On Tue, 4 Jul 2000 19:43:56 +0200, Grzegorz Rumatowski
<[EMAIL PROTECTED]> wrote:
Poszukuje dziela znanego jako "Polska doktryna prawa narodow".
>Dzielo jest glownie autorstwa Stanislawa ze Skarbimierza (dzis:
>Skalmierz w ziemi krakowskiej) i zostalo przedstawione przez Pawla
>Wlodkowica na Soborze w Konstancji (1414-1418).
> Za wszelka pomoc bylbym wdzieczny
>
Traktat przedstawiony przez Polakow w Konstancji mial tytul
"O wladzy papieza i cesarza nad niewiernymi". Polska delegacja,
ktorej przewodniczyl arcybiskup gnieznienski Michal Traba, wystapila
w obronie zagrozonej przez Krzyzakow Litwy formulujac smiala doktryne
o naturalnych prawach narodow. Autorem traktatu byl Stanislaw
ze Skarbimierza, a wygloszony on zostal przez rektora
Akademii Krakowskiej Pawla Wlodkowica. Traktat godzil
zarowno w polityke Zakonu Krzyzackiego jak i popierajacego
Krzyzakow cesarza Zygmunta Luksemburczyka. Oto, co powiedzial
w Konstancji rektor Pawel:
"Niewiernym, chocby nie uznawali cesarza rzymskiego, nie godzi
sie zabierac panstw ich, posiadlosci lub przywilejow, poniewaz
posiadaja je bez grzechu, za sprawa Boga, ktory wszystko bez
roznicy stworzyl dla czlowieka (...). Chociaz cesarz nazywa sie
panem swiata, w rzeczy samej nie ma takiego postanowienia,
aby jedna wladza swiecka mogla rozszerzyc panowanie nad druga (...)
Pisma cesarskie, udzielone Krzyzakom albo innym w sprawie zajecia
ziem niewiernych, sa oszustwem, poniewaz nikt nie moze nadac
tego, czego nie posiada; ani dokumenty papieza, ani cesarza
nie maja mocy dawania takich uprawnien. (...)
Krzyzacy walczacy ze spokojnymi niewiernymi, a raczej ich napadajacy,
nigdy nie prowadzili wojny sprawiedliwej. Wszelkie prawo
potepia tych, ktorzy zwalczaja pragnacych zyc w pokoju,
a mianowicie prawo boskie mowiace: <<Nie zabijaj, nie kradnij>>,
a prawo naturalne w slowach: <<Nie rob drugiemu, co tobie
niemile>>" [cyt. za Sz. Kobylinski "Ilustrowana Kronika Polakow"].
Rzecznikiem Krzyzakow byl dominikanin Jan Falkenberg, ktory
wyrzucal Polakom, iz odstapili od powszechnie stosowanej
reguly prowadzenia debaty przy pomocy sylogizmow logiki formalnej.
Staral sie on tez ich osmieszyc w swym paszkwilu p.t. "Satyra"
stanowiacym atak na Polske i krola Wladyslawa Jagielle. Paszkwil
zostal potepiony przez komisje soborowa i papieza, ale spor
miedzy Polska a Krzyzakami nie zostal rozstrzygniety.
W wystapieniach Polakow znalazla rowniez wyraz ksztaltujaca
sie w Polsce mysl ustrojowa wynoszaca ponad wladze jednostki
prawo reprezentacji calej zbiorowosci. Argumentowali oni
m.in. o wyzszosci postanowien Soboru nad dekretami papieskimi.
Przede wszystkim jednak przedstawiciele krakowskiego uniwersytetu
polozyli wowczas fundamenty pod koncepcj\e praw czlowieka
i narodow istniejacych niezaleznie od jakiejkolwiek legislacji
pozytywnej i stojacych ponad nia. Po 600 prawie latach, w czasie
swego wystapienia w ONZ 15 pazdziernika 1995r. papiez Jan Pawel II
mowil o prawach narodow w takich oto slowach:
"In reality the problem of the full recognition of the rights of
peoples and nations has presented itself repeatedly to the
conscience of humanity, and has also given rise to considerable
ethical and juridical reflection. I am reminded of the debate
which took place at the Council of Constance in the fifteenth century,
when the representatives of the Academy of Krakow, headed by Pawel
Wlodkowic,courageously defended the right of certain European peoples
to existence and independence."
Wystapienie delegacji polskiej na Soborze w Konstancji
przypomnial kiedys ciekawie na innym, internetowym forum Slawek
Sapieha:
http://papirus.pdi.net/historia/konstancja.html
Tomasz J Kazmierski
