emh, dongeng anu karitu geus euweuh kiwari mah padahal eta carita sufi,.... aeh, supi....sunda pisan nuhun mang h
2011/4/15 Ki Hasan <khs...@gmail.com> > > > NINI-NINI MALARAT JEUNG DELEG KASAATAN > > Jaman baheula aya nini-nini malarat teu kinten-kinten. Papakéanana geus > butut sarta laip, disampingna ogé ngan ukur bisa nutupan orat. Kitu deui > dahar leueutna salawasna ngan sapoé sakali baé, malah-malah sakapeung mah > datang ka pot pisan sapoé dua poé henteu manggih-manggih sangu, ngan ukur > nginum cai wungkul. Ari buburuh dederep henteu kaduga jeung geus henteu > laku, wantu-wantu enggeus kolot kurang tanagana. Jadi kahirupanana taya > deui ngan tina ngaroroték baé dina tegal-tegal atawa kebon awi, ari > beubeunanganana dipaké nukeuran béas atawa cangkaruk ka tatanggana. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/poor-granny-2.jpg>Poor > Granny > > Pandéning imahna ngan sempil baé, ditangkodkeun kana pongpok imah baturna, > kitu ogé hateupna bilikna geus balocor, wantu-wantu henteu aya pisan anu > daék nulung mangngoméankeun, ku tina henteu boga sanak baraya, sumawona anak > incu, éstuning nunggul pinang. > > Ari éta nini-nini téh sakitu nya kokolotanana henteu pisan nyaho ka Gusti > Allah, ulah bon ngalampahkeun téa kana paréntahna, jenenganana ogé henteu > apal, pangrasana ieu bumi jeung langit téh jadi sorangan baé, euweuh anu > midamel. > > Dina hiji mangsa éta nini-nini geus dua poé henteu manggih-manggih > dadaharan, sosoroh nukeuran sangu ka tatanggana taya nu méré. Ti dinya > manéhna tuluy ngajentul di imahna bari humandeuar pokna, “Aduh, cilaka > teuing diri aing ieu, nya ayeuna paéh langlayeuseun téh”. > > Sanggeus ngomong kitu téh, tulcel, boga niat rék ngaroroték deui ka tegal, > bari sugan manggih dangdaunan atawa bongborosan nu ngeunah dihakan, keur > tamba ulah langlayeuseun teuing. Geus kitu bral leumpang ngajugjug ka tegal > kaso urut nyundutan, anu deukeut kana talaga, sarta di sabeulahna deui > nyandingkeun walungan gedé. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/ikan-gabus.jpg>Lauk > deleg > > Barang datang ka dinya, éta nini-nini téh manggih lauk deleg pirang-pirang, > rék pindah ti walungan ka talaga. Sanggeus nepi kana tengah-tengah éta > tegal deleg teh kabeurangan, panon poé geus kacida teuing panasna, jadi > deleg kabéh awakna taluhur kukumurna, ku tina seuseut datang ka henteu bisa > maju leumpangna. Kusabab kitu éta deleg kabéh pada nyandang susah tanwandé > manggih bilahi paéh kasaatan. > > Di dinya éta nini-nini téh bungah kacida, pikirna geus tangtu manggih > untung meunang lauk pirang-pirang boga keur nukeuran sangu. Tapi manéhna > héran neuleu aya hiji deleg, anu panggedéna ti sakabéh baturna, jeung deui > leumpangna ogé pangheulana, kawas-kawas nu jadi ratuna sarta bisaeun > ngomong, pokna, “Samiun Allah kuring neda hujan! Samiun Allah kuring neda > hujan!” Kitu baé omongna bari tatanggahan ka luhur. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/burung-ikan1.jpg> > > Ari ku nini-nini saomong-omongna éta deleg téh didengekweun wae, hayang > nyaho kumaha kajadianana. Barang geus kira-kira satengah jam lilana, datang > hujan gedé naker mani cileungcangan. Ti dinya éta deleg barisaeun deui > leumpang, tuluy kebat lumakuna. Ari nini-nini téh datang ka ngadégdég awakna > tina bawaning tiris kahujanan sarta léngoh balikna teu barang bawa. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/nini-nini-jalan-2.jpg> > > Kacaritakeun éta nini-nini téh sanggeus datang ka imahna tuluy mikir bari > ngomong di jero haténa, “Ih boa lamun aing ogé neda widi ka nu ngaran Allah > téh, meureun dipaparin, ari piomongeunana mah nya cara deleg téa baé, ngan > bédana aing mah rék neda uwang. > > Ti dinya éta nini-nini ség baé tapakur di imahna, bari ngomong tatanggahan > ka luhur nurutan sakumaha kalakuan deleg téa. “Samiun Allah kuring neda > uwang! Samiun Allah kuring neda uwang!” Kitu baé omongna teu eureun jeung > pikirna anték kacida panedana ka gusti Allah, datang ka geus teu aya pikiran > deui ka nu séjén. > > Ari jalma anu imahna di tangkodan ku imah nininini téh, banget ngéwaeunana, > ku sabab gandéng jeung bosen, unggal poé unggal peuting ngadéngékeun omongna > éta nini-nini, ngan kitu baé, taya pisan répéhna. Tuluy baé nyentak ka > nininini téh pokna, “Nini! Répéh aing gandéng, ngan kitu baé euweuh deui > kasab, moal enya Allah téh sumping ka dieu, seba duit ka manéh. Jeung kitu > baé mah anggur ngala suluh, ngala daun ka leuweung, meureun aya hasilna. > Jeung deui, lamun manéh henteu beunang dicarék, geura undur baé imah manéh > ulah ditangkodkeun ka imah aing.” > > Panyentakna éta nu boga imah ku nininini henteu digugu, tonggoy baé ngomong > nyuhunkeun duit ka Allah anggur beuki tambah maksudna. > > Barang geus nepi ka lima poéna, anu boga imah téh beuki kacida > garétékeunana, henteu beunang dicarék, sarta dititah undur henteu los. Ti > dinya éta jalma tuluy nyokot karung goni beunang ngeusian ku beling datang > ka pinuh sarta dipékprékan, supaya jejel ambeh beurat. Niatna rék dipaké > ngabobodo ka nini-nini téa, sina dinyanaan duit paparin Allah ragrag ti > luhur, jeung sugan nyeurieun ditinggang tonggongna ku éta karung ambeh kapok > moal ngomong kitu-kitu deui. > > Kira-kira geus wanci sareupna ku éta jalma karung téh dibawa naék ka para, > tuluy diponcorkeun tina sipandak ditindihkeun ka handap mener kana > tonggongna. Nini-nini téh kalenger tina bawaning nyeri. Ana geus inget, > nénjo aya karung ngadungkuk teh kacida atoheunnana, panyanana nya éta karung > duit, paparin ti Allah. > > Anu boga imah téh suka seuri nénjo kalakuan nini dug-dug deg-deg, semu > banget atohna. Geus kataksir piengkéeunana bakal meunang éra kabobodo, > karana nu dikarungan téh tétéla pisan yén beling. > > Geus kitu karung téh disembah ku nini-nini téh bari ngomong kieu, “Nuhun > Allah! Nuhun! Naha loba-loba teuing maparin duit téh, mana ari keur Ajengan, > aya kénéh nun?” Ti dinya tuluy geuwat dibuka. Geus kitu kersana Nu Agung, > dumadakan éta beling kabéh jadi duit, aya uwang emas, aya uwang pérak, jeung > deui kumaha gedéna baé, aya nu jadi ringgit, aya nu jadi ukon. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/coins.jpg> > > Ari isukna tatangga kabéh daratang ngadeugdeug, yén éta nini-nini meunang > bagja boga duit pirang-pirang. Malah Kapala Distrik ge sumping ka dinya > ngalayad, sarta tuluy dilaporkeun ka nagara, jeung ditétélakeun asal > purwana. Ari timbalan ti nagara, éta nini-nini henteu kaidinan cicing di > kampung, bisi aya nu nganiaya dipaling duitna, jeung diurus dipangmeulikeun > imah, katut eusina. > > Ti wates harita éta nini-nini téh jadi sugih teu kinten-kinten. Kitu deui > dipikanyaah ku menak-menak tina saregep kumawulana jeung tambah alus budina, > kalulutan ku jalma réa jeung loba sobatna, tina suka tutulung ka > jalma-jalma nu miskin, sumawonna ka nu keur kasusahan, margi ngaraskeun ka > dirina basa keur malarat kénéh. > > Kacaritakeun éta jalma anu méré karung beling téa, kabitaeun naker neuleu > éta nini-nini téa jadi beunghar lantaran dibobodo karung beling ku manéhna. > Geus kitu boga niat hayang nurutan. > > Ti dinya tuluy nganjang, sejana rék badami, supaya dibales ku éta nini-nini > téa sina nindih ku karung beling ka manéhna, pokna, “Nini saterangna éta > duit téh asalna beling beunang kula ngarungan, dipaké ngabobodo ka sampéan, > kusabab satadina kaula giruk ngadéngékeun anjeun ngomong baé nyuhunkeun duit > ka Allah, tatapi ahir-ahir éta beling dumadakan wet jadi duit kabéh. Ku > prakara éta ayeuna kaula rék neda dibales ku sampéan, hayang ditinggang ku > karung beling, karana tanwandé jadi duit ogé cara nu geus kalampahan, tatapi > kaula mah hayang ditinggang ku dua karung, nu galedé, ambeh kaula leuwih > beunghar manan nini.” > > Wangsul nini téh, “Hadé, heug baé geura tapakur, cara kaula baréto”. > > Ti dinya éta jalma téh tuluy balik. Sadatang ka imahna heug baé tapakur > nurutan sakumaha polahna nini-nini téa, sarta ngomong, pokna, “Samiun Allah > kuring neda uwang! Samiun Allah kuring neda uwang!” Kitu baé omongna, jeung > pikirna ujub kacida nangtukeun yén bakal meunang duit ti Allah dua karung > goni parinuh. > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/karung-psir.jpg>Kakurung > ku karung > > Barang geus nepi ka lima poéna, nini-nini téh tuluy ka imahna éta jalma nu > keur tapakur téa, bari mawa dua karung beling beunang mékprékan, sarta tuluy > dibawa naék ka para, ti dinya heug éta dua karunganana ditindihkeun kana > tonggongna si jelema. > > Barang blug ninggang, sek baé kapaéhan, malah-malah tulang tonggongna > datang kapotong. Arina inget geuwat ménta parukuyan ka pamajikanana, heug > karung téh dikukusan, ari mentas dikukusan tuluy disembah, bari ngomong > nurutan cara omong nini-nini téa, pokna, “Nuhun Allah! Nuhun! Naha maparin > duit réa-réa teuing, mana ari keur Ajengan? Aya deui?” > > Barang geus tamat ngomong karungna dibuka, béh beling kénéh baé henteu > daékeun jadi duit. Ti dinya kacida hanjakaleunana datang ka ngalembah rék > ceurik tina bawaning aral, ség baé bijil omongna suaban ngahina ka Gusti > Allah, pokna, “Ih naha Allah téh wét pilih kasih, dipangnyieunkeun duit > sawaréh! Ari kaula henteu! Jeung deui kumaha naha atawa Allah téh geus > diganti deui tayohna, da nu baréto mah bisa nyieun duit ku beling, ari Allah > nu jeneng ayeuna tayoh-tayoh henteu bisaeun? > > <http://tatangmanguny.files.wordpress.com/2010/10/kepala-pasir.jpg> > > Ti wates harita éta jalma gering heubeul pisan nyeri cangkéng, tatamba > kapirang-pirang dukun. Tina aya kénéh berkah Allah bisa cageur ogé, tatapi > tanpadaksa, jadi bongkok tonggongna, datang ka henteu kuat nyiar kahirupan > rosa-rosa. Lawas-lawas manéhna jadi malarat cara nininini téa, kawas-kawas > jadi tépa malaratna éta nini ka éta jalma téa. *** > > *Nyutat ti Majalah Walanda, TIJDSCHRIFT voor INDISCHE TAAL, LAND EN > VOLKENKUNDE, wedalan taun 1872. Dongeng Sunda Buhun ieu dikukumpul ku J.A. > UILKENS, mangrupa carita ra’yat urang Ciamis. [Dicutat tina blog ”Kumpulan > Carita jeung Dongeng”]* > > * > http://tatangmanguny.wordpress.com/dongeng-sunda/nini-nini-malarat-jeung-deleg-kasaatan/ > * > > >
