Gracias hno. Frank, Lei un paper academico sobre el quipa y nayra. Era en ingles y mostraba como el Aymara era unico en la posicion tiempo y espacio al reves de otros idiomas. Los lenguajes que conocemos como el castellano o ingles tienen al individuo mirando al futuro con los ojos de frente al futuro y el pasado atras. En el Aymara es al contrario, se mira al pasado y el futuro esta atras porque aun no lo hemos vivido, pero el pasado lo vemos y hablamos de el. Es un lenguaje muy logico hasta en lo mas profundo. Yo tome 3 meses de Aymara en ABOLENA y estoy buscando algun lugar en La Paz para aprender mas, si me recomienda algun sitio aviseme. Jikisinkama
--- In aymaralist@yahoogroups.com, Frank Ticona <ticonafr...@...> wrote: > > LAS PALABRAS QHIPA Y NAYRA > QHIPA NAYRA ARUNAKA > Como Están Hermanos Y Hermanas de aymaralist .mi nombre es frank ticona.y yo > estoy recuperando mi idioma aymara. > Aymaralist jilatanaka kullakanaka kunjamasiptasa.nayan sutijax frank ticonawa > .nayax amtasisktwa aymar arujata. > Funcionamos en idioma castellano viendo el futuro como adelante y el > pasado como atras .esto es incongruente en aymara. En idioma aymara el > futuro esta atrás y nuestro pasado delante de nosotros. > Kastillanu arunxa qhipax nayranki, nayrax qhipanki. Ukata janiw walkiti. > Ukata pantjatawa .aymara arunxa qhipax qhipanki, nayrax nayranki.  Ukata > janiw pantjatakiti > Literalmente tenemos.- > Qhipax nayranki= el de atrás esta adelante:                > incongruente /janiwwalkiti > Qhipax qhipanki= el de atrás esta > atrás:                      correcto/walikiwa > Nayrax qhipanki=  el de adelante esta atrás:           > incongruente /janiwwalkiti > Nayrax nayranki=  el de adelante esta adelante:      > correcto/walikiwa > Por lo tanto el futuro esta atrás y el pasado delante de uno . > Nayrax nayraqatanki qhipax qhipaqatanki > Por eso el significado de nayra es ojo, tambien es adelante y se usa para > señalar el pasado. > Ukhamaw nayra aru jisnawa nayrawa, ukata nayraqata, ukata jiwasaxa nayra > nayraru untanxa. > Algunos    ejemplos: > Nayratimpu jaqâinaka walja maranak jakâasipxaritayna > Antiguamente los personas artos años vivian. > Nayrasti kunjamirïtasa > Y antes como eras? >  >  > Iwija nayrata jarkâañita > De adelante ve a atajar la oveja > La palabra qhipa significa atrás, y se usa para señalar el futuro. > Qhipa aru jisnawa qhipankiwa ukata jiwasax qhipa nayraru untanxa. > Algunos  ejemplos: > Qhipata nayraru sartañataki > Despues nos encaminaremos hacia adelante. > Frank qhipüru jakisiñani > Frank otro dia nos encontramos > Qhipat sarauxata > Despues te vas > Qhipa tayka > Madrastra > Qhipankiri = el que viene atrás, el que está detrás. > Qhipankiri nayraru jutataynawa =el que esta atrás adelante se ha venido > Qhipararaña= atrasarse, retrasarse. > Frank qhipartañani = frank hay q atrasarse > Qhiptaña =atrasarse > Qhiptaniwxataytwa =habÃa llegado tarde > Jilatanakax irnaqaña utaru qhiptanipwxataynawa > Ellos llegaron tarde a su centro de trabajo >  >  > Atentamente Frank Ticona. >  > > > ¡Todo sobre la Liga Mexicana de fútbol! Estadisticas, resultados, > calendario, fotos y más:< > http://espanol.sports.yahoo.com/ > > [Non-text portions of this message have been removed] >