Dưới đây là một vài suy nghĩ của tôi về ý kiến thành lập association
của bạn Le Hoang Nhi.

Chủ yếu là cố gắng trả lời các câu hỏi:
1. có cần một association hay không?
2. Liệu ai có thể thành lập được association?

Dù đúng dù sai, mong góp ý/chỉ trích của mọi người.

Việc thành lập hiệp hội(HH) FOSS của ViệtNam là việc sớm hay muộn. Khi
momentum tích tụ đủ, nhu cầu sẽ buộc dân OSS nhóm lại thành tổ chức.
Câu hỏi cần đặt ra là đã có một momentum như vậy chưa? Thẳng thắn mà
nói, tôi tin là chưa. Phần lớn tổ chức và cá nhân làm việc trong lĩnh
vực IT ở VN bây giờ đều phải tập trung vào mục tiêu tồn tại trước. OSS
chỉ đơn giản là nguồn code vô tận để tích hợp vào dự án của mình, hợp
pháp hay không hợp pháp. Dễ nhận thấy là các dự án có dùng đến OSS của
ta đều cố gắng đóng được càng nhiều càng tốt. Tôi không có ý phán xét
gì ở đây, trước mục đích tồn tại thì mọi đạo đức đều là thứ yếu. Các
dự án mang tính OSS duy nhất mà tôi được biết là các dự án dịch GUI
sang tiếng Việt.

Trong tình hình như vậy, sự tồn tại của một tổ chức OSS năng động của
VN lại đặc biệt quan trọng. Tôi có thể nêu ra một số lý do như sau:

- Cho đến khi có một momentum đủ mạnh kiến cho sự tồn tại của HH là
bắt buộc, OSS Việt Nam sẽ phải phát triển một cách hoàn toàn tự phát,
không mang tính phong trào. Thay vì chờ đợi, chúng ta có thể góp sức
giúp nó đến nhanh hơn.

- Khả năng lợi dụng Codebase khổng lồ của OSS chỉ là một khía cạnh
trong các lợi thế của OSS, một khía cạnh không kém quan trọng, thậm
chí còn quan trọng hơn đối với Việt Nam là việc dùng OSS như một công
cụ giáo dục. Nếu HH thành công trong việc giúp cho sinh viên là quen
và tham gia với OSS dễ dàng, nhanh chóng hơn thì tác động đến tương
lai IT Việt Nam là không thể đánh giá hết được. Mức độ ảnh hưởng tôi
dám chắc chắn là vượt rất rất xa các cuộc thi tốn kém đang được báo
chí tung hô hiện nay. Công việc này trước đây Larry và bác Hải đã bỏ
ra nhiều thời gian và công sức, kinh nghiệm có được chắc chắn là không
ít.

- Hoạt động của HH sẽ giúp giới doanh nghiệp hiểu rõ hơn về OSS, vì
vậy nâng cao khả năng ứng dụng OSS trong doanh nghiệp, hướng đến sự ra
đời của các doanh nghiệp kinh doanh OSS. iCMS trước kia có lẽ cũng
được tính là kinh doanh OSS ;). Điều đáng chú ý là iCMS trứ danh chỉ
dựa trên một OSS hoàn toàn vô danh. Hãy tưởng tượng các việc ứng dụng
rộng khắp các ứng dụng OSS ở VN trên một tinh thần mở thực thụ.

- Tôi tin chắc còn nhiều mặt nữa HH sẽ có tác động tích cực.

Như vậy, một HH hoạt động có hiệu quả vào thời điểm này rất nên có.
Câu hỏi tiếp theo là ai sẽ thành lập một HH như vậy? Liệu chúng ta có
đủ khả năng để làm việc này hay không? Đây là câu hỏi không dễ trả
lời. Theo truyền thống của VN ta ứng cử viên đầu tiên cần được cân
nhắc là: Nhà Nước(NN). NN có lợi thế là nguồn ngân quỹ dồi dào (vô
tận?). Tiếc là danh sách các lợi thế chỉ dừng ở đó. Bất lợi của NN là
cơ chế cồng kềnh và nhất là không có người có tâm huyết cho công việc
như vậy. Với lĩnh vực thay đổi ngày một như OSS, cơ chế quản lý chồng
chéo của NNVN không có khả năng làm được việc này, ngay cả nếu vì một
lý do kỳ diệu nào đó NN bỗng nảy ra ý định thành lập HH. Vai trò duy
nhất mà chúng ta có thể mong đợi từ NN nếu một HH OSS được thành lập
là đừng trói buộc hoạt động của HH. Tóm lại HH phải có tư cách độc lập
hoàn toàn.

Lựa chọn tiếp theo là bản thân những người Việt Nam đang tham gia vào
OSS đứng ra thành lập HH. Lợi thế hiện nay của cộng đồng là sự linh
động có mặt mọi nơi mọi lúc, có khả năng tập trung chất xám theo một
cơ chế ad hoc [1]. Điểm bất lợi là không có ngân quỹ ban đầu. Đây là
một bất lợi không nhỏ một khi những người sáng lập không còn đủ thời
gian và motivation để duy trì hoạt động. Vì vậy cần một hạt nhân những
người có thể cống hiến thời gian và công sức cho HH đến khi HH đủ mạnh
để tồn tại một cách độc lập. Trên thực tế, IETF là minh chứng cho tổ
chức kiểu ad hoc. Dù hoàn toàn không có membership như các tổ chức
khác, hơn 20 năm nay IETF đang duy trình các stardards của Internet.
Một ví dụ gần đây về tính hiệu quả của IETF là chuẩn SIP đang đánh bại
chuẩn H.323 của ITU-T trên lĩnh vực VoIP.

Một lựa chọn trung gian giưa hai lựa chọn trên là HH được thành lập
hoặc đỡ đầu bởi một hoặc một vài doanh nghiệp. Trước mắt, đây là một
khả năng mở chưa có câu trả lời dứt khoát.

Cách duy nhất để biết là chúng ta có thể làm được hay không là thử
làm. Nếu chúng ta nhất trí thành lập HH thì trong thời gian đầu HH có
thể hoạt động mà không cần nguồn kinh phí, dự án đầu tiên của HH là
lập tạp chí Linux tiếng Việt dựa trên nền bản tin OSS của VNOSS. Ngoài
ra còn nhiều việc khác cần được mọi người bàn bạc thêm như tìm cách
liên kết với các cá nhân và tổ chức khác có liên quan và quan trọng
nhất là bầu ra chủ tịch. Tôi đề nghị tất cả mọi người quan tâm cùng
góp ý kiến cho việc này, qua đó có thể biết được mức độ sẵn sàng của
cộng đồng đến mức nào.

Nói tóm lại, một HH hoạt động tốt sẽ mang lại lợi ích vô cùng lớn
nhưng để thành lập một HH như vậy rất khó khăn. Chúng ta có phải là
người thích hợp để thành lập HH hay không là một câu hỏi mở. Thảo luận
rộng mở trên maillist này có thể trả lời phần nào cho câu hỏi này. Nếu
không thể thành lâp HH, chúng ta có thể là việc được việc gì hơn là
chờ đợi? Trước mắt chúng ta đã có một dự án cho HH là lập tạp chí
Linux tiếng Việt.

Điểm cuối cùng mà tôi muốn đề cập là liệu chúng ta có được phép thành
lập HH hay không. Điều này phụ thuộc vào sự dè dặt của Luật pháp VN
với các tổ chức phi chính phủ đến mức nào. Các bạn có hiểu biết và
kinh nghiệm hoặc quen biết với người biết về luật pháp xin cho biết ý
kiến. Tôi nhấn mạnh ở chữ kinh nghiệm vì chúng ta đều biết là luật
pháp và thực hành luật phát ở vn nhiều khi rất không giống nhau. Bạn
Le Hoang Nhi đã có tìm hiểu theo hướng này, nếu cần sự giúp đỡ xin lên
tiếng, mọi người ở đây và tôi sẽ giúp đỡ. Bản thân tôi từ khi tham gia
vào thế giới FOSS (tính từ lúc chính thức cài debian lên desktop cách
đây hai năm :)) chưa có nhiều đóng góp cho cộng đồng vì bận
coursework. Đầu năm 2006, tôi sẽ về Hà Nội vài tháng, hi vọng sẽ đóng
góp được nhiều hơn.

[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Ad_hoc


On 12/16/05, Le Hoang Nhi <[EMAIL PROTECTED]> wrote:
> Minh dang tim hieu cac qui dinh phap luat de co the thanh lap LUG o VN. Day
> cung la su tu nguyen thoi. Cac anh da dong gop rat nhieu cho ma nguon mo
> tieng viet. Toi va nhieu nguoi khac cung yeu thich VietLUG, VNOSS ma khong
> biet giup gi duoc, chi mot chut it cho viec to chuc tot hon thoi.
>
> KHong biet nha y thanh lap mot association nhu the nay co duoc cac ban ung
> ho khong? Qui dinh ve association o Vietnam co the kho khan, chu minh thay o
> Phap thi qui dinh ve Association rat mo, tao dieu kien rat nhieu cho cac
> hoat dong association.
>
> MOng cac ban tiep tuc thao luan va co ket qua som
>
> Than ai,
>
> --
> Le Hoang Nhi
>

Trả lời cho