Miodrag Ilickovic, nekadasnji jugoslovenski diplomata u Australiji*
Iznenadjen sto se Podgorica sjetila Australije
Miodrag Ilickovic proveo je preko dvadeset godina kao profesionalni diplomata u jugoslovenskom Ministarstvu za inostrane poslove. Obavljao je razne duznosti po svetu, da bi pocetkom devedesetih godina bio upucen u ambasadu u Kanberi i kasnije zaduzen da otvori generalni konzulat u Sidneju koji su australske vlasti dve godine ranije zatvorile iI proterale celokupno osoblje zbog pucanja u iseljenike koji su demostrirali ispred zgrade konzulata. Ilickovic se otvoreno suprotstavljao politici Milosevicevog rezima i zalagao za restauraciju crnogorske drzave. Kao takav postao je nepodoban i izbacen je sa posla. Posto nije dobio podsku tadasnje crnogorske vlade ( i sadasnje), bio je prinudjen da trazi zastitu u Australiji. I pored visokih profesionalnih kvalifikacija (ukljucujuci i sa poznatih evropskih univerziteta), Ilickovic nikada nije dospeo na crnogorske kadrovske liste. Zivi u Sidneju i radi kao visi savetnik za jednu Anglo-americku investicionu grupu
Kako, gospodine Ilickovicu, komentarisete da za generalnog konzula u Sidnej stize kadar iz Crne Gore?
Mogu reci da me je iznenadila vijest da je crnogorska vlada pokazala interes za mjesto generalnog konzula u Sidneju, jer Australiji se nije pridavao neki znacaj. Neshvatljivo je, naravno, zasto je to tako ako prioritet Crne Gore treba da je na one zemlje sa kojima bi se mogle ostvariti ekonomske povoljnosti. Za diasporu, inace, nikada nije pokazivana narocita brigu i interes. Ostaje da se vidi da li je doslo do promjena u shvacanjima ili se pojavio “neko” kome se mjesto u Sidneju uklapa u njegove karijerne ili financijske kalkulacije.
Da li ovo znaci promenu samo generalnog konzula ili celokupnog osoblja u konzulatu?
U pravilu mijenja se samo Generalni konzul. Kozularno - diplomatsko i administrativno osoblje smjenjujuje se po proceduri Ministarstva inostranih poslova nakon 3 ili 4 godine. Oni su i nosioci posla i omogucavaju kontinuitet koji mnogo znaci da bi se poslovi obavljali profesionalno, narocito ako generalni konzul nema diplomatskog znanja i prakse.
Koji su odnosi ambasadora i generalnog konzula u Australiji?
Odnosi ambasadora i generalnih - konzula su razgraniceni. Ambasador sprovodi politiku i koordinira sa sefovima ostalih predstavnistava, ali oni su samostalni u vrsenju svoje funkcije. Ambasador nije “sef” generalnom konzulu, ali medju njima cesto dolazi do rivaliteta.
Kako predvidjate da ce novi generalni konzul biti prihvacen od srpske i crnogorske zajednice i koji su mu glavni izazovi u novom poslu?
Uloga konzula je da sa zemljom domacinom razvija i unapredjuje ekonomske, kulturne i drugih vidova saradnje. U odnosu na iseljenike konzul treba da radi na ocuvanju njihovog nacionalnog indetiteta, kulture i obicaja. Najgore je ako se dopusti da se iz zajednice pocnu mijesati u poslove konzulata i uzmu konzula “pod svoje”.
Kako ce buduci konzul biti prihvacen i od srpske i od crnogorske zajednice zavisi prije svega od toga da li ce poslove obavljati profesionalno ili ce ih staviti u funkciji neke svoje politike. Naravno, ne bi bilo nikakvo iznenadjenje ako ekstremno nacionalisticki dio zajednice i crkve “crnogorskog konzula” doceka sa podozdrenjem, oni su inace od uvijek nerado prihvatali da u konzulatu budu “ne Srbi”.
Za novog konzula, medjutim, pravi izazov predstavlja crnogorska zajednica. U njoj postoji nagomilano nezadovoljstvo nacinom na koji se Crna Gora prema njoj odnosi. Komunikacije skoro i da nema, a da ne govorimo o nekoj ulozi iseljenika u procesu drustveno - ekonomskog preobrazaja. Smatra se, takodje, da je dugogodisnji nedostatak saradnje i kontakata sa Australijom prilicno doprineo da je crnogorska zajednica marginalizovana i dovedena u situaciji da mora da dokazuje da postoji! Pa su tako i prava i pogodnosti, koje joj, inace, pripadaju po osnovu politike multikulture, usmjereni preko Srpske zajednice. Srpski radio “informise” crnogorsku zajednicu, takodje novine, crkva, drustva i klubovi, itd.
Da li ce dolazak generalnog konzula iz Crne Gore nesto da izmijeni – mozda?
Ali ne treba mnogo ocekivati. Bice veliki pomak ako ne nastavi sa zatecenom praksom i ako se stvore uslovi da se konzularni i drugi poslovi od induvidualne potrebe pocnu obavljati profesionalno, bez diskriminacije i ucjenjivanja, uz postovanje licnog dostojanstva.
Da li postavljanje sadasnjeg ambasadora i generalnog konzula dokazuje da i kod "nove" vlasti vazi pravilo: Vazno je koga znas, a ne koliko znas?
To je staro pravilo i vazice sigurno sve dok “nova” zajednica ne postane pravna drzava (ili nestane), uvedu se kriteriji i procedura koji ce se i postovati. Vulgarizovanje jedne tako vazne i ugledne profesije njenom deprofesionalizacijom, kao prvo srozava se ugled drzave u inostranstvu. Australija je najudaljeniji kontinent i pogodno mjesto ako zelite da se nekog rijesite kroz “unapredjenje” u neku diplomatsku funkciju.
Nakon poslednjih “balkanskih ratova”, Haskog tribunala i dr. predstavnici “nove” unije trebaju biti posebno kvalifikovani i sa licnim dostojanstvom da bi se, prije svega, pokusale razbiti predrasude koje postoje sirom svijeta. Slanjem neprofesionalnih kadrova sumnjivog ponasanja tesko da se to moze postici, sto vise - zemlja domacin moze da to shvati kao njeno omalovazavanje i pitanje je koliko ce biti voljna da takvim diplomatama obezbijedi odgovarajuce kontakte.
Koliki je uticaj danas vladike i popova u Australiji na rad ambasade i konzulata?
Ambasada i konzulati su drzavne ustanove “svoje vrste”, crkva je odvojena od drzave. Svako mijesanje ili uticaj sa strane u njihove poslove, pa tako i od popova, nezamislivi su i dovode u pitanje svrhu njihovog postojanja. Na primjer, iz stampe je vidljivo da se konzularni dani odrzavaju u organizaciji crkvenih opstina i po crkvama. To gradjani srpske i crnogorske zajednice (jer do daljega u pitanje su samo ove dvije zajednice,) koji su muslimani ili katolici ili pripadnici Crnogorske pravoslavne crkve ili ateisti, osjecaju kao svojevrsnu ucjenu. Umjesto da im se pruzi konzularna zastita i usluge, podvrgnuti su diskriminaciji iz vjerskih razloga, sto je ne samo protivno zakonima ove drzave, vec je jedan anticivilizacijski cin. Sistematsko mijesanje konzula ili ambasadora u unutrasnje stvari zajednica i njihovih udruzenja moze da izazove reakciju australskih vlasti - kao sto se to cesto desavalo u proslosti. Pokusaj nametanja kabramatskih popova Crnogorskom drustvu “Njegos” na njihove priredbe, flagrantan je slucaj koji se kvalifikuje kao “nedozvoljena aktivnost” i ne vjerujem da australijske sluzbe to nijesu zabiljezile.
Kakav ce biti u buducnosti odnos srpske i crnogorske zajednice u Australiji?
Kako se odnosi izmedju Srbije i Crne Gore sredjuju i nova zajednica pocinje da funkcionise, moze se ocekivati da ce i odnosi srpske i crnogorske zajednice da ulaze polako u fazu viseg povjerenja, uz prihvatanje da se radi o dvije posebne nacije – ma koliko one bile medjusobno bliske. Nestaju iluzije da je Unija pocetak projekta Saveza srpskih zemalja, i sagledava da je to ustvari pocetak kraja.
*Intervju sa gospodinom Ilickovicem je objavljen u lokalnom informativnom centru u Sidneju
