NASLEDJE SLOBODANA MILOSEVICA 16.3.2006.
22:56
NASLEDJE SLOBODANA MILOSEVICA Petar ISKENDEROV, Institut slavistike Ruske
akademije nauka (Moskva, RIA "Novosti")
Smrt Slobodana Milosevica 11. marta u pritvorskoj celiji Medjunarodnog
tribunala za bivsu Jugoslaviju nije samo dogadjaj medicinske ili pravne
prirode. On ima viseplanski politicki znacaj i daje povod da se zamislimo kako
nad samom licnoscu bivseg predsednika Srbije i Jugoslavije, tako i nad
specificnostima politike Mdjunarodne zajednice na Balkanu. Pre stvaranja na
osnovu rezolucije Saveta bezbednosti OUN broj 808 od 22. februara 1993. godine
Medjunarodnom tribunalu za bivsu Jugoslaviju postavljen je zadatak da "sudski
goni lica koja su odgovorna za ozbiljna krsenja medjunarodnog humanitarnog
prava, izvrsena na teritoriji bivse Jugoslavije od 1991. godine". Osnova za
njegovo stvaranje, kako sledi iz teksta rezolucije, bio je izvestaj komisije
eksperata OUN koji su vodili istragu "o kontinuirano pristizalim saopstenjima o
krupnim krsenjima odrednica medjunarodnog humanitarnog prava, koja su prisutna
na teritoriji bivse Jugoslavije, pored ostalog saopstenjima o masovnim ubis!
tvima i nastavljanju prakse "etnickog ciscenja". U "etnicko ciscenje" na
prostorima bivse Jugoslavije bile su umesane sve zaracene strane. Medjutim,
statistika pokrenutih optuznica postala je drugacija. Medju optuzenima i u
kolicinskom pogledu, i sa aspekta njihovog statusa, tojest, zauzimanja visokih
drzavnih funkcija od samog pocetka preovladavali su Srbi - kako bosanski i
hrvatski, tako i predstavnici savezne Jugoslavije. 2001. godine Haski tribunal
uspeo je da u proces sudjenja uvede i visegodisnjeg lidera Srbije i Jugoslavije
Slobodana Milosevica. Ako se uzme u obzir da su do tada vec bile raspisane
poternice za bivsim liderima bosanskih Srba Radovanom Karadzicem i Ratkom
Mladicem, a kasnije su optuznice podignute i protiv bivseg predsednika
Republike Srpska Krajina u Hrvatskoj Milana Babica, onda je jasno da su lideri
prakticno svih priznatih, polupriznatih i nepriznatih srpskih dzravnih
tvorevina sumnjiceni za izvrsenje zlocina protiv covecnosti, uporedivim po
svojoj!
surovosti sa zlocinima nacizma. Medjutim, pretenzije da ce Ha!
ski trib
unal postati drugo izdanje Nirnberskog suda od samog pocetka bile su neodrzive.
U Nirnbergu je sudjeno zemlji, koja je evidentno krivac za svetski rat,
agresiju i zlocine protiv sopstvenog i naroda okupiranih zemalja. Raspad
jedinstvene Jugoslavije - uz sav njegov krvavi karakter - bio je rezultat ne
agresije spolja ili trijumfa ljudske mrznje prema ideologiji nacizma, vec izraz
slozenih centrifugalnih tendencija, delatnosti nacionalno-drzavnih elita,
nasledja procesa i protivurecnosti koji su se razvijali i akumulirali ne jednu
deceniju, vec stolecem. Ako bi Haski tribunal zaista zeleo da objektivno udje u
slozene peripetije balkanske istorije kraja XX i pocetka XXI veka, onda bi
celije Sseveningenskog zatvora trebalo da zajedno sa Slobodanom Milosevicem
podele njegove kolege - lider muslimana Alija Izetbegovic iz Bosne i predsednik
Hrvatske Franjo Tudjman. Kasnije bi im se mogli pridruziti lideri albanskih
ekstremista na Kosovu, ciju je vojnu organizaciju "OVK" svojevremen!
o priznavao teroristickom cak i Drzavni department SAD, koji ne gaji posebne
simpatije prema Srbima. Glavesine oruzanih pododeljenja makedonskih albanaca,
koji su fakticki dugli pobunu protiv vlasti zemlje (uzgred receno, vernog
partnera NATO u operaciji "Saveznicka sila" 1999. godine) - takodje su
zasluzivali da se njima natenane pozabavi Haski tribunal. Medjutim, to se nije
dogodilo. I mozda postoji nekakav znak vise u tome sto je Milosevic otisao na
onaj svet kao nevin covek sa medjunarodno-pravnog aspekta, kao i Tudjman, kao i
Izetbegovic.
Govoreci o ulozi Slobodana Milosevica u njegovim odnosima sa Zapadom, ne moze
se nikamo pobeci od cinjenice da je upravo on bio glavni garant Dejtonskih
mirovnih sporazuma, posto je primorao bosanske Srbe da pristanu na veoma
nepovoljne za njih mape razgranicenja poratne Bosne i Hercegovine. Uostalom,
mnogi od tih zapadnih posrednika, koji danas postfaktum oznacavaju pokojnika
kao krvavog monstruma (pored ostalih Ricard Holbruk) - 1995. godine su stiskali
ruku i Miosevicu, i Karadzicu i Mladicu, zahvaljivali im na saradnji u mirovnom
procesu u regionu (iako su optuzbe protiv dvojice poslednjih od strane Haskog
tribunala podignute 14. novembra 1995. godine, tojest, nedelju dana pre
potpisivanja Dejtonskih mirovnih sporazuma i svih pratecih uz te sporazume
dokumenata). Ako uzmemo u obzir trojicu srpskih lidera koji su odgovorni za
najteze zlocine i napravimo analogiju sa Nirnbergom, onda su americki i
zapadnoevropski arhitekte bosanskog sredjivanja u necemu srodni ucesnicima "!
minhenskog dogovora" sa Hitlerom 1938. godine. Takvi su pravni i politicki
aspekti "Milosevicevog dela". Nista je manje pitanja i u pogledu njegove
medicinske komponente. Odakle u njegovoj krvi snazno delujuci antibiotik
rifampicin za lecenje lepre i tuberkuloze, od kojih Milosevic nikada nije
bolovao? Zasto su, po svedocenju njegovog pravnog savetnika Branka Rakica, u
krvi pokojnika "analize otkrile premale doze" drugih, njemu zaista neophodnih
medikamenata? Jer, 64-godisnji pritvorenik odavno se zalio na ishemiju srca,
hipertoniju i druge bolesti koje zahtevaju stalno i intenzivno lecenje. Zasto
su cudni rezultati analize uzoraka, koji sadrze rifampicin, otkriveni tek posle
Miloseviceve smrti, tojest, sa zakasnjenjem na nekoliko nedelja? Kako se moglo
dogoditi da personal nije pruzio blagovremenu pomoc bivsem jugoslovenskom
lideru, a zna se da se celije Sseveningenskog zatvora nalaze pod stalnom
prismorom? Sadasnji slucaj vec je cetvrta po redu smrt osumnjicenih i osudjen!
ih zatocenika Haskog tribunala i to, uzgred receno, iskljucivo!
Srba. A
zar nije autoritetna presuda o nepoverenju zakljucak grupe ruskih
kardiohirurga koji su pregledali Slobodana Milosevica posle njegove smrti? Po
svedocenju akademika Ruske akademije medicinskih nauka, rukovodioca Naucnog
centra srcano-vaskularne hirurgije "Bakuljev" Lea Bokerije, "da je Milosevic
smesten u Rusiji u bilo koji specijalizovani stacionar, a tim pre u stacionar
kao sto je nas, njemu bi bila uradjena koronografija, ugradjena dva stenta i on
bi ziveo jos dugi niz godina" i, razume se, sa novom energijom bi se branio.
Nisu li se toga i pribojavali u Haskom tribunalu? Nasledje, koje je ostavio
Slobodan Milosevic, to nije samo direktno ili indirektno ucesce Beograda u
nogobrojnim oruzanih konfliktima na Balkanu, na cemu insistiraju njegovi
kriticari unutar Srbije i narocito izvan njenih granica. To su jos i ozbiljna
pitanja medjunarodno-pravnog karaktera, koja zahtevaju preosmisljavanje
zadataka, uloge i mesta samog Haskog tribunala. Ako, naravno, covecanstvo zeli
da !
slicni instituti budu ne samo efikasni, nego i efikasni i objektivni. - 0 -
Misljenje autora ne mora se podudarati sa stavom redakcije. Moskva, 17.03.2006.
RIA "Novosti"
Srpska Informativna Mreza
sim@antic.org
http://www.antic.org/
