαρακτηριστικά και το απόλυτο και σχετικό μέγεθος αυτού του παράλογου ήταν μεγαλύτερο από άλλους τομείς της θετικής αυτοενίσχυσης. Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία των «αυτοενισχυμένων θετικών ψευδαισθήσεων», έχουμε τέτοιες, ανακριβείς, υπερ-θετικές απόψεις για τον εαυτό μας, διότι μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα για εμάς και ενισχύουν την ψυχολογική μας ευημερία. Σε συνέπεια με αυτό, σε αυτή τη μελέτη η μεγαλύτερη παράλογη αυτοενίσχυση της κοινωνικότητας και της δυνατότητας για δράση σχετίζονται με αυξημένα ποσοστά αυτοπεποίθησης, σε αντίθεση με την παράλογη ηθική υπεροχή. Η μελέτη δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί γινόμαστε παράλογοι όταν πρόκειται να υποβαθμίσουμε τις ηθικές ιδιότητες των άλλων ανθρώπων σε σύγκριση με τις δικές μας, γεγονός που αποτελεί έκπληξη για τους ερευνητές. Θα μπορούσε να υπάρχει όμως, ένας εξελικτικός λόγος γι΄αυτό: από την πλευρά της επιβίωσης, είναι πιο ασφαλές να υποθέτουμε ότι κάποιος είναι λιγότερο αξιόπιστος από εμάς, εκτός αν ξέρουμε κάτι διαφορετικό. Οι μελλοντικές έρευνες μπορούν να το μελετήσουν αυτό. Και όπως σημειώνουν οι ερευνητές, είναι σημαντικό για εμάς να αποδεχθούμε ότι είμαστε δίκαιοι, ενάρετοι και ηθικοί, επειδή με αυτά τα είδη πεποίθησης συμβάλλουμε στη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ μας, σε αντίθεση με το να έχουμε «διογκωμένες» απόψεις για τον χαρακτήρα μας. Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους γύρω μας που είναι πεπεισμένοι για τη δική τους αλήθεια, η κλιμάκωση βίας είναι πιο πιθανή, σε αντίθεση με τις πιθανότητες επίλυσης της σύγκρουσης. Πηγή: digest.bps.org.uk Έρευνα: The Illusion of Moral Superiority. ________ Orasi mailing list για την διαγραφή σας από αυτή την λίστα στείλτε email στην διεύθυνση orasi-requ...@hostvis.net και στο θέμα γράψτε unsubscribe Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το διαβάσουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση Orasi@hostvis.net διαβάστε τι συζητά αυτή η λίστα http://hostvis.net/mailman/listinfo/orasi_hostvis.net Για το αρχείο της λίστας http://www.mail-archive.com/orasi@hostvis.net/ Εναλλακτικό αρχείο: http://hostvis.net/pipermail/orasi_hostvis.net/ παλαιότερο αρχίο (έως 25/06/2011) http://www.freelists.org/archives/orasi __________ NVDA δωρεάν αναγνώστης οθόνης ένα πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού http://www.nvda-project.org/ _____________ Τα ηχογραφημένα βιβλία με φυσική φωνή που ανεβαίνουν στις βιβλιοπροτάσεις προσφέρονται από τις βιβλιοθήκες που λειτουργούν οι φορείς των τυφλών ____________
