Kaixo: Euskaltzaindiak Juanito San Martini buruzko hitzaldixa eskatu jestak ekainaren 23rako, eta testu hau aittatu gura najeukek. Baiña, zeiñena danik ez jakixat.
Zeuetako iñok bajakik zeiñena izan ete leikian? Eskerrik asko. Amatiño -------------------------------- Oin, euskaltzale izatiak ez daka koplarik, ixa iñor ez dago-ta, itxuraz behintzat, euskerian kontra. Gaurko gazterixiantzat normal xamarra da, bai, ikastolara joatia, euskerazko radixua entzutia, telebisiñua ikustia edo Su-ta-Gar-en musikia ipintzia. Dana erdi-automatikua da, ixa-ixa argixa ixotzia beziñ erreza. Baiña, Juanitok euskeraz ahalegintzeko erabagixa hartu zebanian, ostera, euskeria dexente debekauta zeguan, iñok ez zeban euskerian defentsa sutsurik eitten, eta ez zeguan euskeraz bape eskolarik, radixorik, telebisiñorik, periodikurik edo diskorik. Ezerbez, gero. Gerra osteko diktaduria eta basamortua baiño ez. Gaur egun 2.000 liburu inguru kaleratzen dira urtero euskeraz. Juanitok 15 urte bete zittuanetik 35 urte kunplitu arteko hogei urte luzian, ostera, guztira 200 liburu baiño ez ziran plazaratu. Gaur egun ixa hillero, orduan hogei urtian beste. Gehixenak Iparraldian eta Ameriketan argitaratutakuak eta, gaiñera, erdiak inguru edo, sermoiak, doktriñak eta elixa-liburuak. Danak lortu eta irakurriezkero be, ha zelako panoramia¡ Esan biharrik be ez gero Juanito ez zala euskaltzaletu euskal merkatua ugarixa zalako, literatura ederra zalako edo produkziñua entretenigarrixa zalako, euskal militante amorratua izan zalako baiño. Baiña, euskaltzale militantia ezezik, baitta autodidaktia be. Edozein ume-mokok goi-maillako ikasketak eitteko aukeria dakan sasoi honetan konturatzen ez garan arren, Juanito ez zan unibertsidadera juan, ez zeban euskal filologiarik ikasi, ez zeban euskerazko libururik etxian, eskolan, liburu-dendan edo udal-liburutegixan topau. Juanitok ikasi zeban guztia kostata ikasi zeban, bere kontura, maixu barik, liburu zaharrak basarriz basarri eta konbentuz konbentu billatzen, gerran hil ez ziran jakitun apurrak domeketan bisitatzen baiño eta erbestera igesik juan zireneri makinatxo bat kartak idazten.
________________ Mezu gehiago ez jasotzeko, idatzi hona: eibartarrak-ow...@postaria.com
