Kusabab eta, satiap jalam anu ngailtizam kana aqiadh, fiqh jeung ushul
(ad-dien) Imam-Imam, manehna meunang dinisbatkeun ka maranehna (salaf) sanajan
tempat jeung zamannya pajauhan. Jeung satipa jalma anu nyalahan maranehna -
sanajan manehna hirup di tengah-tengah maranehna, malahan ngumpul dina hiji
tempat jeung hiji mangsa - maneha henteu kaasup golongan maranehna. [4].
Aya oge anu ngamaknaan yen Salaf eta lain hiji gerakan atawa aliran, namung
ngan sabage manhaj (jalam, methode atawa sistem pemahaman). Prof. Dr. Abu Bakar
Atjeh ngamukakeun, Mahmud AL-Bisybisyi dina kitabna Al-Firaqul Islamiyah (Mesir
1932) nerangkeun yen anu dimaksud Salaf nyaeta Sahabat, Tabi'in, Tabi'it
Tabiin, bisa dipakinyaho tina sikapna nampik/nolak panafsiran anu jero ngenaan
sifat-sifat Allah, anu nyarupaan sagala hiji hal anu anyar, pikeun
ngabersihkeun jeung ngagungkeunana. Sedengkeun anu kaasup Khalaf nyaeta
ulama-ualama di tukang (pandeuri), anu mere ta'wil kana sifat-sifat Allah anu
sarupa jeung anu anyar, kana pangartian anu sasuai jeung kaluhuranna jeung
kamurnianna.
Jadi anu sebenerna ngaranan Ahlus Salaf eta henteu ngarupakeun hiji mazhab anu
tertentu, tapi ulama-ulama anu ngabogaan sifat-sifat tertentu. Sajarah henteu
nunjukkeun mun aya istilah "Ahlus Salaf" mimiti digunakeun jeung oge
henteu nyebutkeun kumaha corak aliranna. [5].
Sanajan kitu, bisa diguar katerangan-katerangan anu nunjukkeun yen faham Salaf
eta nyaeta anu ngarujuk kana pamahaman tilu generasi awal Islam anu disebut ku
Nabi Saw. sabage generasi pang alusna, nyaeta generasi mangsa Nabi (yakni
Sahabat), tuluy sanggeusna (Tabi'in), tuluy sanggeusna (Tibi'it Tabi'in).
Perkembangan Faham Salaf jeung Latar Tukangna
Usaha ngahirupkeun jejak Ahli Salaf eta ngajadi dina abad ka opat H, dina
abad-abad dimana aliran-aliran faham anyar marucunghul di kalangan umat Islam.
Tuluy datang Ibnu Taimiyah dina aba ka 7 H. Ieu dipelopori ku ulama-ulama
Hambali anu ngaku yen pendapat-pendapat maranehna eta nyaeta asalna ti
pendapat-pendapat Imam Ahmad bin Hambal, anu sabenerna ngahirupkeun kayakinan
Salaf eta, sarta merangan pendirian-pendirian anu lain.
Perkembangan faham Salaf ieu gancang ngajalar ka sakabeh wewengkon
(semenanjung) Arab, utamana dina abad ka 12 H, utamana oge kusabab digerakkeun
ku saurang ulama besar Muhammad bin Abdul Wahhab, asal ti Nejed di
tengah-tengah semenanjung Arab eta. [6].
Pikeun mikanyaho bangkitna faham Salaf, perlu mikanyaho latar katukang. Abu
Bakar Atjeh nyebutkeun, diantarana nyaeta perlakuan pangawasa Mu'tazilah anu
dhalim jeung kejem ka ulama-ulama anu henteu pro ka manehna. Dimangsa
Mu'tazilah keur kawasa, ceuk Abu Bakar Atjeh, jeung raja-rajana sacara brutal
maksa ulama-ulama kudu nurut kana pandirian Mu'tazilah, kayaan harita loba ku
rasa putus asa. Saurang demi saurang ulama nyerah (eleh) kana pandirian
Mu'tazilah, ngaku yen kalam itu tidak qadim jeung al Qur'an jieunan manusa
jeung sabagena, sanajan bertentangan jeung hate nuranina.
Ngan aya opat jalma anu masih wani mempertahankan hukum Allah, nyaeta Imam
Ahmad Ibn Hambal, Muhammad bin Nuh, Al-Qawawiri, jeung Sajjadah, Dina kayaan
diborgol ku beusi, maranehna dipaksa ngayakinan pendirian eta. Sajjadah
kaisukanna nyerah jeung ngaku, Al-Qawawiri ngan tahan menderita dua poe, tuluy
ngalepaskeun kayakinan, jeung di tengah jalan ka pangadilan anu berat, turut
oge Ibnu Nuh. Ngan Imam Ahmad bin Hambal anu henteu obah pandirianna. Sanajan
manehna diborgol, dicambuk sampe gareutihan awakna, dalapan belas bulan dijero
panjara, manehna tetep pandirianna jeung henteu hayang ngomong lain. Sampe
sanggeus wafat Mu'tashim jeung pamarentahana pindah ka leungeun Watsiq, ancaman
ka Imam Ahmad jalan terus. Manehna dikaluarkeun ti panjara, tapi diusir ti
kota, dilarang mere fatwa agama. Imam Ahmad hirup pinuh dina kasieunan jeung
nyumput, henteu kaluar pikeun shalat berjamaah jeung saterusna wafat dina
kayaan kateguhan i'tikadna. [7].
Hanca......................
