----- Original Message -----
From: "Marek Kowalewski" <[EMAIL PROTECTED]>
To: <[EMAIL PROTECTED]>
Sent: Sunday, July 09, 2000 10:14 AM
Subject: Re: Ustawa 1408 o obywatelstwie.
> A wiec gdyby wymogi byly mniejsze to proponuje Pan latwe wyjscie, zrzec
sie
> obywatelstwa, czyli interesuja Pana sprawy wylacznie materialne lub
> biurokratyczne, z moralnoscia o ktorej Pan wczesniej pisal to jednak nie
> wiele ma wspolnego...
>
>
> Pozdrawiam
> Marek Kowalewski
Troche wiecej na temat oplat w placowkach / ambasadach polskich
INTERPELACJA ADWOKATA LECHA BOGNACKIEGO, Z KANCELARII ADWOKACKIEJ W LUND
(SZWECJA), W SPRAWIE OPLAT KONSULARNYCH itp.
· pour faire connaissance -
PYTANIE:
1. Dlaczego Ministerstwo Spraw Zagranicznych, zmusza strony, w postepowaniu
przed konsulem, do legalizowania w konsulatach dokumentów urzedowych (np.
wyroków rozwodowych itp.) oraz wprowadza Polonie w blad przez podawanie w
broszurach informacyjnych niezgodnych z prawda oraz sprzecznych z trescia
art. 1138 kodeksu postepowania cywilnego, informacji o oblozonym wysokimi
oplatami rzekomym obowiazku "poswiadczenia/legalizacji" tych dokumentów w
konsulacie ?
2. Dlaczego pracownicy resortu MSZ, w tym równiez ambasad i konsulatów nie
zostali poddani lustracji w rozumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 roku o
ujawnieniu pracy lub sluzby w organach bezpieczenstwa panstwa lub wspólpracy
z nimi w latach 1944-1990 osób pelniacych funkcje publiczne (Dz.U.Nr 70,
poz. 443 i z roku 1998 nr 131, poz. 860) oraz kiedy takiej lustracji zostana
poddani np. w podobny sposób jak adwokaci ?
Ad 1
Jestem adwokatem i zajmuje sie m.in. zagadnieniami prawa miedzynarodowego
prywatnego, w tym prawa konsularnego. Po zaznajomieniu sie z trescia
dziewietnastu pytan przedstawicieli Polonii, przeslanych na konferencje
"Polska-Polonii" zwrócilem uwage, ze zaden z respondentów nie podniósl
kwestii niezgodnego z przepisami pobierania oplat konsularnych za
legalizowanie dokumentów zagranicznych wprowadzanych do obrotu prawnego na
terytorium RP. Zwazywszy, iz wchodza tu w gre pokazne sumy, którymi
obciazane sa zwlaszcza osoby znajdujace sie w trudnej sytuacji materialnej -
koniecznym jest aby sprawa ta zostala ostatecznie wyjasniona, a nieslusznie
pobrane oplaty zwrócone poszkodowanym z ustawowymi odsetkami.
Co o legalizacji dokumentów mówia obowiazujace przepisy?
Pod pojeciem legalizacji dokumentów zagranicznych nalezy rozumiec czynnosci,
majace doprowadzic do dopuszczenia dokumentu do obrotu prawnego w innym
panstwie niz panstwo w którym dokument zostal wystawiony. Legalizacja
dokonywana jest przez konsulaty i nazywamy ja legalizacja konsularna. Za
legalizowanie dokumentów pobierane sa oplaty ustalone w tresci
Rozporzadzenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 13 stycznia 1995 roku
(Dz.U.Nr 17, poz. 83, zm. 1 czerwca 1999, Dz.U.Nr 50, poz. 518). Legalizacji
dokumentów dokonuja wyznaczeni do tych funkcji urzednicy konsularni RP oraz
czlonkowie polskiego personelu dyplomatycznego. Klauzula legalizacyjna w
szerokim znaczeniu oznacza, ze dokument zagraniczny jest zgodny z prawem
obcym. Rozrózniamy dokumenty urzedowe (np. wyroki sadowe) oraz dokumenty
prywatne np. wszelkie oswiadczenia woli, pelnomocnictwa itp.
Wedlug prawa polskiego (art. 244 kodeksu postepowania cywilnego) dokumentami
urzedowymi sa dokumenty sporzadzone w przepisanej formie przez powolanne do
tego organy panstwowe w zakresie ich dzialania, a takze dokumenty
sporzadzone przez organizacje samorzadowe, zawodowe, spóldzielcze oraz
organizacje spoleczne, w wykonaniu powierzonych im funkcji
admianistracyjnych.
Zgodnie z art. 1138 k.p.c. moc dowodowa urzedowych dokumentów zagranicznych
równa jest mocy dowodowej polskich dokumentów urzedowych z wyjatkiem
dokumentów urzedowych dotyczacych przeniesienia wlasnosci nieruchomosci
polozonej na terenie Polski, wzglednie gdy dokument zagraniczny wywoluje
watpliwosci co do jego autentycznosci lub jesli jest on niezrozumialy.
Wymieniony tutaj przepis stanowi generalna regule obowiazujaca w prawie
polskim. W mysl tej zasady zagraniczne dokumenty urzedowe maja juz z racji
samego prawa na równi z dokumentami polskimi moc urzedowa na terenie Polski
i dlatego ich legalizacja nie jest konieczna (z wyjatkiem dwóch rodzajów
dokumentów, które wymienionu uprzednio). Tak wiec rodzaj dokumentów
zagranicznych dopuszczonych do obrotu prawnego w RP jest okreslony prosto,
jasno i zrozumiale.
W art. 21 ustawy o funkcjach konsulów z dnia 13 lutego 1984 roku (Dz.U.Nr 9,
poz. 34) uprawniono konsulów do legalizowania dokumentów urzedowych, które
zostaly sporzadzone w panstwie w którym konsul zostal akredytowany, a które
powinny byc legalizowane z przyczyn wymienionych w ustawie, wzglednie jesli
wymaga tego sad albo gdy strony beda sobie tego zyczyly. Generalny obowiazek
legalizacji wszystkich bez wyjatku dokumentów zagranicznych nie istnieje w
prawie polskim.
Zadania konsulów w zakresie problematyki prawno-konsularnej nakazuja jednak
aby sprawowali oni m.in. ochrone interesów obywateli polskich przebywajacych
za granica (art. 10 ust. 1.). W zakresie wspólpracy z Polonia, emigracja i
Polakami za granica, konsul realizuje polityke panstwa otaczajac szczególna
opieka srodowiska polonijne i emigracyjne, niezaleznie od charakteru pobytu
(art. 10 pkt 4.). I tak: wobec Polaków bedacych obywatelami kraju
urzedowania, stara sie pomagac w umacnianiu ich statusu i pozycji spolecznej
w miejscu zamieszkania, ulatwiajac równoczesnie kontakty z krajem ojczystym
(art. 11). Konsulowie we wszystkich swych dzialaniach maja obowiazek
wykonywania powierzonych konsulowi funkcji w taki sposób, aby umacniac
zaufanie i szacunek obywateli polskich i cudzoziemców do naszego prawa i
organów panstwa polskiego. W tym celu kazdy konsul podejmuje czynnosci
niezbedne do szybkiego, sprawnego i prawidlowego zalatwiania zglaszanych mu
spraw oraz udzielania stronom, na wniosek lub z wlasnej inicjatywy, rad i
wskazówek w zakresie ochrony ich praw i interesów (art. 30 ust. 1). Konsul
odmówi natomiast wykonania czynnosci, która bylaby sprzeczna z prawem lub
zasadami wspólzycia spolecznego (art. 30 ust. 2).
Zgodnie z trescia zarzadzenia Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 4
listopada 1985 roku (M.P.Nr 35, poz. 233) konsul wykonuje funkcje konsularne
zgodnie z obowiazujacymi ustawami i innymi przepisami obowiazujacymi w
Rzeczypospolitej Polskiej (§ 4 ust. 1).
Co dzieje sie w praktyce?
W publikacji pt. "Informacje Konsularne" Konsulatu Generalnego RP w
Sztokholmie (Szwecja), podaje sie odnosnie trybu uznawania wyroku sadu
zagranicznego za wazny na terenie RP, ze: "Sady z reguly zadaja
poswiadczenia oryginalu wyroku - dokonuje tego konsulat. Sady w Polsce maja
prawo zazadac (inajczesciej korzystaja z tego prawa) poswiadczenia
tlumaczenia wyroku przez konsulat".
Konsulat Generalny RP w Malmö (Szwecja) w specjalnie wydanym folderze pt.
Informacja dotyczaca uznania wyroku rozwodowego sadu szwedzkiego za wazny na
terenie Polski, wydanie z roku 2000 informuje: "Tlumaczenie powinno byc …
zalegalizowane w konsulacie".
Jak wynika z cytowanych na wstepie przepisów, Ministerstwo Spraw
Zagranicznych bezprawnie zmusza za posrednictwem podleglych sobie konsulatów
do uzyskania korzysci majatkowej, przez doprowadzanie osób do niekorzystnego
rozporzadzania wlasnymi srodkami finansowymi za pomoca wprowadzenia osób
tych w blad wzglednie wyzyskania bledu lub niezdolnosci do nalezytego
pojmowania przedsiebranego dzialania, co podlega zgodnie z art 286 § 1
kodeksu karnego karze pozbawienia wolnosci od 6 miesiecy do lat 8.
O sprzecznym z prawem postepowaniu konsulatów polskich w Szwecji zostal
zawiadomiony w 1998 roku Podsekretarz Stanu Radoslaw Sikorski.
Ad 2
Niemniej wazne dla Polonii jest zagadnienie lustracji. Nie jest obwiem bez
znaczenia, kto pelni w MSZ oraz w ambasadach jak i konsulatach funkcje.
Jest mi wiadomo, ze wsród pelniacych publiczne funkcje w Centrali MSZ oraz
podleglych placówkach sa nadal zatrudnieni byli funkcjonariusze organów
bezpieczenstwa publicznego PRL oraz osoby, które z tymi organami
wspólpracowaly. Dotyczy to nawet stanowiska konsula generalnego.Troje z osób
nalezacej do tej grupy prowadzilo w koncu lat dziewiecdziesiatych czynnosci
inwigilacyjne przeciwko uchodzcy politycznemu w Szwecji. W zasluge za to,
dwie osoby zostaly awansowane na stanowiska w Centrali MSZ przy Al. Szucha
23 w Warszawie, a trzeca osobie awansowano na stanowisko konsula
generalnego. Konsul ten prowadzi na terenie swego okregu konsularnego wrogie
czynnosci przeciwko uchodzcom politycznym.
W audycji radiowej "W samo polucnie", nadanej w programie I PR o godz. 12.05
w dniu 21 marca 1999 roku Minister Spraw Zagranicznych Bronislaw Gieremek
odpowiadajac na pytania sluchaczy oswiadczyl, ze lustracja objeci zostali
równiez ambasadorzy i konsulowie RP.
Powyzsza sytuacja wymaga moim zdaniem gruntownego wyjasnienia ze strony
kompetentnych organów panstwowych RP z wylaczeniem Ministerstwa Spraw
Zagranicznych, które nie moze byc sedzia we wlasnej sprawie.
Adwokat Lech Bognacki ([EMAIL PROTECTED])
Kancelaria Adwokacka
Ul. Kiliansgatan 15
223 50 LUND
tel. +046 46 15 17 88
fax +046 46 14 94 34
SZWECJA
