|
Pomirenje sa krivcem – Istina
o Bosni (1)
Srbi nisu jedini krivci za rat u
BiH
Englezi, dakle ljudi
humanitarnog i reformističkog opredjeljenja, stalno su se vraćali Balkanu
da otkriju ko uistinu koga ugnjetava, i pošto su po svojoj prirodi
nepokolebljivi u vjeri, a samim tim i nesposobni da prihvate užasavajuću
hipotezu da svako svakoga ugnjetava, svi su se vraćali sa balkanskim
narodom usađenim u srca poput ljubimca, napaćenog i nevinog, koji nikad ne
masakrira, ali je vječno masakriran
Rebeka
Vest
Crno jagnje, svi soko, 1938.
Adminstracija bivšeg američkog predsednika Bila
Klintona bila je u potpunosti obaveštena o dešavanjima u bivšoj
Jugoslaviji i bilo joj je sasvim jasno da Srbi nisu jedini krivci za rat.
To potvrđuje i izveštaj o dešavanjima u ratu u Bosni i Hercegovini rađen
za američke obaveštajne i vojne službe tokom septembra i oktobra 1995.
godine. Autor izveštaja je čuveni američki general Čals G. Bojd. General
Bojd bio je komandant vazdušnih snaga NATO-a za Evropu u periodu od 1992.
do 1995. godine, veteran Vijetnamskog rata i pilot borbene avijacije
Sjedinjenih Američkih Država. Klintonova administracija je uprkos tačnim
izveštajima sa terena podržavala samo jednu, bošnjačku stranu u BiH, čime
je nanela nemerljivu štetu srpskom narodu, ali i ugledu SAD u svetu.
Patriot ekskluzivno objavljuje delove iz izveštaja generala Čarlsa G.
Bojda.
piše: Čarls G.
Bojd
Rebeka Vest je voljela narode Balkana, ali nije
jedini putnik koji se odatle vraćao sa određenom dozom cinizma. Više od
dvije godine,i ja sam bio zaokupljen i frustriran događajima u bivšoj
Jugoslaviji. Putovao sam nekoliko puta u taj region i imao sam priliku da
čujem lične stavove mladih ljudi koji su služili u snagama SAD, UNPROFOR-a
ili u Štabu UNHCR-a.
Stavovi koje ovdje iznosim rezultat su viđenja
ovog rata iz neposredne blizne i, gotovo neprekidno, u svoj njegovoj
odvratnosti. Ovi stavovi razlikuju se od konvencionalne mudrosti
Vašingtona, koji je paralizovan ograničenim znanjem o aktuelnim
događajima, kao i tragičnim neznanjem ili zanemarivanjem istorije.
Najštetnije je to što se akcije SAD na Balkanu bitno razlikuju od zvanično
proklamovane politike.
Glavno uporište za američki stav bila je ideja
slabo informisanih da se tamo vodi rat između dobra i zla, agresora i
napadnutog.
Otuda potiče podrška SAD UN-ovim i NATO-rezolucijama koje
su sastavljene od naizgled neutralnih termina, npr.: zaštita mirovnjaka –
pretvorila se u kažnjavanje jedne od strana i pokušaj da se utiče na tok
rata. SAD su podržale stvaranje zaštićenih zona i zahtijevale njihovu
odbranu čak i kada ih je jedna od zaraćenih strana koristila za napade
protiv druge strane. Pozivale su na rješavanje sukoba pregovorima čak i
kada su proglasile ratnim zločincima one sa kojima će pregovarati.
Dostavljale su ogromne količine humanitarne pomoći čak i kada je postalo
jasno da je to način nagrađivanja za konflikt i štićenja zaraćenih strana
od prirodnih posljedica nastavka borbi. Podržavale su legitimitet vođstva
koje je postajalo upadljivo etnocentrično po svom sastavu, jednopartijskoj
vladavini i manipulatorskoj diplomatiji.
Recimo za primjer: Nedavno je
više od 90% Srba u zapadnoj Slavoniji etnički očišćeno kada su hrvatske
trupe u maju pregazile tu zonu pod zaštitom UN-a. Ovakva hrvatska
operacija činila se drugačijom od srpskih akcija oko zaštićenih zona
Srebrenice i Žepe samo po stepenu zapadnjačkog uplitanja i izvještavanja
CNN-a. Etničko čišćenje pobuđuje osude samo kad ga čine Srbi, ali ne i kad
se ono čini protiv njih.
Stvari na Balkanu moramo sagledati onakve
kakve jesu, a ne kakvim bismo ih mi željeli vidjeti. Moramo razdvojiti
realnost od stvorene slike. Moguće je da sve strane imaju opravdane
interese i strahovanja, ili je opravdanost povlastica samo nekih strana u
sukobu? Moramo imati zdravu dozu skepticizma prema prihvaćenim
“mudrostima”, a iznad svega moramo reći istinu, makar i samo za
sebe.
Ciljevi
Sve strane u bivšoj Jugoslaviji imale su isti
cilj: izbjegavanje statusa manjine u Jugoslaviji, ili nastajanje bilo
kakve države nasljednice. I sve su koristile ono što je najčešće dostupno
za postizanje rezultata. Za Hrvate to je značilo objavu nezavisnosti od
federacije u kojoj je sve više dominirao srpski nacionalizam i apeli za
priznanje Evropske unije.
Nova država proglasila se državom Hrvata i
zatražila pravo na suverenitet koji doseže do svih granica nekadašnje
Republike Hrvatske u okviru jugoslovenske federacije. Bosanski muslimani
nisu imali ovakvu mogućnost, pošto su oni bili jedni od naroda, ali ne i
većina na svojoj teritoriji. Oni su takođe bili u znatnoj mjeri manje
zainteresovani za napuštanje federacije, uviđajući da je u nestabilnoj
populacijskoj mješavini Bosna imala bolje izglede unutar veće,
multietničke Jugoslavije nego kao samostalni entitet. Secesijom Slovenije
i Hrvatske takva krnja Jugoslavija postala je još i manje ugodan dom, pa
su se i bosanski muslimani opredijelili za secesiju.
Priznavši novu
bosansku državu, međunarodna zajednica je zahtijevala, a bosanski
muslimani (kao i dio njihovih srpskih i hrvatskih susjeda) obavezali se na
poštovanje demokratskih principa i prava pojedinca. Time su zapadne zemlje
stekle opravdanje za vlastito obavezivanje na prihvatanje nove bosanske
države.
Njihov pristup bio je taktički opravdan, zapravo, bio je to
jedini način da Bosna sa svojom dobro obrazovanom, ali slabo naoružanom
brojnom muslimanskom populacijom, sačuva novostečenu nezavisnost. To ne
umanjuje suštinsku plemenitost izabranog pristupa, niti umanjuje očiglednu
moralnu prednost koju je ova nova država imala u odnosu na neke svoje
susjede.
U ovakvoj atmosferi straha, neizvjesnosti i snažnog
nacionalizma, prvo su hrvatski, a onda i bosanski Srbi, uz podršku iz
Srbije, uzeli oružje da urade za sebe ono što je međunarodna zajednica
uradila za Hrvate u Hrvatskoj i muslimane u Bosni: da osiguraju da neće
biti manjina u državi koju su doživljavali kao neprijateljski raspoloženu.
Ono što se često naziva razjarenim srpskim nacionalizmom i stvaranjem
Velike Srbije, često je zapravo bila ona ista nestabilna mješavina straha,
oportunizma i istorijskog sljepila, koji su, izgleda, motivacija svih
patriota na Blakanu. Većina onoga što Zagreb zove okupiranom teritorijom,
zapravo je zemlja koja je više od tri vijeka u posjedu Srba, još od kada
je carska Austrija naselila Srbe prema granicama da bi zaštitila bečke (i
zagrebačke) trgovce od Turaka. Isto važi za većinu srpske zemlje u Bosni
iako to zapadni mediji nazivaju “70% teritorije koju su okupirali Srbi”.
Bilo je samo 500.000 Srba manje nego muslimana, a Srbi su u većoj mjeri
živjeli u ruralnim predjelima i imali zemlju u vlasništu; tako da Srbi
nisu okupirali teritoriju, već su samo pokušavali da zadrže ono što je
njihovo.
Ovo nisu nevažne istorijske činjenice. U slučajevima Hrvatske
i Bosne, ali i Makedonije i Slovenije, zapadne zemlje zanemarile su
pitanje granica prihvatajući raspad zemlje članice UN-a u korist prava na
samoopredjeljenje. Takva politika doprinijela je stabilnosti tamo gdje je
volja naroda bila jasno i nedvosmisleno izražena – u etnički homogenoj
Sloveniji – a vodila je u katastrofu tamo gdje je glas populacije bio
višezvučan – u etnički mješovitoj Bosni. Trećina bosanske populacije
bojkotovala je referendum o nezavisnosti i time jasno stavila do znanja da
će se dići na oružje ako se stvori i prizna nova država.
Postoje
opravdane sumnje u to šta zapravo čini pravo na samoopredjeljenje: SAD ne
mogu nikako podržavati etničko favorizovanje, ali SAD ograničavaju svoje
razumijevanje ovog sukoba, jer ih on sa globalnih pitanja odvraća na
lokalna. Jedan srpski oficir povjerio se mom saradniku rekavši da ne
razumije zašto se njegov narod “satanizuje” jer traži ono isto pravo na
samoopredjeljenje koje je omogućeno svim ostalim narodima u bivšoj
Jugoslaviji.
Rat u Bosni i Hrvatskoj nije bio neizbježni rezultat
vjekovne etničke mržnje. Stvorila ga je ambicija, strah i nesposobnost –
lokalna i međunarodna.
(Nastaviće se)
|
