Imah kuring geus mindeng kadatangan (jadi transir) dulur ti Ciboleger, Kanekes,
Citorek oge Cibedug (Kab. Lebak - Banten). Maranehna datang ka Jakarta usaha
jualan. Aya anu jualan golok (bedog), madu odeng, kameti, gula kawung, jeung
sajabana. Kadatangan dulur eta geus lila mimiti tahun 1994 sampe ka kiwari
(tiap bulan). Ieu gara-garana kuring mun panggih jeung urang Baduy di jalan sok
ngawaro, tuluy ngarajak maranehna nyimpang ka imah bari nyihaneut.
Sebut bae ngarana Dimah urang Ciboleger, pakeana masih make rok can bisaeun
make calana panjang atawa kolor. Kuring sok mere calana ka maranehna, tapi can
pernah dipake, basana teh "Teu wasa". Kadatangan eta dulur ti Ciboleger, tensi
darah pamajikan kuring jadi naek, kusabab sareukseuk isukanna kudu nyeuseuhan
sarung bantal, kunaon sababna? Sababna dulur ti Ciboleger sarena beda jeung
urang salaku masarakat umum. Mun urang sare eta bantal pikeun ngaganjel sirah,
tapi urang Ciboleger lain pikeun sirah, tapi pikeun suku. Ditanya ku kuring
"Ari paman mun sare ku naon eta anggel dipake ganjel hulu". Ceuk manehna "Apan
leuleumpangan kaditu kadieu make suku, jadi suku anu kudu dipupusti ja cape-eun
eta suku".
Dimah kiwari geus teu aya dikieuna ja geus maot, anu neruskeun anakna sebut bae
anakna ngarana Sakim. Beh dieunakeun kuring nenjo aya parobahan hirup ka urang
Ciboleger. Baheula bapana Sakim (Dimah) mun leuleumpangan masih keneh make
pakean rok, kwari anakna Sakim geus make calana panjang satengah (sampe kana
tuur). Baheula bapana sok ngomong teu wasa bae, jeung mun ditawaran dahar sok
hararese. Dimah mun dahar laukna hayang dibeuleum bae, sambelna embung make
tarasi cukup cabe digireus jeung uyah make cai saeutik. Dimah mun jualan sok
nyebutna ojolan (tukeuran/barter). Mun manehna jualan madu atawa kameti ojolan
jeung uyah atawa gula bodas, mun dibayar pake duit embungeun basana "Kami mah
butuhna uyah/gula lain duit". Beda jeung anakna Sakim anu hirupna geus
terkontaminasi budaya luar, manehna jualan madu odeng henteu aya istilah
ojolan/tukeuran, tapi bener-bener jualan kudu dibeuli pake duit. Salain eta
dina sarena oge beda jeung bapana, bantal
sarua jeung urang pake ngaganjel sirah, ngan anu can obah nyaeta leuleumpangan
kudu jalan suku bae. Sakim geus beukieun KFC, geus nyaho udud Dji Sam Soe, da
manehna mun datang ka imah kuring anu ditanyakeun teh "Lot mana udud samsuna.
Lot meuli matabak, ngeunah, ja indung budak ge hayangeun di lembur". (matabak =
martabak).
Loba picaritaeun ieu, tapi sakitu bae. Anu jadi pikiran kuring teh, mun urang
Baduy obah pola hirupna, dina hirup tradisional kana hirup masarakat umum
(modern), kuring pasti jeung yakin eta Gunung Kendeng anu jadi leuweung
salindungan masyarakat Baduy bakal beak. Kunaon sababna, sabab pola hidup
komunal anu sederhana, jeung tabu kana sagala hal-hal anu dilarang ku karuhun
ti masarakat Baduy, mun ditinggalkeun budaya eta, mangka lambat laun masarakat
Baduy bakal nuju kana masyarakat sarakah. Dampaknya jelas, jika masyarakat
Baduy sudah terkontaminasi budaya masyarakat luar (umum), niscaya pola hidup
juga akan berubah terutama pola bercocok tanah dari tradisi ngahuma menuju
masyarakat nyawah yang memerlukan irigasi dan air. Dari sana akan merambah
kepada pola hidup konsumtif, yang lambat laun kelestarian hutan akan ikut
terkikis juga. Conto sederhana si Sakim eta, geus beukieun KFC jeung martabak,
geus ngudud Samsu.
Bukankah masarakat kita yang modern adalah masyarakat sarakah?
Wallahu'alam.