*** From [EMAIL PROTECTED] (Tomasz Iwanowski)
podsylam email Teda Pioro,bo nie przeszly na nasze forum.
tome.
________________________________________________________
THE POST EAGLE, Clifton, New Jersey, January 31,1996
Battle for Polish Entity in California:
In the 19th century, Henryk Sienkiewicz, Helena
Modrzejewska (aka Helena Modjeska), her son Ralph
Modjeski, the builder of American suspension bridges,
together with others, established in Southern
California a Polish colony, which they called
"Modjeska Ranch", and in the suburb of Cracow of
partitioned Poland, an American colony which they
called "Modrzejowka".
In 1986, the Modjeskis' Society decided to return both
colonies to their past glory and called this the
"Project of Champions".
Discussions between the Polish-American Congress (PAC)
in this matter were not productive. PAC demanded that
members of the Society be insured through Polish
National Alliance (PNA). The Polish Government on its
part was verifying Society's solvency.
Unsuccessful attempts in 1934 to regain the "Modjeska
Ranch", precipitated establishment of the California
Historical Landmark 205, which highlighted
accomplishment of a New York architect Stanford White.
In Poland a street leading to "Modrzejowka" was named
after Henryk Sienkiewicz.
Years 1986-1990, for the Modjeskis' Society were
filled with court litigation, caused by its
involvement into the "Ranch's issue", and with actions
for elimination of Stanford's White name from the
Landmark 205.
In 1990 the Landmark 205 became the National
Historical Landmark, and Stanford's name was removed
from it. The "Project of Champions" was also removed
from consideration, since the National Landmark had to
encompass only gardens and a house of Helena Modjeska.
In independent Poland the "Modrzejowka" is about to be
condemned.
The overseers of such plans, were to be the Polish
Government and the Polish-American Congress. They
blessed "Helena Modjeska Foundation", established in
1991 by the Orange County Government.
>From the moment of its existence the "Foundation"
(supported by the CAP) is trying to make the name of
Stanford White renown again. It makes no difference to
the PAC whether members of the "Foundation" pay their
dues to the PNA. To the Polish Government it does not
make any difference whether the "Foundation" possesses
any funds.
The Orange County Government also does not have any
funds since the recent financial loss of two billion
dollars leads to its bankruptcy.
To some degree this bankruptcy was also caused by
investment in the "Garden and the Home of Helena
Modjeska". Forecasted expenditure was to be two and
half million dollars.
In November of 1994, the PAC demanded that the
Modjeskis' Society cooperate with the "Foundation" and
stop claiming that the PAC is discriminating against
Society.
In the meantime, the Polish Government decided to form
a very efficient unit under the name of "The
Polish-American Organization". The Modjeskis' Society
countered this initiative with proposed name:
"USA-Poloniae Congress" having in mind that it could
move the "Project of Champions" to a new start.
These developments could mean that the PAC as a
private organization, which supports itself from dues
of its members, and from the PNA's insurance fees,
should be changed to a real Congress. Only then the
democratic nations of Poland and of the US would
support ten years of the Society's efforts.
With such an approach to he Polish culture abroad, it
is impossible to raise the claim to the "Modjeska
City" promised 100 years ago, which now might be
nested on a military base in Tustin have been offered
to the public not far from the "Ranch".
Neither the Polish-American Congress nor the Polish
Government have any intention of pursuing the
fulfillment of the past promise. As to the "Ranch",
and the "City, they ended in a COMPLETE CULTURAL
FIASCO.
EDITORS NOTE:
Here is the letter sent to the Consulate General of
the Republic of Poland in Los Angeles, Attention
Consul General Maciej Krych:
In this Southern California does not exist more
important matter in cultural relations between US and
Poland than the heritage of Henryk Sienkiewicz and
Helena Opid (aka Modrzejewska or Modjeska). The
Modjeskis' Society has the privilege to be involved in
this matter and expects the same from the Polish
Government, since the articles of Vienna Convention
of 1961 (Art.41) and a Consular one of 1972 (Art.24),
signed by the US and Poland, do not restrict cultural
activities on American soil, but provide for taking
advantage of laws where such activities are rendered.
The predecessor of current Consul General, Jan Szewc,
did not handle this matter satisfactorily, so it is
now up to new one to change the situation. Lack of
responses of the Consulate General to the Society
letters of July 27, Sept.25 & Oct.5,'95 is
discouraging as to the heritage. It repeats 1991- 92s
Consulate's approach to the matter by paying
disrespect to the Society's initiatives. Because the
Society did all that was possible in order to honor
the heritage, a position of the Consulate in respect
to Society's letter to the US Congress of July 4,'94,
as enclosed, should follow. Especially that the matter
combined with an issue of the promised "Modjeska
City", no later than March 1996 should be subject of
deliberations by the US Government. Therefore, please
commence a cooperation with the Society promptly. For
a convenience of the Consulate few other documents are
herewith enclosed. With due regards, STANLEY MROZOWSKI
- MODJESKIS' SOCIETY DEDICATED TO PRESERVATION OF
CULTURES - STOWARZYSZENIE MODRZEJEWSKICH ODDANE
SPRAWIE OCHRONY KULTUR, P.O.Box 193, San Diego, CA
92038
----
BIALY ORZEL/WHITE EAGLE, Massachusetts, Lipiec 9,
1995.
Walka o Polskosc w Kalifornii.
W wieku XIX Henryk Sienkiewicz, Helena
Modrzejewska, jej syn budowniczy amerykanskich mostow
Ralph Modjeski, z udzialem innych utworzyli w
poludniowej Kalifornii polska kolonie o nazwie "Ranch
Modjeska", a pod Krakowem kolonie amerykanska o nazwie
"Modrzejowka".
Obie kolonie w 1986 Stowarzyszenie Modrzejewskich
postanowilo przywrocic do dawnej swietnosci pod nazwa
Projektu Polsko-Amerykanskich Znamienitych.
Rozmowy z Rzadem Polskim i z Polsko-Amerykanskim
Kongresem w tej sprawie nie daly pozadanego efektu.
Kongres domagal sie ubezpieczenia czlonkow
Stowarzyszenia w Zwiazku Narodowym Polskim, zas Rzad
Polski sprawdzal zasoby finansowe Stowarzyszenia.
Nieudane proby w 1934 odzyskania "Ranch Modjeska"
sprowadzily sie do ustanowienia Kalifornijskiego
Zabytku Historycznego Nr.205, z dominujacym przez
nastepne lata nad Zabytkiem, architektem Stanford
White z N.Jorku. W Polsce natomiast nadano ulicy
wiodacej do "Modrzejowki" nazwe Sienkiewicza.
Lata 1986-1990 dla Stowarzyszenia wypelnione byly
procesem sadowym z powodu "Ranch Modjeska" i walka o
wyeliminowanie dominanta z Kalif. Zabytku
Historycznego Nr.205 - Stanforda White.
W 1990 Zabytek Nr.205 stal sie Narodowym Zabytkiem
Historycznym U.S.A. z wyeliminowaniem dominanta S.
White. Wyeliminowano takze Projekt Znamienitych
poniewaz Narodowy Zabytek Historyczny U.S.A. obejmowac
ma tylko "Ogrody i Dom Heleny Modjeska". W Polsce
"Modrzejowka" ma dojsc do calkowitej ruiny.
Nad wykonaniem tych planow podjely sie czuwac Rzad
Polski i Polsko-Amerykanski Kongres. Poblogoslawily
powolana w 1991 przez Rzad Hrabstwa Orange tzw.
"Helena Modjeska Foundation".
Od chwili powstania "Fundacja" z poparciem
Kongresu zabiega o przywrocenie honoru Stanfordowi
White. Dla Kongresu stalo sie obojetne, czy czlonkowie
"Fundacji" oplacaja skladki ubezpieczeniowe w Z.N.P..
Dla Rzadu Polskiego obojetne jest to, ze "Fundacja"
nie dysponuje funduszami.
Nie dysponuje funduszami takze Rzad Hrabstwa
Orange, bowiem na skutek naduzyc inwestycyjnych w
wysokosci ponad tysiaca milionow dolarow w lutym br.
oglosil bankructwo. Do bankructwa przyczynilo sie
rowniez zainwestowanie w "Ogrody i Dom H. Modjeska"
piec milionow dolarow ponad dwa przewidziane.
W dniu 28.XI.94 Kongres domagal sie od
Stowarzyszenia, azeby wspoldzialalo z "Fundacja", a
nie zarzucalo Kongresowi iz je dyskryminuje.
Rzad Polski w miedzyczasie postanowil powolac do
dzialania bardziej sprezysta jednostke pod nazwa
"Polsko-Amerykanska Organizacja". Stowarzyszenie tej
inicjatywie wyszlo na przeciw proponujac nazwe
"USA-POLONIAE KONGRES" liczac, ze moze wtedy sprawa
mogacego przynosic roznorakie zyski Projektu
Polsko-Amerykanskich Znamienitych ruszy z miejsca.
Najswiezsze wydarzenia maja oznaczac, ze Kongres
Polonii-Amerykanskiej, jako prywatna organizacja
utrzymujaca sie z czlonkowskich skladek i ubezpieczen
Zwiazku Narodowego Polskiego winien byc zamieniony na
autentyczny KONGRES. Wtedy demokratyczne narody
Polski i U.S.A. wespra 10 letnie starania
Stowarzyszenia Modrzejewskich.
Przy takim podejsciu do spraw kultury polskiej na
obczyznie nie mozliwe jest wzniesienie przyrzeczonego
100 lat temu "Modjeska City" na oddawamej w rece
spoleczne bazie lotniczej w Tustin, niedaleko "Ranch
Modjeska".
Ani Polsko-Amerykanski Kongres, ani Rzad Polski
nie nosza sie z zamiarem doprowadzenia do spelnienia
danego przyrzeczenia. Jednym slowem WIELKIE KULTURALNE
FIASKO!.
TLUMACZENIE ARTYKULU "BIALEGO ORLA" NA JEZYK ANGIELSKI
UKAZALO SIE W "THE POST EAGLE" WYCHODZACYM W CLIFTON,
NEW JERSEY POD DATA STYCZEN 31,1996 I TYTULEM "BATTLE
FOR POLISH ENTITY IN CALIFORNIA" WRAZ Z DOPISKIEM
REDAKTORA, TAKZE PO ANGIELSKU.
NOTA REDAKTORSKA:
Podaje sie tutaj do wiadomosci tresc pisma wyslanego
do Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w
Los Angeles, Odbiorca - Konsul Generalny Maciej Krych.
W Poludniowej Kalifornii nie istnieje bardziej wazna
sprawa w stosunkach miedzy USA a Polska od spuscizny
historycznej po Henryku Sienkiewiczu i Helenie Opid
vel Modrzejewska lub Modjeska.
Stowarzyszenie Modrzejewskich ma zaszczyt
reprezentowac ta sprawe i spodziewa sie tego samego ze
strony Polskiego Rzadu poniewaz Postanowienia
Konwencji Wiedenskiej z r. 1961 (Artykul 41) oraz
Konsularnej z r. 1972 (Art.24), podpisanych przez USA
i Polske, nie ograniczaja dzialalnosci kulturalnych na
amerykanskiej ziemi i zapewniaja mozliwosci
korzystania z praw zwiazanych z taka dzialalnoscia.
Poprzednik obecnego Konsula Generalnego, J. Szewc, nie
ujal sprawy nalezycie w swoje rece, co obecnie narzuca
ten obowiazek na nowego.
Jednakze brak odpowiedzi Konsulatu Generalnego na
pisma Stowarzyszenia z 27 lipca, 25 wrzesnia i 5
pazdziernika 1995 nie wskazuje na zainteresowanie
spuscizna, co jest powtorzeniem podejscia Konsulatu w
latach 1991-92 tak do spuscizny, jak i do inicjatyw
Stowarzyszenia.
Poniewaz Stowarzyszenie uczynilo wszystko co bylo w
jego mocy azeby omawiana spuscizna zostala
uhonorowana, dlatego spodziewa sie ze Konsulat
Generalny powaznie potraktuje tresc pisma
wystosowanego do Kongresu USA w dniu 4 lipca 1994 i
udzieli nalezytego poparcia. Poparcia rowniez z tego
wzgledu, ze sprawa spuscizny w powiazaniu z
przyrzeczonym "Miastem Modjeska" bedzie w marcu 1996
r. przedmiotem rozwazan Rzadu USA.
Biorac powysze pod uwage, Konsulat proszony jest o
niezwloczne przystapienie do wspolpracy ze
Stowarzyszeniem Modrzejewskich. W celu ulatwienia
zadania kilka innych dokumentow jest tu dolaczonych.
Z powazaniem - Stanislaw Mrozowski. MODJESKIS' SOCIETY
DEDICATED TO PRESERVATION OF CULTURES -
STOWARZYSZENIE MODRZEJEWSKICH ODDANE SPRAWIE OCHRONY
KULTUR, P.O.Box: 193, San Diego, CA 92038.
> Kurier Zachodni, Czerwiec 1995
> Z MILOSCI DO MODRZEJEWSKIEJ
> I POLSKICH TRADYCJI
>
> Stosunkowo niedawno bawil w
> Australii z wizyta turystyczna Wie-
> slaw Czajkowski, dyrektor Towa-
> rzystwa Modrzejewskich w San Die-
> go (USA). W Ameryce jedni maja go ser-
> decznie dosc, inni podziwiaja za energie i
> wytrwalosc.
>
> Przed dwom laty pan Czajkowski od-
> wiedzil Krakow. To co laczy Krakow z
> poludniowa Kaliformia, to postac Heleny
> Modrzejewskiej i pamiec o niej. Bedac
> autentyczna amerykanska gwiazda, pozo-
> stala do konca wielka polska patriotka. To
> zainspirowalo cntuzjastow, ktorzy od kil-
> ku lat walcza o to, by wokol dawnego do-
> mu Heleny Modrzejewskiej w gorach San-
> ta Ana, opodal Los Angeles, utworzyc
> wielki, polsko-amerykadski osrodek kul-
> tury. Od lat Wieslaw Czajkowski niestru-
> dzenie poszukuje sojusznikow dla tego
> projektu.
>
> Modjeska Canyon to piekne miejsce,
> polozne posrod wyschnietych wzgorz
> ciagnacych sie na poludniowy wschod od
> Los Angeles. Poprzez gesta, soczysta zie-
> len przeswituja biale sciany ni to typowej
> amerykanskiej rezydencji, ni to polskiego
> dworku. Kiedys Helena Modrzejewska i
> jej maz Karol Chlapowski znajdowali tu
> spokoj i wytchnienie po kolejnych tryum-
> falnych i meczacych zarazem tournee po
> Stanach. Tu przyjmowali miejscowe zna-
> komitosci i polskich przyjaciol, wsrod
> nich Ignacego Paderewskiego.
>
> Dzis dom ten jest uznany za zabytek i
> pozostaje wlasnoscia Hrabstwa Orange.
> Pamiec Modrzejewskiej jest tu zachowa-
> na, choc niestety wiekszosc pamiatek po
> artystce ulegla bezpowrotnie rozproszeniu.
>
> Wszystko zaczelo sie w 1888 r., kiedy
> Chlapowscy kupili ranczo wypasowe w
> miejscu zwanym wowczas Santiago Can-
> yon. Modrzejewska poznala ten zakatek
> dzieki Sienkiewiczowi, ktbry opisal go w
> "Listach z podrozy do Ameryki". (Zaloty
> pisarza do pieknej artystki ochlodzily
> wkrotce jego stosunki z hrabia Karolem.)
>
> Po nabyciu posiadlosci Chlapowscy
> przebudowali domek. Wieslaw Czajkow-
> ski uwaza, ze przebudowe wykonano wed-
> lug wskazowek samej Modrzejewskiej,
> ktora za wzor przyjela swoj domek w Kra-
> kowie na Krowodrzy. Aktorka, zaprzy-
> siegla wielbicielka Szekspira, nadala swej
> nowej posiadlosci zapozyczona z "Jak
> wam sie podoba" nazwe Bor Ardenski
> ("Arden"). Ale w okolicy miejsce zaczelo
>
> byc popularne jako Modjeska Ranch, bo-
> wiem slawa aktorki byla juz w Ameryce
> ogromna.
>
> Podczas gdy wszyscy zachwycali sie
> Ardenem, Paderewski krytykowal je za
> ponurosc. Wydaje sie, ze to wlasnie pod
> jego wplywem Chiapowscy sprzedali Ar-
> den w 1906 r.
>
> Od tej pory posiadlosc przechodzila
> zmienne koleje losu - wiekszosc 500-hek-
> tarowego gospodarstwa zostala rozparce-
> lowana, zas reszta z domem Modrzejew-
> skiej kilkakrotnie przechodzila z rak do
> rak. Wreszcie w 1934 r., decyzja wladz
> stanu Kalifornia, Ardenowi nadano status
> zabytku chronionego prawem. I w ten spo-
> sob narodzil sie Kalifornijski Zabytek His-
> toryczny nr 205.
>
> Zdaniem Wieslawa Czajkowskiego, na-
> danie domowi Modrzejewskiej tego miana
> sprawilo, ze przez nastepne 50 lat byl on
> martwy. Nazwa Modjeska Center to za
> malo, by wieloletnia siedziba wielkiej ak-
> torki spelniala role, do jakiej wydaje sie
> byc stworzona. Prywatny gospodarz nie
> dbal o budynek i nie byi zainteresowany
> naplywem gosci.
>
> Dopiero 50 lat pozniej upomnialo sie o
> ta rezydencje Modjeskis' Society, powola-
> ne do zycia w roku 1986 za sprawa pana
> Czajkowskiego. Od tego czasu nowy dyrek-
> tor stal sie postrachem nie tylko urzednikow
> Hrabstwa Orange. Puka do wszystkich
> drzwi, pisze memoria}y, molestuje. Wys-
> tosowal nawet petycje do prezydentow
> Clintona i Walesy po to, by doprowadzic
> do realizacji swej wizji, ktora jednym wy-
> daje sie nierealna, drugim imponujaca.
>
> Modjeska Canyon maluje sie Wiesla-
> wowi Czajkowskiemu jako gigantyczny
> park chwaly, poswiecony Polakom za-
> sluzonym dla Ameryki. Swoj plan okresla
> mianem Projektu Znamienitych. Wejscia
> do wawozu mialyby strzec konne posagi
> Kosciuszki i Pulaskiego. Dalej, na po-
> wierzchni kilku hektarow, rozkladalaby
> sie wielka plastyczna mapa USA z zazna-
> czonymi 39 mostami wzniesionymi przez
> syna Modrzejewskiej, Ralpha Modjes-
> kiego. W centrum kanionu powstalby no-
> wy "Dom Modrzejewskiej" mieszczacy
> polsko-amerykanski osrodek kulturalno-
> naukowy z salami konferencyjnymi i wi-
> dowiskowymi, biblioteke, pokojami gos-
> cinnymi np. dla stypendyst6w.
>
> Opodal mialby powstac hotel przyno-
> szacy dochod i jednoszynowa kolej - prze-
> dluzenie linii z Disneylandu (oddalonego
> o 30 km) ktora wiodlaby szlakiem Sien-
> kiewicza wzdluz gor Santa Ana.
>
> Ale plany Czajkowskiego napotykaja
> na silny opor zarowno wladz Hrabstwa
> Orange, jak i obecnych mieszkancow
> Modjeska Canyon. Dyrektor Modjeskis'
> Society twierdzi, ze podzial dawnego ran-
> cza Chlapowskich i sprzedaz dzialek pry-
> watnym osobom byly w swietle miejsco-
> wego prawa nielegalne. Czesc tego ob-
> szaru nalezy dzis do spadkobiercow Ral-
> pha Modjeskiego, a caly teren, decyzja
> prezydenta USA z 1909 r., znajduje sie
> pod opieka panstwa jako miejsce o szcze-
> golnych walorach krajobrazowych. Z dru-
> giej strony trudno sie dziwic, ze tutejsi
> farmerzy o silnym poczuciu niezaleznosci,
> ktorym slowo Polska niewiele mowi, nie
> chca tego przyjmowac do wiadomosci.
>
> Mimo wszystko kilkuletnie uporczywe
> dzialania Towarzystwa Modrzejewskich
> przyniosly jui wazne rezultaty. W 1987 r.
> administracja Hrabstwa Orange wykupila z
> rak prywatnych (za US $1,5 mln) dom
> Modrzejewskich wraz z ogrodem, z prze-
> znaczeniem na historyczny park "Mod-
> jeska". A w 1990 r. obiekt ten zostal
> uznany za Narodowy Pomnik Historycz-
> ny, co stwarza jakie takie gwarancje na
> przyszlosc.
>
> Jednak wszelkie dalsze proby rozsze-
> rzenia historycznego obiektu na tereny po-
> zostajace dzis w rekach prywatnych far-
> merow powoduja ich energiczny sprze-
> ciw. Niektorzy obawiaja sie, ze Czajkow-
> ski ich przepedzi lub poprzebiera w pol-
> skie stroje z epoki Modrzejewskiej. Wy-
> daje sie, ze dogadanie sie z farmerami
> bedzie raczej niemozliwe.
>
> Wladze wojskowe sa bardziej przy-
> chylne Czajkowskiemu, ktory zwrocil sie
> do nich o przekazanie zamknietej bazy
> marynarki wojennej na urzadzenie tam
> Modjeska City z makieta sredniowieczne-
> go Krakowa, rodzinnego miasta artystki.
>
> Odwiedzajac Krakow Wieslaw Czaj-
> kowski wpadl na pomysl, by wladze tego
> miasta zaoferowa}y Amerykanom skra-
> wek podkrakowskiej ziemi dla realizacji
> amerykadskiego osrodka kultury, a wow-
> czas szanse powstania "Miasta Modrze-
> jewskiej" w Kalifomii wzroslyby niepo-
> miermie.
>
> Co z tego wszystkiego wyjdzie, nie
> wiadomo. Na razie Wieslaw Czajkowski
> jezdzi po Ameryce i po Polsce, sle pisma,
> agituje, przekonuje, niepokoi prezyden-
> tow, konsulow i ludzi biznesu. Ostatnio
> bawiac w Australii takze probowal zain-
> teresowac swoim pomyslem tutejszych
> Polonusow.
>
> opr. Jan Malecki
> wykorzystujac tekst Marka Lubasia-Harnego
> ktory ukazal sie w Gazecie Krakowskiej pod
> data 24 wrzesnia 1993 r. i tytulem MOST Z
> KRAKOWA DO KALIFORNII.
--- Tomasz Iwanowski <[EMAIL PROTECTED]>
wrote:
> Sz. Panie Marku ADAMIEC,
>
> Serdecznie dziekuje za to wspaniala witryne polskiej
> literatury.
> WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ
> http://monika.univ.gda.pl/~literat/books.htm
>
> To jest fenomen na skale swiatowa - czeos takiego
> jeszcze niema nikt inny.
> Ale nie o fenomen chodzi, tylko o bezcenne kawalki
> polskiej literatury dostepne na calym
> swiecie pod kliknieciem myszki.
>
> Tomasz Iwanowski
> Mississauga, Ontario,
> Kanada
=====
RZADY MASOWEGO MORDERCY MUSZA SIE SKONCZYC!
========================
KIERES MUSI ODEJSC!
========================
Wspmoz RUCH NA RZECZ JEDNOMANDATOWYCH OKREGOW WYBORCZYCH,JOW
========================
Co robisz? - boje sie.
__________________________________________________
Do You Yahoo!?
LAUNCH - Your Yahoo! Music Experience
http://launch.yahoo.com
===============================================================
Lista 'Forum Zagraniczne' Administrator: [EMAIL PROTECTED]
Archiwum: http://www.mail-archive.com/forum.zagraniczne@3w3.net
