Kapahung ku Salju Mang Jamal
Geus rada direncanakeun ti anggangna mula, yen mun jadi nyaba ka Walanda, rek ngatur pangaluaran sangkan aya sesa pikeun ongkos ngulampreng ka nagara tatanggana. Ayeuna loba nagara Eropa nu disebut nagara Schengen, hartina nagara nu bisa dijugjug ku urang luar cukup ku hiji visa nu dikaluarkeun ti kadutaan salah sahiji anggotana. Ninggang ka kuring, sakadang visa ti kadutaan Walanda di Jakarta nu napel dina paspor, geus bisa dipake asup ka Jerman, Belgia, Perancis, Italia, jeung sajabana. Unggal nagara eta umumna make duit nu sarua nyaeta Euro tea, jadi leuwih praktis da teu kudu nukeur duit heula cara baheula. Nya kalaksanakeun ka Belgia jeung Perancis, sanajan ngan ukur kukulibekan di ibukotana. Rencana teh rek ka Belgia heula nu deukeut, kiduleun pisan Walanda, kana kareta. Indit teh make poe pere, Saptu atawa Minggu. Ngarah nyalse, pesen karcis indit-balik kareta ka Brussel sapuluhpoean ti anggangna. Meuli karcis teh ti loket stasion sentral Leiden. Leiden ieu kota nu jadi panganjrekan salila tilu bulan di Walanda. Tapi naek karetana mah kudu ti stasion Den Haag HS. Sabab kareta nu ka nagara tatangga di pakidulan, nu inditna ti Amsterdam atawa Schiphol, teu eureun di Leiden -sanajan kaliwatan- tapi di Den Haag, kota nu jadi puseur pamarentahan. Jadwal ti Den Haag jam 10 beurang. Indit teh tiluan jeung babaturan nu saprogram. Duanana urang Jawa nu sakolana di UGM. Eko dosen di Antropologi Universitas Diponegoro jeung Purnawan dosen Sejarah Universitas Airlangga Surabaya. Poean indit, hujan salju geus prung ti isuk-isuk. Tapi maksa we ngeclik indit ka stasion Leiden, teu make sepedah da asa palaur keur hujan salju mah. Hujan salju mah teu matak jibreg kana baju. Ngan si salju teh narapel dina kupluk jeung jeket, cukup dikeprukeun ge marurag. Ti stasion Leiden Centraal ka Den Haag HS heula. Ti dinya naek kareta nu ku Brussel keun. Brussel teh ibukota nagara Belgia, nagara nu kaitung leutik dibanding Walanda. Walanda oge teu kaitung gede dibanding Jerman atawa Perancis, komo di banding Indonesia. Lebahna Belgia teh antara Walanda di kaler jeung Perancis di kidul. Belgia mah keur leutik teh teu boga basa sorangan deuih. Wargana kabagi dua numutkeun basa nu dipakena. Nyaeta nu make basa Perancis jeung make basa Walanda khas Belgia nu disebut Flemish tea. Cenah 3/5 urang Belgia make basa panganteur basa Walanda Flemish ieu. Kusabab kitu, tiap ngaran jalan atawa ngaran gedong penting, make dua basa eta. Cara ngaran stasiun kareta Brussel, di kenca, Bruxelles Central-basa Perancis, di katuhu Brussel Centraal-basa Walanda. Sanajan kitu, cek cenah, di Brussel kalolobana marake basa Perancis. Kaciri dina ngaran jalan, ngaran gedong kaasup pangumuman di stasiun, basa Perancis nu tiheula dipake. Cek beja mah basa Perancis leuwih seksi. Brussel dijadikeun ibukota Uni Eropa jeung markas parlemen Uni Eropa. Sigana alatan posisina aya di tengah, numutkeun peta Eropa Kulon. Jalan-jalan di Brussel Normalna mah, Den Haag-Brussel dua jam kurang. Tapi nepi ka dua jam leuwih alatan di wewengkon Walanda nu geus deukeut ka Belgia, kareta kungsi eureun rada lila dua kali. Aya pangumuman dina speker kareta dina basa Walanda nu sanggeus ditanyakeun ka panumpang bule, maksudna ngabejaan yen alatan hujan salju beuki gede, kareta baris telat nepi ka Brussel. Noong ti jandela, enya, hujan salju beuki kerep. Nepi ka stasion sentral Brussel jam 12an beurang. Wangunan stasion Brussel kaitung gede jeung agreng. Jalur rel jeung karetana ayana di handap, dua lantey ka luhur dipake toko, bank, cafe, jeung loket karcis. Lahak-lohok di jero stasion bari neangan cafe ngeusi peujit. Meuli roti, kentang goreng jeung kopi. Teu lila neangan panto ka luar. Leuh pamadangan di luar matak hayang balik. Dimana-mana sarwa bodas da katutup ku salju. Jaba adat usum winter tea, poe teh ceudeum siga isuk-isuk. Mun teu ngilikan jam dina hp atawa dina tembok stasiun mah asana waktu teh angger. Sanggeus manggih panto kaluar, tiluan leumpang ka teras stasiun. Teu langsung indit da nempo di luar euweuh nu lalar liwat. Hujan salju katenjo teu eureun. Malah beuki lila asa beuki kerep. Jalan jeung hateup mobil nu parkir katutup salju. Beuki lila tangtu beuki kandel. Nempo bule nu ngadon ngariuhan di jero stasion, nya nurutan. Tapi kesel oge ngan ukur lahak-lohok di jero stasiun, nu sanajan lega malah jeung loba toko oge cafe sagala, keukeuh we masih aya di jero stasiun jeung asa can jadi turis. Antukna ngajak babaturan kaluar ti stasion. Maksakeun maneh hayang apal kota Brussel. Da ongkoh ari hujan salju mah teu matak jibreg kana baju atawa jeket. Leumpang teh teu matak tumaninah da kudu ati-ati nincak salju nu beuki kandel. Kudu milihan trotoar atawa jalan nu saljuna teu kandel teuing. Sering teu kabeneran, nincak salju nu kandel, atuh sakadang sapatu teh sering laput. Sarua we jeung leumpang dina leutak di sawah meunang ngagaru di urang. Kukurilingan di kota Brussel, bari teu puguh nu dijugjug. Nu penting mah ngahibur mata ku pamandangan anyar hiji kota Eropa usum winter. Teu lila, hujan salju rada raat. Nya bisa juprat-jepret motoan wangunan oge jalan nu sarba bodas da katutup salju. Terusna mah neangan patung budak leutik nu cenah kawentar pisan di Brussel. Teu lila, srog nepi ka hiji parapatan pertokoan nu jarualan suvenir has Belgia. Loba turis bule keur ngariung. Diilikan naon nu keur diriung turis, sihoreng patung budak leutik eta, nu katelah Manekin Pis, mangrupa patung budak leutik keur kiih. Ditempatkeun di juru parapatan daerah pertokoan Centrumwijk (basa Walanda). Cenah patung budak leutik ieu dijadikeun lambang kota Brussel. Cek beja, dina usum panas (summer) patung ieu sok dibajuan ku mangrupa-rupa baju adat di mancanagara. Baju adat Indonesia oge kungsi cenah dipakekeun ka patung budak leutik eta. Dina poean pere nasional, cai kiihna teh cenah lain ngan ukur cai, tapi diganti ku bir! Ti dinya neruskeun jalan-jalan nuturkeun sapatu. Bras ka hiji lapangan nu rada lega nu pinuh ku manusa. Wangunan sisi lapangan batu ieu katembong arantik. Sihoreng ieu teh minangka alun-alun Brussel. Aya gedong Bale Kota make gaya wangunan Gothic. Di tengah alun-alun aya tangkal camara nu dirarangkenan, maklum keur usum natalan tea. Sabot keur juprat-jepret motoan, aya nu nyarita gigireun make basa Indonesia. Nawaran bisi rek difoto bareng, manehna sadia jadi nu motona. Duaan urang Indonesia nu dumuk di Brussel. Atoh nu aya manggih batur sanagara. Manehna ngabejaan yen hujan salju ieu geus rada kamalinaan, cenah di wewengkon sejen mah geus nepi ka skala badey salju. Aya kamungkinan jadwal kareta ditunda. Da urang dieu mah cenah tarapti jeung taki-taki pisan. Manehna mere alamat di Brussel bari nyarita yen mun teu bisa balik ka Walanda, manehna sadia ngampihan sapeuting dua peuting. Sanggeus nganuhunkeun, neruskeun jalan-jalan muteran wewengkon kota Brussel. Teu boga rencana rek ngendong di Brussel komo nempo salju beuki kandel jeung hujan salju sigana rek turun deui. Badey Salju Pasosore mulang ka stasion sentral Brussel. Rada kaget naha asa loba pisan jelema. Tangtuna calon panumpang kareta. Tapi naha ngulibek pisan? Teu lila, ngong aya pengumuman dina speker. Make basa Perancis. Teu lila, ganti ku basa Walanda. Duanana ge tangtu teu ngarti. Ceuli rebing nu satia napel gigireun sirah ngarep-ngarep aya pengumuman dina basa Inggris. Lebeng. Cilaka. Pangumuman sababaraha kali ditepikeun. Ngan duka kumaha euweuh nu make basa Inggris. Karasa sangsara teu bisa basa deungeun teh. Panasaran, nya nanya we ka hiji bule nu pangdeukeutna ku basa Inggris. Manehna ngajawab yen alatan aya badey salju, jadwal kareta nu jauh kaasup ka Walanda jeung Perancis dibatalkeun. Tangtu kaget kadenge kitu teh. Sabab jadi teu bisa mulang ka Leiden Walanda. Dibejakeun ka babaturan nu duaan, maranehna tingharuleung bari pasrah. Dariuk dina lantey stasiun. "Urang jadi turis backpacker we. Ngendong sapeuting di dieu."Cenah ngahibur karep. Tamba kesel, tiluan kukurilingan di jero stasion. Keur jalan-jalan kitu aya bule aki-aki nyampeurkeun ngajak nyarita. Boga kereteg teu pihadeeun, tapi di jawab we. "English, pleaseĀ " cek kuring bari neundeun kacuriga. Si aki-aki gancang ganti nyaritana make basa Inggris bari sikepna someah nu malah beuki ngandelan kacuriga. Kuring teu pati ngaladenan da geus boga kereteg teu hade tea. Babaturan nu ngaladenan. Antukna, bener kereteg teh. Si aki-aki eta tungtungna menta duit. Sigana gelandangan atawa barangmaen da katembong mawa bungkusan badag. Aya sababaraha urang nu modelna siga si aki-aki tadi di deukeut panto kaluar. Malah di luar, deukeut panto stasion, aya ibu-ibu ngora keneh make jilbab raray timur tengah, mawa orok diuk bari nunda wadah hareupeunana. Aya nu ngalungkeun receh euro. Watir. Tiluan terus jalan-jalan deui di jajaran toko jero stasion. Breh manggih pangumuman dina tembok make basa Inggris. Pangumuman nu make LCD, ngabejaan yen trayek kareta ka Walanda dibatalkeun alatan badey salju. Hate beuki panasaran, sabab asa teu rido kudu ngendong di stasion bari hawa beuki niisan. Rumasa teu betah di hawa nu tiis nu kamalinaan, jeung bakal leuwih tiis deui kapeutingnakeun, kuring indit neangan jelema nu kira-kira bisa mere katerangan jeung bongbolongan. Pikiran oge boga, yen nu penting naek kareta nu ka kalerkeun, sabab Walanda ayana kalereun Belgia. Di deukeut jadwal kareta, diantara calon penumpang nu ngagimbung, aya sababaraha pulisi kareta ngariung keur ngobrol, duka basa naon. Nya nanya ku basa Inggris, hiji-hijina basa Eropa nu rada bisa jeung nu sapopoe dipake di Leiden ari ngobrol jeung bule. Kumaha sangkan bisa balik ka Walanda. Pulisi marelong sakeudeung. Salah saurangna, ngajawab semu teu yakin. Cenah coba we naek trayek kareta tujuan Antwerpen. Sugan aya nu terus ka Walanda. Geus kitu balik ka babaturan nu keur dariuk dina lantey stasion. Ngajak neangan kareta nu ka Antwerpen. Ngadeukeutan Walanda. Tapi duanana semu nu embung. Ngabayangkeun kaayaan stasion Antwerpen bisi leuwih parah ti stasion Brussel Central ieu. Cenah kumaha mun di stasion Antwerpen euweuh saung-saung acan jang ngiuhan ti hujan salju. Alamat sangsara. Ngendong di hotel teu aya rencana da ngirit duit tea. Ngajugjug alamat urang Indonesia nu tadi panggih di Alun-Alun Brussel, teu apal belah mana jeung make naon. Antukna ting haruleung ngarandapan nasib teu bisa balik. Sakali deui kuring nyarita jeung ngajak ka maranehna sangkan nyoba-nyoba neangan kareta ka kalerkeun. Sabab beuki peuting pastina beuki tiris. Kuring satengah maksa ngajak. Aya niat rek indit sorangan mun maranehna arembungeun milu. Antukna duanana milu. Nya turun ka lantey dasar bari sanggeus alak-ilik papan jadwal kareta domestik nu di Belgia wungkul. Manggih jurusan Antwerpen. Nya naek. Kareta eureun di stasiun Antwerpen, minangka kota ka dua atawa katiluna Belgia. Bari laha-loho neangan papan trayek sugan aya kareta nu ka Walandakeun, panon mah alak-ilik rada gemet ka jero stasiun Antwerpen nu kaitung badag jeung unik. Rel jeung karetana teh ditumpuk ka luhur. Tilu tingkat. Bari ngararasakeun hawa peuting nu beuk niisan, tunyu-tanya aya teu kareta nu jurusan ka Walanda ka panumpang sejen bari alak-ilik kana papan trayek kareta nu ngagantung gigireun tiap rel. Aya calon panumpang bule nu oge rek balik ka Walanda. Teu lila manggih kareta jurusan kota Walanda, Vlissingen. Nepi ka Vlissingen, aya pangumuman ku basa Walanda. Panasaran, nanya ka ibu-ibu bule gigireun. Menta pangumuman bieu diterangkeun dina basa Inggris. Si ibu nerangkeun ku basa Inggris, yen pangumuman bieu maksudna kareta ngan nepi ka stasion Vlissingen panumpang kudu pindah ka kareta sejen sabab kareta nu ieu ngan nepi ka Vlissingen. Si ibu ngajak pindah kareta luyu kana pangumuman. Naik turun kareta sababaraha kali jadi apal kana kaayaan. Antukna teu tatanya deui, ngan nurutan panumpang sejen we. Maranehna turun, milu turun, naek ka kareta sejen, milu naek. Antukna nepi ka Den Haag HS bari kudu pindah kareta nuju ka Den Haag CS (Centraal Stasion) muru kareta nu ka Leiden-keun. Alhamdulillah, janari nepi ka stasion Leiden Centraal. Terus mulang ka imah bari milihan tincakeun dan salju kandel. Bisi tisorodot deui cara sababaraha poe katukang. Nepi ka imah kos di Koningstraat (jalan raja) babaturan nganuhukeun geus maksa neangan jalan pikeun mulang. Alhamdulillah, teu jadi katalangsara di Belgia. Isukna manggih beja, yen tadi peuting di wewengkon Eropa Tengah aya badey salju nu ngabalurkeun korban jiwa! (edisi pondok dimuat Cupumanik Februari 2010) ------------------------------------ Yahoo! Groups Links <*> To visit your group on the web, go to: http://groups.yahoo.com/group/kisunda/ <*> Your email settings: Individual Email | Traditional <*> To change settings online go to: http://groups.yahoo.com/group/kisunda/join (Yahoo! ID required) <*> To change settings via email: kisunda-dig...@yahoogroups.com kisunda-fullfeatu...@yahoogroups.com <*> To unsubscribe from this group, send an email to: kisunda-unsubscr...@yahoogroups.com <*> Your use of Yahoo! Groups is subject to: http://docs.yahoo.com/info/terms/