|
Dubrovački Slovak sa Ordenom Svetog SaveJozefu Kobliški, iz Moravske, vojnom hirurgu u Dubrovniku, 1867. godine rodio se sin Todor, budući student u Beogradu i gimnazijski profesor u Nišu. - Zvanično zatražio prevođenje u srpsko podanstvo. - Tek sada objavljen "Rečnik misli i izreka" sa preko 10.000 sentenci svetskih velikanaNiš, juna Prezime Kobliška je i najširoj javnosti naše zemlje postalo poznato pre više od jedne decenije, kada je niški fudbalski klub "Radnički" širom Evrope uspešno igrao u kupu Uefa, pa su tim povodom zamenjene reči starovaroške niške pesme "Udavija se jedan kalfa", tako da je refren glasio "U baštu cirišku opet šaljemo Koblišku". Ta pesma je mesecima bila hit, sve dok je u Cirih, na izvlačenje parova za sledeće kolo u koje se "Radnički" plasirao, odlazio tadašnji predsednik Upravnog odbora kluba dr Slobodan Kobliška, profesor, a duže vreme i dekan Građevinskog fakulteta u Nišu. On je i najzaslužniji što se sada skoro jedan vek posle nastajanja, pojavila knjiga njegovog deda Todora Kobliške.
Todor Kobliška je bio član redakcije, koja je, i kao osnivač 1900. godine u Nišu pokrenula i dve godine izdavala časopis "Gradina", prvi književni časopis na užem području Balkana, i sigurno prvi koji je redovno objavljivao prevode dela najuglednijih evropskih pisaca svoga vremena. Najzaslužniji za to je bio Todor Kobliška, koji je u redakciji (Milan Banić, Jeremija Živanović, Milan Kostić i Svetozar Obradović, kao vlasnik), bio urednik rubrika za stranu književnost i najveći broj objavljenih tekstova preveo sa francuskog, italijanskog, nemačkog, latinskog. Spomenik vojnom hirurgu podigla "dubrovačka sirotinja" Ovaj profesor niške gimnazije zatvorio je krug između takozvane centralne i južne Evrope. Njegov otac Jozef Kobliška je bio rodom iz Moravske u Slovačkoj, a u Dubrovniku je službovao kao vojni hirurg. Tu se oženio rođenom Dubrovčankom Anom Zakerija. Tu na dubrovačkom groblju - naglašava njegov unuk Nišlija Slobodan Kobliška - na nadgrobnom spomeniku piše da ga je podigla "dubrovačka sirotinja", što dovoljno kazuje o radu austrougarskog lekara u Dalmaciji. Jozefu Kobliški se u Dubrovniku 1867. godine rodio sin Todor, budući zagriženi Nišlija, koji će u dubrovačkoj gimnaziji maturirati 1884. i - po svemu sudeći, baš u tu vreme - doživeti prvi susret, koji će prerasti u trajnu ljubav, sa Srbijom. U Beču započete studije nije okončao, već se 1891. godine upisao da studira jezike na Filozofskom fakultetu Visoke škole u Beogradu. Tu je diplomirao 1895. godine i odlukom Ministarstva prosvete i crkvenih dela iste godine postavljen je za predavača gimnazije u Nišu, gde je zvanje suplenta stekao 1898. a, posle položenog ispita 1901. godine, zvanje profesora za latinski i grčki jezik i književnost, srpski i nemački jezik. Njegov prosvetni i kulturni rad je krunisan Ordenom svetoga Save, koji je Todoru Kobliški dodeljen 1911. godine. Dubrovčanin Todor Kobliška je i zvanično zatražio prevođenje u srpsko podanstvo, i dobio, kako doslovce piše: "Svedočanstvo Todoru Kobliški, nastavniku Niške gimnazije, rodom iz Dubrovnika u Dalmaciji i Austrougarskoj... kojim se on ima od dana... položene zakletve smatrati za prirođenog sožitelja srpskog". Svedočanstvo je Ministarstvo unutrašnjih dela izdalo 3. novembra 1898. godine. Venčanje po pravoslavnom obredu Te iste godine Todor Kobliška se u niškoj Sabornoj crkvi, po pravoslavnom obredu, venčao sa Katicom Nikolić, rodom iz Kovina, koja je - za to vreme obrazovanija devojka - gostovala kod svojih rođaka u Nišu. Njihov sin Dušan je bio jedan od najstarijih školovanih građevinskih inženjera u ovom delu Srbije. Deca su bila samo jedna od spona kojima se dubrovački gospar vezivao za Niš. On se svojim poliglotskim znanjem brzo uklopio u intelektualni krug, a svojim šarmom još brže u šaroliki život tadašnjeg varoškog života u Nišu, koji je činila mešavina orijentalnog i nadirućeg evropskog. Visoki i naočiti Kobliška je lako prihvatio i srpske varoške navike: sedenje u kafanama uz malo pića i mnogo razgovora, od bezazlenih ćaskanja do bučnih i žučnih rasprava o "svetskim" temama. U jednoj od dveju niških glavnih ulica, Voždovoj - kako sada priznaje unuk dr Slobodan Kobliška - decenijama je čuvana, i još stručno nije obrađena, bogata zaostavština jednog od najistaknutijih intelektualaca u Srbiji na prelazu devetnaestog u dvadeseti vek bogata biblioteka, obimna originalna dokumentacija i rukopisi, među kojima je bio i tek sada (završen 1914) objavljeni "Rečnik misli i izreka", sa preko 10.000 sentenci preko hiljadu književnika, filozofa, naučnika, političara, vojskovođa i drugih velikana. Knjigu je ovih dana izdao niški Studentski kulturni centar. Tihomir Nešić STOP NOVOM SVETSKOM PORETKU ==^================================================================ EASY UNSUBSCRIBE click here: http://topica.com/u/?bUrBE8.bVKZIq Or send an email To: [EMAIL PROTECTED] This email was sent to: archive@jab.org T O P I C A -- Register now to manage your mail! http://www.topica.com/partner/tag02/register ==^================================================================ |
